Naar aanleiding van het bijzonder “World Lace Congress” in Brugge 2018, publiceert Martine Bruggeman een hoogst interessant en uitzonderlijk mooi kunstboek “Kant in Vlaanderen” (“Lace in Flanders”). Dit boek verschijnt bij de uitgeverij Lannoo met dank aan Karine Huts, Erelid van het Wereldcongres, die bereid was een mooie inleiding te schrijven.
Het “World Lace Congress” gaat door van 13 tot 25 augustus. De organisatoren zetten alles op alles om een zo mooi en kwalitatief mogelijk geheel te presenteren. In Brugge zijn er tal van tentoonstellingen. Prachtige ongekende collecties worden ontsloten en in unieke locaties geëxposeerd. Originele kwaliteitsvolle historische kant zal kunnen bewonderd worden, archiefstukken die de wereld van de kant van weleer belichten, religieuze en koninklijke topstukken. Maar het accent ligt op de kant die vandaag leeft, “Living Lace”. Kant, de rijke techniek zoals ze vandaag wordt doorgegeven in scholen en clubs; eigentijdse kantjuwelen, het resultaat van een uitzonderlijke creativiteit en vakmanschap; hedendaagse kantkunst, realisaties van topkunstenaars.
De vzw Kantcentrum is opgericht in 1970 met als voornaamste doelstelling de in 1717 door de zusters apostolinnen in Brugge opgestarte kantopleiding, voort te zetten. Het kantmuseum bevond zich oorspronkelijk in de gerestaureerde godshuisjes waar een vijftigtal jaren geleden nog oude kantwerksters woonden, in de schaduw van de Jeruzalemkerk. In september 2014 werd het nieuw kantcentrum geopend in de Balstraat, in de gerenoveerde oude kantschool van de zusters apostolinnen. Er is een permanente tentoonstelling van diverse kantsoorten het hele jaar door. Deze stukken worden geregeld aangevuld met tijdelijke tentoonstellingen. De Balstraat loopt van het Kantwerkstersplein, eigenlijk Jeruzalemstraat, naar de Rolweg. In deze straat ligt het Volkskundig Museum van de stad Brugge aan de ene kant, en aan de andere kant de Jeruzalemkerk, met godshuisjes en de vroegere school die aan de Brugse kant gewijd zijn.
De exposities gaan door in unieke locaties, gespreid over 3 stadsdelen:
Het Centrum met de Stadshallen en het intieme Stadsarchief op de Burg;
Het verstilde Brugge, Sint-Anna en Sint-Gillis met het Kantcentrum en de religieuze tentoonstelling in de Sint-Gilliskerk, en omgeving Walplein met verschillende kantgroepen in een typisch Brugse brouwerij, de Bogardenkapel en de Academie.
Een exclusieve en zeer uitgebreide kantmarkt in de Stadshallen verwelkomt iedere kantgeïnteresseerde.
Alle info op http://www.worldlacecongressbrugge2018.be
Kant is eeuwenoud en toch springlevend! De sobere witte vlasdraad op talloze manieren geklost tot transparante motieven, is een uitdrukking van de verfijning van onze Vlaamse cultuur. Kant in Vlaanderen blijft echter niet louter stilstaan bij de traditie. Zowel in Brugge als in heel kantwerkend Vlaanderen en ver daarbuiten is er een vernieuwende beweging merkbaar. Kant is vandaag veel meer dan een ambacht of volkskunst. Deze eeuwenoude techniek leeft als nooit tevoren als eigentijdse textielkunst, put uit zijn rijke verleden maar is inzake vorm, materiaal en kleur fris en nieuw.
Brugse kant, Brussels duchesse-kant, Valenciennes- en Venetiaanse kant, ze spreken alle tot de verbeelding. Kant is een artistiek weefsel gemaakt van draden, linnen, katoen, zijde of zilver- en gouddraad. Er is kloskant, bv. Mechelse kant of Rosaline kloskant, die met de hand wordt gemaakt met behulp van klosjes, en er is naaldkant, needle lace of point lace, punto tirato of fils tirés, bv. reticello of point coupé, die met de hand wordt gemaakt met behulp van naalden.
Na de inleiding door Karine Huts, erelid van het Wereldkantcongres, 2018 en het voorwoord door Martine Bruggeman, auteur van ‘Kant in Vlaanderen’, wordt als eerste hoofdstuk, Brugge, een kosmopolitische stad van handel en textiel, van traditie en renovatie, als gastheer voor het Wereld Kant congres voorgesteld.
Het boek gaat daarna verder met “Wat verstaan we onder kant?” Daarin worden kloskant, naaldkant en gemengde kant beschreven. In het derde hoofdstuk, “Kant in de geschiedenis”, gaat het over de geboorte en de bakermat van kant, hoe kant is ontstaan, waar en wanneer kant werd geboren, kant door de eeuwen heen als boeiende stijlevolutie, de 16de en de 17de eeuw, de invloed van de Franse stijlen en de 18de-eeuwse Vlaamse kant, de 19de eeuw. In “Kant in de liturgie” worden de kleding van de geestelijke, altaar-, kelk- en communiebank paramenten en gelegenheidstextiel met kant besproken. 
Onder de titel “Sociaal-economische aspecten”, komen de plaatselijke kantnijverheid en de kanthandel, de industriële revolutie en de impact op de kant, Vlaanderen en de internationale kanthandel en smokkelpraktijken aan bod. In “De kantrevolutie van de 20ste eeuw”, heeft Bruggeman het over Jugendstil of Art nouveau, het vernieuwd kantonderwijs, “War Lace” (kant in de Eerste Wereldoorlog) en kant van ambacht naar kunst. In het laatste hoofdstuk “Kant vandaag”, schrijft ze eerst over de waardering voor historische kant, privékantcollecties, musea en hun kantcollecties, en in “Kant leeft”, vervolgt ze met kantsoorten in Vlaanderen nu, gevestigde opleidingen en organisaties in Vlaanderen en enkele buitenlandse organisaties.
“Kant”, schrijft Karine Huts, “is een uitdrukking van de verfijning van onze Vlaamse cultuur, een fascinerend dradenspel ontwikkeld uit sobere, witte vlasdraad. In al zijn varianten oriënteert kant zich nog steeds naar zijn eerste concept: het contrast tussen open en gesloten facetten waardoor transparantie ontstaat. Door de tijd heen variëren de stijl en het decor, de techniek, de materialen en de functie. Deze stijlevolutie en ook de plaatselijke verschillen laten een kostbare diversiteit aan wonderlijk textilia zien. Kant als een sieraad of kunstobject dat gekoesterd wordt, kant als een architecturaal gegeven dat vernieuwing en verwondering genereert, kant in de mode, transparant en sensueel”.
“Belangrijk is”, vervolgt ze, “dat de traditionele technieken geconserveerd en doorgegeven worden, maar openheid en experiment brengen kant tot kunstige, onverwachte realisaties. Kant maakt terecht deel uit van de textielkunst. Dat laat het Wereldkantcongres in augustus 2018 in Brugge en daarbuiten duidelijk zien. Dit boek”, besluit ze, “geeft, naast het geschiedkundig aspect, een overzicht van wat erop kantgebied in het Vlaanderen van de 21ste eeuw gebeurt, getoetst aan enkele kantexpressies uit het buitenland. Hoe worden de technieken doorgegeven? Hoe gaat men om met experiment en creativiteit? Hoe enthousiasmeert men jongeren in kunstopleidingen? Wat brengt kunstenaars ertoe om kantmotieven of -technieken te gebruiken voor hun persoonlijk artistiek werk?” Een prachtuitgave van Lannoo die u geenszins mag missen.
Martine Bruggeman geeft artistieke vorming in de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten te Brugge en aan het St.-Andreaslyceum te Sint-Kruis. Ze exposeert regelmatig met papier-, aquarel- en vooral acrylcreaties in binnen- en buitenland en behaalde diverse prijzen en onderscheidingen. Martine Bruggeman doceert tevens kunst- en kantgeschiedenis in het Kantcentrum te Brugge en heeft verschillende publicaties op haar naam staan. Ze geeft er eveneens cursussen over ontwerpen van hedendaagse kant. Van 1996 tot 2000 leidde ze het kantatelier in de Brugse Musea dat zich toelegde op vernieuwing in kant, gekoppeld aan research. Nu leidt ze het atelier “Kant-Act” dat garant staat voor nieuwe vormgeving in kant en dat gelocaliseerd is in de Kamer van Retorika in Sint-Michiels. In 1997 kreeg ze te Brugge de titel “Cultuurvrouw van het jaar”. Martine Bruggeman geeft ook lezingen in binnen- en buitenland en verzorgt in verschillende kunst- en kanttijdschriften regelmatig bijdragen over het creëren van kant of over een aspect van de kantgeschiedenis.
Voor meer informatie over cursussen, workshops, kantontwerpen, lezingen kan u steeds mailen naar info@martinebruggeman.be.
Martine Bruggeman Kant in Vlaanderen Erfgoed & hedendaagse kunst 320 bladz. geïllustreerd Uitg. Lannoo ISBN 978 94 014 5583 1
