In tegenstelling tot een kamer- of symfonieorkest zijn alle stemmen hier nl. enkelvoudig bezet en is het aantal blazers beperkt. De Taschen Philharmonie voert de symfonieën  uit met 12 tot 16 musici als een soort symfonische kamermuziek, op een manier zoals Beethoven zelf de composities zou hebben bewerkt voor een kleinere bezetting, wat hij trouwens verschillende keren heeft gedaan.

Er is bijvoorbeeld een transcriptie bekend van zijn 2de symfonie voor pianotrio en van het vierde pianoconcerto met een strijkkwintet in plaats van een orkest als begeleiding. “Aangezien we niet op historische instrumenten spelen, klinkt het resultaat modern, en slagen we er in om het ensemble, met weinig meer dan een dozijn uitstekende spelers, bijna als een volledig bemand kamerorkest, pocket-filharmonisch, te laten klinken”, vertelt Stangel in het bijbehorend boekje.

Om een rijke en volle klank te bekomen, was naast specifieke speelwijzen, een zorgvuldige re-orkestratie nodig om de bezette zes in plaats van de oorspronkelijke 12, te laten klinken als ten minste tien blazers, en daarbij niets te verliezen aan klankdichtheid of aan het karakter van de akkoorden, zo lezen we.

“Natuurlijk klinken solo bezette strijkers, vaak met slechts twee altviolen, die in Mozarts en Beethovens tijd eerder regel dan uitzondering was, slanker en schraler dan een groep van 8 of 12 spelers per stem, met name in de violen”, schrijft Stangel. “Maar wanneer het oor er aan gewoon raakt, wordt men als luisteraar verrast hoe zuiver en levendig de muziek klinkt, hoe een glasheldere stemvoering kan worden gehoord, die anders vaak verloren gaat in de klankmassa van een groot orkest. Zo herinnert de ‘Pastorale’, gespeeld door slechts 11 musici plus pauken in de ‘storm’, eerder aan een late Mozart Serenade.”

De ‘Eroica’ zorgde voor een verrassing tijdens de opname, vertelt Stangel verder. Bij de voorbereiding van dit uniek werk, bleek dat ze uitvoerbaar is met slechts 13 spelers! We konden onze oren nauwelijks geloven. Het was nog maar eens het bewijs van onze overwegingen over de structuur en de klank in de Europese kunstmuziek aan het begin van de 19e eeuw. 

De negende symfonie kenmerkt zich door grote dynamiek, krachtige gevoelsuitingen in nauwelijks waarneembaar kleine stiltes en overweldigend grote gebaren. De negende symfonie was de laatste die Beethoven voltooide. De plannen voor de tiende waren halverwege toen hij drie jaar later in 1827 overleed.

“In zijn Negende Symfonie wilde Beethoven een werk creëren dat de massa aanspreekt en verenigt”, vertelt Stangel. “Dat was niet mogelijk met de traditionele dimensies, massa vereist massa. Daarom”, vervolgt Stangel, “werd in deze symfonie voor het eerst in de muziekgeschiedenis en met verstrekkende gevolgen voor de toekomst van muziek, bewust gekozen voor het idee van een echte, symfonische klank. We reageerden op dit feit door het ensemble uit te breiden tot een klein kamerorkest: met in totaal 11 strijkers, bijna originele houtblazers, sterk gereduceerd koper en een kamerkoor van 20 zangers, waagden we ons aan de extreem veeleisende partituur. Op die manier behielden we de levendige en dynamische stijl van de andere opnamen. Deze symfonie is daarenboven de enige die live is opgenomen”. Heel bijzonder, een hele verrijking. Warm aanbevolen.

Als dirigent en muzikaal leider van diverse operahuizen en symfonieorkesten in Europa richtte Peter Stangel in 2005, het “kleinste symfonieorkest ter wereld” op om muziek van de barok tot heden, op een heel nieuwe manier te presenteren. De nieuwe instrumentatie van de werken die de TaschenPhilharmonie uitvoert, evenals hun programma’s, concepten en teksten, komen alle van hemzelf. Met zijn pocket Filharmonie zorgt hij intens voor een verfijnde muzikale opvoeding van kinderen en samen met zijn orkest, en in samenwerking met de Die Zeit en Sony Classical, bracht hij „Große Klassik für kleine Hörer“ (foto) uit, die in de zomer van 2011 voor de echo Klassik award werd genomineerd en waarmee hij de prestigieuze Leopold media prijs won. De cd met Mendelssohns “Ein Sommernachtstraum” kwam in 2013 op de Bestenliste van de Preis der deutschen Schallplattenkritik.

Beethoven revisited symphonies 1-9 Taschenphilharmonie Peter Stangl 6 cd Edition Taschenphilharmonie ETP 010