Annika Treutler werd geboren in Detmold en groeide daar op in een muzikale familie. Vader was zanger, moeder was pianiste, en haar broer, cellist. Brahms woonde en werkte ook een tijdje in Detmold.
In de jaren 1856 tot 1858 werkte Brahms in Detmold aan het prinselijk hof theater. Hij dirigeerde het koor van de Singverein en gaf pianoles aan o.a. prinses Friederike, een zuster van vorst Leopold III van Lippe. In Detmold werden naast het 1ste pianoconcert ook twee orkest serenades (op. 11 en op.16) en liederen gecomponeerd, o.a. “Unter Blüten des Mai’s spielt’ ich mit ihrer Hand”. Brahms verwees met dit Lied naar Agathe von Siebold (foto), de dochter van een beroemde gynaecoloog uit Göttingen, op wie hij toen verliefd was. In de eerste beweging van zijn tweede Strijksextet komt een motief voor dat door de noten a-g-a-h-e, Agathe voorstelt.
Annika Treutlers (°1990) veelgeprezen debuut-cd met werken van Robert Schumann (Movimentos-editie) werd in april 2013 op het label Genuin uitgebracht, in 2015 gevolgd door een cd met werken van Mendelssohn op Syquali / Harmonia Mundi . Enige tijd geleden werd met het label Hänssler Classic een langdurige samenwerking overeengekomen. Nu verschijnt bij Hänssler haar solo-opname met werken van Johannes Brahms. “Het was de logische, volgende stap voor mij om een cd aan Brahms te wijden. Het was belangrijk voor mij om zijn verschillende facetten te laten horen. De Händel-variaties als een fris, virtuoos jeugdwerk, barok gekoppeld aan Brahms’ romantiek, naast zijn latere pianocyclus, de 7 Fantasieën op. 116, waarin hij terugblikte op zijn leven”, vertelt Annika. Tijdens haar opleiding bij o.a. prof. Matthias Kirschnereit in Rostock en prof. Bernd Goetzke in Hannover, bestudeerde ze immers Brahms’ tweede pianoconcert, maar ook zijn kamermuziek. Ze volgde daarna overigens meestercursussen bij Richard Goode (leerling van o.a. Rudolf Serkin en Mieczysław Horszowski), Elisabeth Leonskaja en Murray Perahia.
Uit de keuze om in een kerk op te nemen, groeide het idee om vijf “Choralvorspiele” (Koorpreludes) uit op. 122 toe te voegen. Dit zijn de laatste werken die Brahms componeerde voor zijn overlijden in 1897. “Voor mij de meest persoonlijke inzichten in zijn ziel. Met het oog op de naderende dood, spreken ze over oneindige troost, transfiguratie en verlossing”, aldus Annika.
De variaties en fuga op een thema van Händel, op. 24, dateert uit 1861. Het bestaat uit vijfentwintig variaties en een afsluitende fuga, gebaseerd op een thema uit de Suite nr. 1 voor klavecimbel in Bes HWV 434 van Händel. De Händel variaties werden gecomponeerd in september 1861, nadat Brahms het vrouwenkoor in Hamburg had geleid. Hij verliet zijn benauwd en armoedig geboortehuis in Hamburg en verhuisde naar zijn eigen woonst in de stille buitenwijk van Hamm. Dit betekende het begin van een zeer productieve periode. Gecomponeerd in september 1861, werd het werk opgedragen aan Clara Schumann, zijn muzikale en persoonlijke mentor. Het werd haar aangeboden op 13 september voor haar 42ste verjaardag. Rond diezelfde tijd resulteerde zijn interesse in en beheersing van de piano ook in twee uitzonderlijke Pianokwartetten. Amper twee maanden later, in november 1861, componeerde hij zijn Schumann Variaties, op. 23, voor piano vierhandig.
Vanaf zijn vroegste jaren als componist was de variatie als muzikale vorm van groot belang voor Brahms. Vóór de Händel variaties had hij reeds variaties gecomponeerd, evenals variaties in de langzame beweging van zijn op. 1, de pianosonate in C, en in kamermuziek (bvb. in het Poco adagio van zijn 2de Strijksextet). Brahms bestudeerde al geruime tijd barokke voorbeelden. In het bijzonder, in de tijd tussen zijn elf variaties op een origineel thema, in D (1857) en zijn veertien variaties op een Hongaarse melodie, in D (1854), op. 21, en de Händel Variaties op. 24, maakte Brahms een zorgvuldige studie van historische modellen, preludes en fuga’s, canons en dansen uit de barokperiode, getuige twee gigues en twee sarabandes die hij componeerde om zijn techniek te ontwikkelen. Het resultaat van deze historische studies werd duidelijk zichtbaar in zijn keuze van Händel voor het thema, evenals zijn gebruik van barokke vormen, waaronder de Siciliano-dans, de Franse school van Couperin en, meer in het algemeen, het veelvuldig gebruik van contrapuntische technieken. Alles opvallend juist gearticuleerd, geaccentueerd en gefraseerd door Annika Treutler. De cd verschijnt vanaf 18 mei. Magnifiek. Warm aanbevolen.
Johannes Brahms Annika Treutler cd Hänssler Classic HC17061
