Het label Arcana bracht vier uitstekende ensembles bij elkaar om muziek op te nemen die verschillende componisten in de 15de eeuw componeerden voor de kapel van Galeazzo Sforza.
Tijdens het bewind van Galeazzo Maria Sforza (1466-1476) beleefde Milaan een buitengewoon muzikaal tijdperk. In de jaren 1470 richtte de hertog o.a. een koor op met zangers uit verschillende landen. Daarbij kwam een muzikaal ensemble. Enkele van de meest gevierde meesters van de polyfone Franco-Vlaamse School en musici uit Italië en daarbuiten, trokken naar Milaan.
De hertogen van Milaan onderhielden nauwe contacten met het Franse hof. Zo richtte hertog Galeazzo Maria Sforza zich in 1472 per brief tot Johannes Ockeghem met het verzoek zangers voor zijn pas opgerichte hofkapel te werven. Loyset Compère (1440/45-1518) was één van de aangenomen zangers. De belangrijkste collega’s van Compère waren Johannes Martini, Alexander Agricola, Gaspar van Weerbeke, Jean Fresneau en Jean Cordier uit Brugge.
De hertog bedacht een nieuw soort cyclische, polyfone mis, bestaande uit motetten, genaamd “missales”, om de traditionele vijf delen van het ordinarium te vervangen door teksten over de aanbidding van “La Madonna della Misericordia”, “Onze-Lieve-Vrouw van Genade en Barmhartigheid”, erg geliefd bij de machtige familie Sforza.
Na de moord op Galeazzo “Il giorno di Santo Stefano” door Milanese hovelingen onder wie Carlo Visconti, vluchtten de meeste zangers van de kapel naar andere Italiaanse steden zoals Ferrara, en naar Frankrijk. Dit had tot gevolg dat het muzikaal niveau van die steden daar snel toenam. Na de moord op de hertog kwam ook een eind aan Compère’s Milanese tijd. Loyset Compère keerde met zijn collega Fresneau terug naar Frankrijk en kwam in dienst van de Bourgondische hertog, Cordier trok naar Lyon en werd met Antoine Busnois, lid van de kapel van aartshertog Maximiliaan, de latere keizer.
Een meesterwerk van dit toen nieuw genre was de vijfstemmige zogenaamde “Missa Galeazescha” van Loyset Compère, hier uitgevoerd door een ensemble geïnspireerd door de oorspronkelijke, indrukwekkende bezetting van de Cappella van Galeazzo Maria Sforza. De opname brengt zo maar eventjes vier vocale en instrumentale groepen samen, “Odhecaton”, “La Pifarescha”, “La Reverdie” en het Ensemble “Piano&Forte”, in totaal 28 uitvoerders. “Odhecathon” telt 12 zangers, “La Pifarescha” bestaat uit twee chalumeau’s en twee trombones, “La Reverdie” heeft een bezetting van luit, harp, vedel en cornet, en “Piano&Forte” bestaat uit…zes! trompetten en pauken. Daarbij komt dan de Nederlandse organist die het orgel uit 1475 van de San Petronius kerk in Bologna bespeelt. Het geheel staat o.l.v. Paolo Da Col. Op de cd staat werk van Alexander Agricola, de “Missa Galeazescha” van Compère, Sonatas van Heinrich Lübeck, “Toujours bien”, “La Martinella” van Johannes Martini en motetten van Gapar van Weerbeke. Een onvoorstelbaar indrukwekkende en mooie cd. Warm, warm aanbevolen.
Compère Missa Galeazescha Music for the Duke of Milan Odhecaton La Pifarescha La Reverdie Ensemble Pian&Forte Paolo Da Col cd Arcana A436
