Baptiste Romain, de leider van het ensemble “Le Miroir de Musique”, is net benoemd tot professor aan de Schola Cantorum Basiliensis. Ter gelegenheid hiervan verrijkt hij de reeks ‘Instruments’ op het Ricercar-label met een recital gewijd aan de middeleeuwse vielle of vedel, de voorloper van de viool.
Troubadourliederen, dansen en polyfone composities uit de dertiende tot de vijftiende eeuw illustreren de verschillende stadia in de evolutie van dit instrument. Vedel was in de middeleeuwen de verzamelnaam voor snaarinstrumenten. De vedel is vanuit China via Perzië en Arabië naar Europa gekomen. De Arabische naam voor de vedel was rebab. De vedel kende vele vormen. Dit kwam omdat iedere speler destijds zijn eigen vedel zelf maakte. De vorm werd wel van elkaar gekopieerd, en langzamerhand werden steeds meer verbeteringen in het ontwerp geïntroduceerd. De klankkast werd bij voorkeur uit één stuk hout gebouwd, maar de onderdelen werden veelal aan elkaar gelijmd. Ze bevatte zes snaren. De korthalsvedel werd met de linkerhand tegen de borst of hals gehouden. Met de rechterhand werd door middel van de strijkstok gemusiceerd. Tijdens de renaissance werd de instrumentenfamilie uitgebouwd en werden de grotere types geklemd tussen de knieën bespeeld. Het instrument werd overigens zowel bij religieuze als burgerlijke feesten bespeeld.
Op zijn nieuwe cd presenteert Baptiste Romain het middeleeuws vioolspel in al zijn facetten. De vedel werd bespeeld om bij te dansen, solo en in ensemble en het begeleidde minstrelen of religieuze muziek, zowel eenstemmig als polyfoon. De generieke term vedel, vielle of Fidel verzamelde een groot aantal instrumenttypen, die sterk verschilden in vorm en functie. Samen hadden ze dat gemeen dat de snaren bespeeld werden met een boog of strijkstok. Vanaf ongeveer 1300 speelde men op fidels da braccio. De vioolvariëteit van de Middeleeuwen was even gevarieerd als de muziek zelf.
Toen de viool rond 1520 werd ontwikkeld, kon de vedel al terugblikken op 500 jaar geschiedenis. Instrumentalisten moesten in staat zijn om een vedel in een verscheidenheid van stemmingen, soorten en maten te bespelen. Op de nieuwe cd “In seculum Viellatoris”, in het tijdperk van de vedel, onderneemt Baptiste Romain een fascinerende ontdekkingsreis door de wereld van de middeleeuwse vedel in al zijn verschillende toepassingen met al haar tonale en structurele verschillen, in veelal anonieme composities, naast Dufay en de troubadour Perdigon. Met een indrukwekkende schoonheid van klank en vaak zeer virtuoos, ontvouwen Baptiste Romain en zijn collega-musici van “Le Miroir de Musique” op violen, harp en luit, en met zang, een gekleurd en gevarieerd klankenpallet rond de vedel. Baptiste Romain bespeelt daarenboven een verbijsterende verscheidenheid aan vedels. Heel origineel. Warm aanbevolen.
IN SECULUM VIELLATORIS The Medieval Vielle Baptiste Romain Le Miroir de Musique cd Ricercar RIC 388