Groot nieuws, “Karl Marx: Greatness and Illusion”, het uniek boek van prof. Gareth Stedman Jones over de aartsvader van het communisme is vertaald in het Nederlands.
De 19de eeuw was een periode van ongekende veranderingen. Intellectueel, sociaal, economisch, religieus en technologisch waren de uitdagingen groter dan ooit. Afstanden werden kleiner, steden groeiden zienderogen, nieuwe fabrieken draaiden op volle toeren en de eeuw leverde een golf van uitvindingen op. In de nasleep van de Slag bij Waterloo vond tegelijkertijd in Europa een debat plaats over de werkelijke betekenis van de Franse Revolutie en de hoop en angsten die deze had voortgebracht. Midden in deze discussie stond Karl Marx (1818-1883), de zoon van een Joodse bekeerling uit het Rijnland, een man die zijn hele leven zou wijden aan de studie van de raadsels en paradoxen van de wereld in de 19de eeuw, van het schrijven in de “Rheinische Zeitung”, over de “Deutsch-Französische Jahrbücher” met o.a. “Het joods vraagstuk” (“Zur Judenfrage”) heen, naar het “Communistisch Manifest”, het “Manifest der Kommunistischen Partei”, uit 1848.
Gareth Stedman Jones neemt in zijn 880! bladzijden tellend boek, de lezer mee naar de wereld van Karl Marx en de ontwikkeling van zijn materialistisch dialectisch gedachtegoed dat de Duitse socialistische filosoof Joseph Dietzgen (1828-1888) in 1887 zou omdopen tot de term “dialectisch materialisme”. Dietzgen was echter geenszins geschoold in de klassieke, idealistische dialectiek van Hegel. Marx wel. Als geen ander slaagt de zeer eruditie prof. Stedman Jones erin de mens Marx en zijn ideeën begrijpelijk te maken met als opvallendste onthulling dat Marx aan het eind van zijn leven zijn geloof in zijn communistische theorieën verloren was en zijn “Het Kapitaal” niet wilde voltooien omdat hij meende dat zijn analyses onjuist waren. Zijn vriend, medewerker en volgeling Friedrich Engels (1820-1895) wist dit te verdoezelen…
Het boek is naast een biografie, ook een portret van Marx’ tijd. Stedman Jones plaatst Karl Marx in zijn 19de -eeuwse wereld, voordat 20ste -eeuwse bevindingen, paradoxen en interpretaties van hem de patriarch en de vurige wetgever van het communisme maakten. Gareth Stedman Jones schildert een tijdperk af dat gedomineerd werd door buitengewone uitdagingen en nieuwe opvattingen over God, menselijke capaciteiten, rijk en arm, het proletariaat en de vorming van politieke systemen voor de toekomst. In de nasleep van de Napoleontische Wereldbrand begon overal in Europa een brede discussie over de industriële transformatie van Engeland en de Revolutie in Frankrijk. Zou de komende tijd behoren aan de nakomelingen en volgelingen van diegenen door wiens revolutionaire ideeën deze wereld tot stand was gekomen, of zouden ze erfgenamen zijn van diegenen die gevreesd en verafschuwd werden?
Stedman Jones duidt en analyseert niet alleen Marx’ eigen opvattingen maar ook de standpunten van degenen met wie hij samenwerkte en debatteerde, en zijn tegenstrevers. Jones laat zien dat Marx gespannen zat tussen de periode die zijn interpretaties bevestigde en de periode waarin zijn theorieën hem beschaamden waardoor hij uiteindelijk met vreselijke schuldgevoelens en vermoedens van mislukking kampte. “Karl Marx, grootheid en illusie” stelt de lezer in staat om het milieu en de ontwikkeling van Marx te begrijpen. Het schetst een uitvoerig beeld van de verwoestende impact van de nieuwe manieren om de wereld te bekijken en te analyseren van systeemdenkers als Kant, Hegel, Feuerbach, Ricardo, Saint-Simon e. a. We begrijpen hoe Marx hun filosofieën aanpaste en omzette in ideeën die door de vele twisten een onuitwisbare, overweldigende impact zou hebben in de wereld van de 20ste eeuw, de eeuw van het communisme. Dit boek is een revelatie, dit boek is een meesterwerk, dit boek moet u absoluut, absoluut lezen!
Gareth Stedman Jones (°1942) is professor Ideeëngeschiedenis aan de Universiteit van Londen en een Fellow van King’s College, Cambridge. Daar is hij sinds 1997 professor Politieke Wetenschap. Hij is de veelgeprezen redacteur en commentator van de Penguin Classics Edition van Het Communistisch Manifest. In 2002 schreef hij “Karl Marx and Friedrich Engels, The Communist Manifesto”, Harmondsworth. Eerder schreef hij de essays “Languages of Class: Studies in English Working Class History, 1832-1982”, Cambridge, 1983.Gareth Stedman Jones Karl Marx grootheid en illusie De Biografie vertaald door Herman Meester 880 bladz. Uitg. Het Spectrum ISBN 9789000351725
