Händels “Occasional Oratorio” werd gecomponeerd in 1746 in moeilijke tijden. Händel was nl. als oratorium organisator omzeggens failliet en tegelijkertijd stond Koning Georg II, die hem een royaal pensioen verzekerde, politiek en militair onder druk van de Jakobijnen. Händel nam van de gelegenheid gebruik om de Regent en de angstige Londenaren muzikaal te steunen en gebruikte daarom royaal zijn eigen bekende werken om een gelegenheidsoratorium samen te stellen. De première op 14 februari 1746 in de Koninklijke Schouwburg in Covent Garden, was dan ook een groot succes.
Händel componeerde zijn “Occasional Oratorio” (HWV 62) op een libretto van de Ierse auteur Newburgh Hamilton (1691-1761). Die baseerde zich op poëzie van John Milton en Edmund Spenser. Händel componeerde het oratorium inderhaast in januari en februari 1746, om op tijd klaar te zijn om de verwachte overwinning te vieren van William, de hertog van Cumberland, zoon van koning George II van het Huis Hannover, tegen de Jakobijnse krachten van de Stuart pretendent die naar de kroon dong, een overwinning, die hij pas behaalde op 16 april na de slag van Culloden. Ter ere van die overwinning componeerde Händel ook het oratorium “Judas Maccabeüs”, met als bekendste deel “See the conquering hero comes” dat Händel eerder componeerde voor zijn oratorium “Jephta”.
Voor zijn “Occasional Oratorio”, gecomponeerd in een tijd van persoonlijke en politieke omwenteling, maakte Händel gebruik van eigen vroeger materiaal. Dit leidde tot een soort anthologie, een keuzecollectie van zijn mooiste en beroemdste muziek, een soort “Best Of”.
Händel gebruikte fragmenten uit “Athalia”, koren uit “Israel in Egypt” en uittreksels uit zijn populaire Concerti Grossi Opus 6 ( Sinfonia uit nr. 1/1 en Musette uit nr. 6/3). Het gelegenheidsoratorium bevatte ook het slotkoor “Zadok the Priest” dat reeds in 1727 voor Koning Georg II als kroningsmuziek werd gezongen, en zelfs muziek van andere componisten, Georg Philipp Telemann, Reinhard Keiser en Alessandro Stradella. Het bijbels verhaal van “Athalia”, met zijn verhaal over het afzetten van een tirannieke monarch, werd gebruikt door de Jakobijnen als rechtvaardiging voor het herstel van de Stuart-monarchie. Het libretto van Samuel Humphreys veranderde weliswaar het origineel van Jean Racine door de nadruk te leggen op het verwijderen van de “afgodendienst” uit het land, duidelijk verwijzend naar het verwijderen van de katholieke invloed en dus de protestantse Hannoveriaanse monarchie ondersteunend.
Zijn beroemd koor “Prepare the Hymn”, en ook het tweede menuet uit zijn “Music for the Royal Fireworks” werd hergebruikt in dit oratorium. Het tweede deel begint met een ode aan de vrijheid voor sopraan uit “Judas Maccabaeus” en eindigt met een krachtig ‘Halleluja’. Wij herkennen in de da capo aria voor sopraan “Prophetic visions strike my eyes” een fragment van het patriottisch volkslied van Thomas Arne, “Rule Britannia” en in het koor “To God our strength”, herkennen we het koraal “Ein feste Burg” van Luther. Het derde deel met veel koren, dat veel fragmenten uit “Israël in Egypte” bevat, wordt triomfantelijk afgesloten met de eerste “Coronation anthem” “Zadock the Priest”, “God Save the King”.
Händels “Occasional Oratorio” biedt de moderne luisteraar prachtige en vooral bekende melodieën, zeer virtuoze aria’s en dynamische koren in een uniek, prachtig, laat-barok geluid. Deze kleurrijke interpretatie werd op 11 februari 2017 opgenomen in de schitterende Herkulessaal van de Münchense Residenz. De Londense Händel specialist Howard Arman (°1954) leidde het “Chor des Bayerischen Rundfunks” en de “Akademie für Alte Music Berlin”, en de Engelse topsolisten, Julia Doyle, sopraan, Ben Johnson, tenor en Peter Harvey, bariton, vanuit zijn historisch geïnformeerde, deskundige uitvoeringspraktijk. Deze (concert)opname is ook de allereerste opname van het “Occasional Oratorio” volgens de historisch nieuw onderzochte en bewerkte partituur van de prestigieuze “Neue Hallische Händel Ausgabe” van Bärenreiter. Een prachtopname!
Handel Occasional Oratorio, HWV62 Chor des Bayerischen Rundfunks Akademie für Alte Musik Berlin Howard Arman 2 cd BR Klassik 900520