De Britse pianist Paul Lewis is niet alleen een groot liefhebber van Schubert, Liszt en Beethoven, ook de muziek van Haydn draagt hij een warm hart toe. Op zijn nieuwste cd staan de sonaten (Hob. XVI) nr. 49, nr. 50, nr. 32 en nr. 40 van Joseph Haydn. Deze opname is de eerste van een reeks Haydn Sonaten die Paul Lewis zal opnemen voor Harmonia Mundi.
Paul Lewis (°1972) studeerde bij Joan Havill aan de Guildhall School of Music and Drama in Londen alvorens te studeren bij Alfred Brendel. Hij is co-artistiek directeur van Midsummer Music, een jaarlijks kamermuziekfestival in Buckinghamshire, en van de International Piano Competition in Leeds.
Paul Lewis is één van de toonaangevende muzikanten van zijn generatie. Zijn opnamen van pianowerken van Beethoven en Schubert werden wereldwijd unaniem toegejuicht, en consolideerden zijn reputatie als één van ’s werelds belangrijkste vertolkers van het klassiek repertoire. Hij is “Instrumentalist van het Jaar” benoemd door de Royal Philharmonic Society, hij won twee Edison Awards, drie Gramophone Awards, een Gouden Diapason, de Preis der Deutschen Schallplattenkritik, de Premio Internazionale Accademia Musicale Chigiana, en de South Bank Show Klassieke muziekprijs. Paul Lewis kreeg daarnaast eredoctoraten van de Liverpool Edge Hill en Southampton Universiteiten, en werd benoemd tot Commandeur in de Orde van het Britse Rijk (CBE).
Zijn veelvuldig bekroonde discografie voor Harmonia Mundi omvat de complete pianosonaten, pianoconcerti en Diabelli Variaties van Beethoven, de Sonate en late werken van Liszt, alle grote pianosonaten van Schubert uit de laatste zes jaar van zijn leven, inclusief opnamen met de tenor Mark Padmore, solowerken van Schumann en Moessorgski, en het Pianoconcerto in re klein van Brahms met het Zweeds Radio Symfonisch Orkest o.l.v. Daniel Harding. Dit seizoen (2018) is Paul Lewis ‘artist in residence’ in Flagey in Brussel.
In 1780 publiceerde Haydn, na op. 13 en op. 14, een derde verzameling pianosonaten als op. 30. In tegenstelling tot de twee eerdere bundels pianosonaten, gecomponeerd voor klavecimbel, componeerde Haydn deze sonaten voor pianoforte. Terwijl de sonaten nrs. 1-5 in late jaren 1770 of vóór 1780 gecomponeerd zijn, gaat de ontstaansgeschiedenis van de Sonate in do klein terug tot het jaar 1771.
Hoogtepunten op de cd zijn de twee pianosonaten nrs. 49 en 50, uit een reeks van zes sonaten. De zes pianosonaten Hob.XVI: 35-39 en Hob.XVI: 20, werden in 1780 uitgegeven als Haydns op. 30, onder de titel “Zes Sonaten voor klavecimbel en pianoforte, opgedragen aan Franziska en Marianne Auenbrugger”. De Auenbrugger zusters waren pianoleerlingen van Haydn. Vanaf de sonate nr. 33 Hob.XVI.20, gebruikte Haydn de term Sonate. Voorheen sprak hij over divertimenti en partita’s.
De Sonate in Es, Hob. XVI/49 uit 1789/90, markeerde het begin van Haydns late stijl met veelvuldig gebruik van afwisseling tussen staccato en legato. De overgangen werden vloeiender in vergelijking met zijn vroegere werken, met meer uitgebreide eerste en tweede bewegingen, en een kortere derde beweging. De sonate werd opgedragen aan Maria Anna von Genzinger en werd gepubliceerd met als titel “Grande Sonate per il Fortepiano, op. 69”. Op het handschrift stond aanvankelijk “per la stimatissima Signora Anna de Jerlischeck”, maar uiteindelijk eerde Haydn, Maria Anna von Genzinger met het werk. Op 11 juli schreef Genzinger aan Haydn vanuit Wenen, dat ze de sonate heel erg goed vond, maar ze vroeg hem om de kleine midden episode in het Adagio, waar de linkerhand de rechterhand kruist, te vereenvoudigen. Haydn beloofde het te wijzigen, maar het is er nooit van gekomen. De bijzondere sonate 50 uit 1794 werd opgedragen aan de toen bekende pianiste, Therese Jansen Bartolozzi. Dit is perfecte klaviermuziek, dit is perfect pianospel, dit is een heel bijzondere cd. Warm aanbevolen.
JOSEPH HAYDN PIANO SONATAS 32, 40, 49, 50 Paul Lewis cd HMM 902371
