“Moessorgski was niet alleen een eersteklas pianist, hij was nauwelijks inferieur aan Anton Rubinstein”, schreef een tijdgenoot over zijn pianistisch talent. Cui combineerde zijn creativiteit als kunstenaar met een carrière als militaire academicus.
De welverdiende populariteit van de “Schilderijententoonstelling” overschaduwde per ongeluk de rest van de instrumentale werken van de componist die hij gedurende zijn hele leven schreef. Het is weliswaar zijn pianomuziek die ons in staat stelt de evolutie van de korte maar bewogen creatieve carrière van de componist te volgen. Deze cd bevat de complete verzameling van zijn pianostukken, van een polka die hij op dertienjarige leeftijd componeerde, tot de Krim-landschapsschetsen uit 1879 en 1880, geïnspireerd door de reis naar het Russische zuiden, die de componist maakte samen met zanger Darya Leonova. Sommige stukken zijn schetsen van vocale werken en fragmenten uit zijn opera’s. De fantasie “In het dorp”, een van de laatste werken van Mussorgsky, was opgedragen aan Ivan Gorbunov, een acteur van het Alexandrinsky Theater, die bekend stond om zijn schitterende vertolking van alledaagse karakters.
Het programma wordt aangevuld met transcripties van fragmenten uit de opera “De Jaarmarkt van Sorochyntsi”, inclusief de beroemde Gopak, en een arrangement van de Serenade uit de cyclus “Liederen en dansen van de dood” van de pianist en componist Samuil Feinberg (1890-1962). Moessorgski’s stukken worden uitgevoerd door Viktoria Postnikova en Alexander Bakhchiev, twee leidende Russische pianisten uit de late 20ste eeuw. Een aantal stukken werd opgenomen door de grote pianiste uit de eerste helft van de vorige eeuw, Maria Yudina. Twee stukken werden opgenomen in 2016 en 2017 door jonge pianisten en winnaars van prestigieuze internationale wedstrijden, Elizaveta Mazalova en Sergei Kasprov.
Het werk van de opmerkelijke componist César Cui (1835-1918), o.a. zeven orkestsuites en wel tien opera’s, moet nog steeds herontdekt en gewaardeerd worden. Hij was de zoon van een Franse officier, die na de terugkeer van Napoleon uit Moskou, in Rusland gebleven was. Cui was een zeldzaam type. Hij was één van die universele wonderkinderen die gedurende zijn hele carrière ogenschijnlijk onverzoenlijke talenten combineerde als kunstenaar en een militaire academicus. Hij begon zijn militaire carrière in 1857 als instructeur fortificaties. Door de jaren heen waren er onder zijn studenten diverse leden van het Huis Romanov, in het bijzonder Nicolaas II. Als expert op het gebied van fortificaties verkreeg hij uiteindelijk de status van professor (in 1880) en de rang van generaal (in 1906), en gaf hij les aan drie van de militaire academies in Sint-Petersburg. Cui’s leven werd gevormd door een unieke visie die voorbestemd was voor een organische synthese van verschillende culturele tradities en stijlen.
Hij was lid van “De machtige vijf”, “Het Machtige Hoopje” of “Mogoetsjaja koetsjka”, de groep Russische componisten die zich onder leiding van Mily Balakirev, toelegde op de productie van specifiek Russisch-Slavische muziek. Deze cd bevat piano transcripties van drie van zijn beste werken, zijn Suite nr. 2 op. 38, zijn Miniaturen op. 20, en zijn Miniaturen op. 39, schitterend gespeeld door Maria Ivanova en Alexander Zagarinskiy. Beiden werden geboren in Moskou. Ze studeerden aan het Tsjaikofski Conservatorium in Moskou, de Berlijnse universiteit voor de kunsten, het Mozarteum in Salzburg en het conservatorium van Lübeck. Ze kregen les van Sergei Dorensky, Victor Merzhanov, Evelinde Trenkner en Hans Leygraf. In 2004 besloten de twee om een schitterend pianoduo te vormen. Twee belangrijke ontdekkingen. Warm aanbevolen.
Mussorgsky Piano Works Viktoria Postnikova Maria Yudina Alexander Bakhchiev Elizaveta Mazalova Sergei Kasprov cd Melodiya MELCD 1002541
César Cui Piano Transcriptions Maria Ivanova and Alexander Zagarinskiy (piano) cd Hänssler HC17049