Deze biografie beschrijft het leven van Konrad Adenauer (1876-1967), de eerste naoorlogse Duitse kanselier. Geboren in Keulen bracht hij het in 1917 tot burgemeester van deze stad, wat hij zou blijven tot aan zijn afzetting door de nazi’s in 1933. Tijdens het Derde Rijk bleef hij zo veel mogelijk op de achtergrond, hoewel hij verschillende keren werd gearresteerd wegens vermeende banden met tegenstanders van het regime.
Na de val van het Derde Rijk op 8 mei 1945 trad hij toe tot de door hem en Andreas Hermes en Jakob Kaiser pas opgerichte “Christen-Demokratische Union” (CDU), waarvan hij op amper drie jaar tijd de absolute voorman werd. Hij was in 1948 voorzitter van de Parlementaire Raad die de grondwet van de Bondsrepubliek opstelde en werd in 1949 gekozen tot kanselier. Op 21 oktober 1950 vond de eerste federale partijdag van de (West-Duitse) CDU plaats in Goslar in Nedersaksen en werd Adenauer tot landelijk voorzitter van de CDU gekozen. Adenauers beleid was gericht op economisch herstel, verzoening met de voormalige vijanden en op de Europese eenwording. In 1957 ondertekende hij in Rome het “Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap” waarmee de Europese Economische Gemeenschap (EEG) gevestigd werd, de belangrijkste voorloper van de Europese Unie, en het “Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie”.
Geboren in 1876, was hij voor de Tweede wereldoorlog wel zestien jaar lang burgemeester van Keulen, zijn echte opgang in de nationale politiek begon pas op zeventigjarige leeftijd in 1946. In 1949 verkozen tot bondskanselier, regeerde hij veertien jaar lang. Hij realiseerde de afbouw van het Bezettingsstatuut, een politiek van “Wiedergutmachung” tegenover de joden en een politiek van verzoening tegenover de vijandelijke landen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zijn partij liet hem echter vallen omdat ze niet geloofde dat hij in 1965 als 89-jarige nog de parlementsverkiezingen kon winnen. Zijn bijnaam was immers “Der Alte”. Adenauer voerde toch nog campagne, intrigeerde tegen zijn opvolger Ludwig Erhard, schreef zijn memoires en reisde doorheen Europa. Hij vierde nog zijn 91ste verjaardag maar overleed plots in 1967.
Konrad Adenauer, de eerste bondskanselier van de Bondsrepubliek Duitsland was de zoon van een rechtbankfunctionaris en studeerde van 1894 tot 1897 rechtswetenschap en politicologie in Freiburg, München en Bonn. Gedurende korte tijd werkte hij als jurist. Hij was lid van de vooroorlogse katholieke “Zentrumspartei”, de naoorlogse CDU. Zijn eerste vrouw Emma Weyer overleed in 1916 na twaalf jaar huwelijk. Samen kregen zij drie kinderen. In 1919 trouwde hij met Auguste Zinsser (1895-1948). Samen kregen zij vijf kinderen. In 1948 overleed zij aan de gevolgen van een zelfmoordpoging die zij deed toen zij in de Tweede Wereldoorlog kort door de Gestapo aangehouden was.
De Nederlandstalige literatuur over Adenauer was tot nu toe erg beperkt. Enkel in 1964 verscheen een Nederlandse vertaling van de wel erg kritische Adenauer biografie uit 1963 van Charles Wighton, “Adenauer. Democratisch dictator : een kritische biografie”. Het boek van Van Clemen is een poging om deze lacune op te vullen.
Van Clemen vertelt Adenauers levensverhaal in negen chronologisch op elkaar volgende hoofdstukken. De eerste vier handelen over de jaren voor hij kanselier werd, de volgende vier behandelen zijn 14 jaar als regeringsleider. Aan elk van de eerste drie van zijn regeringen besteedt Van Clemen een apart hoofdstuk. Adenauer IV en V, die elk maar korte tijd hebben bestaan, worden samen besproken in één hoofdstuk. Het laatste hoofdstuk gaat over de vier jaren na zijn aftreden en geeft een overzicht van de plaatsen die vandaag nog steeds herinneren aan Adenauer. In de bijlagen is onder meer een biografisch repertorium opgenomen van de belangrijkste hoofd- en bijrolspelers. Het geheel is geïllustreerd met een fotokatern en vijf landkaarten. Zeker lezen!
Sam Van Clemen Konrad Adenauer een biografie 370 bladz. Uitg. Aspekt ISBN 9789059118188
https://www.stretto.be/biografie-van-wernher-von-braun/#more-2236