In juli 1603 werd in Venetië Giovanni Croce, bekend als ‘il Chiozzotto’, een priester van de kerk van Santa Maria Formosa, aangesteld als maestro di cappella van de San Marco basiliek, één van de meest prestigieuze functies in de muziekwereld van toen.
Een controversiële biografie, waarvan veel aspecten nog niet echt bekend zijn, maar vol uitstekende muzikale kwaliteit, vormde het profiel van deze componist, geboren in Chioggia, een bescheiden maar paradijselijk vissersdorpje aan de Adriatische Zee, waar trouwens ook Gioseffo Zarlino geboren werd. Giovanni Croce (1557-1609) blijkt een buitengewone figuur geweest te zijn, stilistisch te situeren tussen de oudere Venetiaanse school van zijn stadgenoot Gioseffo Zarlino en het modernisme van o.a. Claudio Monteverdi in Mantua. Croce maakte meermaals gebruik van dubbelkorigheid (“cori spezzati”) en van speciale echo-effecten, terwijl hij een verfijnde, intellectuele transparantie behield die hem koppelde aan de oude polyfonie. Croce was bekend voor zijn madrigalen en gebruikte als één van de eersten in 1595 de term “capriccio” voor de canzonetta’s van zijn bundel “Triaca musicale”. Deze werden met zijn “Mascarate piacevoli” gezongen in de legendarische kostuums tijdens het Venetiaans carnaval.
Twee uitzonderlijk knappe, jonge Zwitserse ensembles, de vocale groep “Voces Suaves” die meerdere prijzen won met hun eerste twee opnamen, en het instrumentaal ensemble “ Concerto Scirocco” met cornetten, sackbuts en dulcianen, zijn hier samen gekomen om in de prachtige omgeving van de basilica palatina van Santa Barbara in Mantua, (met het Costanzo Antegnati-orgel uit 1565), de magistrale muziek uit 1594 en 1605 van Giovanni Croce en zijn tijdgenoten uit te voeren, en u te introduceren in de wereld van de pracht en praal van de glorieuze muziek van San Marco in Venetië.
Naast Croce ontdekt u prachtige muziek van Andrea en Giovanni Gabrieli, Claudio Merulo, Gioseffo Guami en van Vincenzo Bellavere (ca.1541-1587) en Giovanni Picchi, beiden organisten van de “Scuola Grande di San Rocco” in Venetië. En, om u een idee te geven, de nu totaal vergeten Gioseffo Guami (1540-1612) bvb. uit Lucca, was als organist en zanger één van de sleutelfiguren van de overgang naar de barok. Zijn werk werd zelfs beschreven door de muziektheoreticus Vincenzo Galilei, de toenmalige specialist van dissonantie. Guami studeerde bij Adriaan Willaert en bij de organist Annibale Padovano, de toenmalige meester van toccata’s.
In 1568 ging Guami naar München, waar hij benoemd werd tot hof organist. Lassus was toen in München werkzaam als kapelmeester. Tot 1579 werkte Guami in Beieren, waarna hij terugging naar Venetië. Van 1588-1591 was hij er eerste organist aan de San Marco en vervolgens keerde hij terug naar Lucca, waar hij organist werd aan de kathedraal. Eén van zijn leerlingen daar was de latere componist Adriano Banchieri, de oprichter van de “Academia de’floridi” in Bologna, de voorloper van de befaamde Bolognese “Accademia Filarmonica”.
Het werk van Guami werd beïnvloed door Adriaan Willaert, Cipriano de Rore en later door Orlando di Lasso (Lassus). In zijn wereldlijke muziek, veelal madrigalen, was de opvallende, experimenterende chromatiek en de vele modulaties, eigen aan het muzikaal maniërisme van toen, de belangrijkste eigenschap. Een ontzettend, maar ontzettend mooie cd die u geenszins mag missen !
GIOVANNI CROCE MOTETTI & SACRAE CANTIONES Giulia Genini Concerto Scirocco Francesco Saverio Pedrini Voces Suaves cd Arcana A439
