Franz Schmidt (1874-1939), niet te verwarren met zijn tijdgenoot, de Franse componist Florent Schmitt, was ooit bekend door zijn opera “Notre Dame” (1904) naar Victor Hugo en door zijn oratorium “Das Buch mit sieben Siegeln” (1937) naar de Openbaring of Apocalyps van Johannes. Op deze cd valt weliswaar één van zijn opvallende kamermuziekwerken te ontdekken.

De pianist, cellist en componist Franz Schmidt, kreeg onderricht in de klavierwerken van Bach door zijn moeder. Hij studeerde korte tijd piano bij Theodor Leschetizky, verhuisde naar Wenen, en studeerde daar compositie bij Robert Fuchs, cello bij Ferdinand Hellmesberger en theorie bij…Anton Bruckner!

Hij werd cellist bij de Weense staatsopera, waar hij tot 1914 speelde, vaak o.l.v. Mahler. Schmidt was ook een veelgevraagd kamermusicus en speelde in het door Oskar Adler opgericht Strijkkwartet. In 1914 werd Schmidt professor aan de Wiener Musikakademie (de huidige Universität für Musik und darstellende Kunst Wien). In 1925 werd hij directeur van deze academie, en van 1927 tot 1931 was hij tevens de rector.

Als leraar piano, cello, contrapunt en compositie leidde hij talrijke musici, dirigenten en componisten op die later beroemd werden, onder wie de pianist Friedrich Wührer en Alfred Rosé, de zoon van Arnold Rosé, de legendarische oprichter van het “Rosé Quartet”, concertmeester van de Wiener Philharmoniker.

Het Kwintet is één van de drie kwintetten die Schmidt componeerde voor enkel de linkerhand aan de piano. Schmidt componeerde dit enorm kamermuziekwerk (het duurt meer dan een uur op deze opname!), in 1939 (voor piano linkerhand, klarinet, viool, altviool en cello), voor de pianist Paul Wittgenstein (foto) (de broer van de filosoof Ludwig Wittgenstein), die zijn rechterarm verloor in WO I. Daarnaast componeerde Schmidt voor Paul Wittgenstein ook nog een Toccata, Variaties op een thema van Beethoven en een Pianoconcerto, alle drie voor “linke Hand allein”.

Het Kwintet wordt gekenmerkt door een verrassend licht en charmant Allegro Moderato als eerste beweging, waarop een fel contrasterend, quasi atonaal Intermezzo voor piano solo (enkel linkerhand) volgt. Na een enigmatisch scherzo, volgt een elegisch Adagio met een enigszins Hongaars elan, en met een al dan niet bewuste verwijzing van de Serenade voor Strijkers uit 1880 van Tsjaikofski. De finale bestaat uit dartele tot virtuoze variaties op een lieflijk thema uit het Klarinetkwintet, op. 11 uit 1901 van Josef Labor (1842-1924), de leraar van Paul Wittgenstein.

De uitvoerders zijn Christopher Ayer (klarinet), zijn echtgenote, Kae Hosoda-Ayer (piano) (foto), Jennifer Dalmas (viool), Kathryn Steely (altviool) en Evgeni Raychev (cello). De cd werd opgenomen in de Jones Hall van Baylor University in Waco, Texas. Een ontdekking.

Franz Schmidt Quintet in A Major for Piano Left Hand, Clarinet, Violin, Viola and Cello cd Centaur Records CRC 3472