Aanstekelijk “toe-tapping” en “foot-stomping jigs and reels” op de prachtige cd, “Christmas on Sugarloaf Mountain”, door “Apollo’s Fire” op het label Avie.

Na de release van hun bekroonde cd, “Sugarloaf: An Appalachian Gathering” (AV2329), die een Top 5 Billboard Classical Crossover-hit was, presenteren Jeannette Sorrell en “Apollo’s Fire” nu hun meer dan aanstekelijke “Christmas on Sugarloaf Mountain”, een hoogst originele, volkse kerstmis, op een heel belangrijk onderdeel van de Amerikaanse muziek. De geweldige solo zangers zijn Amanda Powell, sopraan Ross Hauck, tenor en Jeffrey Strauss, bariton. 

De Appalachen of Appalachian Mountains is de naam van een indrukwekkend gebergte in het oosten van Noord-Amerika, vanaf het midden van Alabama tot in Newfoundland, Canada. Immigranten uit Engeland, Wales, Ierland en Schotland arriveerden in Appalachia in de 18de eeuw en brachten hun muzikale tradities mee. Deze tradities bestonden voornamelijk uit Engelse en Schotse ballads, in wezen niet-begeleide verhalen, en dansmuziek, zoals Ierse reels, die begeleid werden op viool.

Verschillende Appalachian ballads, zoals “Pretty Saro”, “Barbara Allen”, “The Cuckoo”, “Wayfaring Stranger” en “House Carpenter”, zijn geworteld in de Engelse ballade-traditie. Sommige vioolnummers die nog steeds populair zijn in Appalachia, zoals ‘Leather Britches’, ‘Wind and Rain’ en ‘Pretty Polly’, hebben Schotse roots.  De dansmelodie “Cumberland Gap” kan bv. worden afgeleid van het deuntje van de Schotse ballade “Bonnie George Campbell”.

Sugarloaf Mountain (foto)is een berg in Frederick County in de Amerikaanse staat Maryland. Kerstmis op Sugarloaf Mountain roept een viering op van die Schotse en Ierse immigranten die zich in de Appalachen hebben gevestigd. “Apollo’s Fire” en een groot aantal zangers, jong en oud, o.l.v. Jeannette Sorrell,  verwelkomen Kerstmis in volksliederen en hymnen, met zang, dans en gebed. In deze viering van de Amerikaanse immigrantenervaring voegen fiddlers, middeleeuwse harp, hakkebord, doedelzakken, zangers en kinderstemmen zich bijeen, om de Keltische wortels van een Appalachian Christmas op te roepen. Van kerstavond in middeleeuws Schotland tot volksliederen en hymnes tijdens een kerstbijeenkomst in Virginia, volgt “Apollo’s Fire” de reizen van de Ierse en Schotse kolonisten die dapper de Atlantische Oceaan overstaken, zich in de bergen vestigden, en Kerstmis zingend, dansend en biddend, liefdevol verwelkomden.

In de laatste kwarteeuw heeft Jeannette Sorrell (°1965) haar fantastisch ensemble tot wereldklasse gemaakt. Daarbij demonstreerde ze telkens haar formidabele vaardigheden als dirigent, arrangeur, en klaveciniste (ze studeerde bij Gustav Leonhardt). Zij en haar ensemble worden, waar ze ook gaan, door het publiek aanbeden. Terecht! Sorrell maakt typisch ambachtelijke programma’s die niet alleen een verenigend thema hebben, maar ook een verhalende, dramatische vorm, die soms grenst aan een regelrechte vertelling. Dit programma volgt op Sorrells studie van Appalachian volksmuziek, ingegeven door haar ervaringen als tienerpianiste voor zangers in een Baptistenkerk in de Shenandoah Valley regio van Virginia, waar de Sugarloaf Mountain (De Suikerbroodberg) staat. Zij en haar ensemble hebben zich ook verdiept in Keltische volksmuziek. Vandaar dat dit programma de twee culturen bij elkaar brengt, wat historisch van aard is, aangezien het grootste percentage kolonisten in de Appalachen Bergen, Schots-Iers was, en de volksmuziek van de Britse eilanden, de basis was voor de Amerikaanse volksmuziek van de regio.

Het programma is onderverdeeld in zes delen. De cd opent als ouverture, met een soort medley van de Ierse ‘Christmas Eve Reel’, de New England ‘Christmas in America’, en de Appalachian ‘Old Christmas’. Eén van de sterke punten van “Apollo’s Fire” is dat Sorrell muzikanten opzoekt die niet alleen bedreven zijn in gepolijst, formeel spel, maar ook in de vrijere geest van volksmuziek kunnen spelen. De mix is bedwelmend.

Het tweede deel van het programma is getiteld “”Celtic Memories-Christmas Eve in Old Ireland”. Het begint met het plechtig nummer ‘The Truth Sent from Above’, met de zoete tenorstem van Ross Hauck en de stralende sopraan van Amanda Powell, samen met Apollo’s Singers, het koor van het ensemble. Sorrell betrekt haar spelers bij alle aspecten. De volgende medley van vioolnummers is gearrangeerd door Susanna Perry Gilmore en Rene Schiffer. Gilmore leidt de solo fiddle selecties met flair, met dynamische ondersteuning van Schiffer op de cello. Het arrangement brengt een zin terug die gebruikt wordt in de openings medley, één van de manieren waarop dit ensemble een uniform spektakel creëert.

De luitist van het ensemble, Brian Kay, speelt en zingt ‘Blow, Northern Wind’, perfect passend bij zijn stem en begeleiding in zijn eigen arrangement. Brian Bagley volgt met zijn ontroerend arrangement voor Uillean-pipes (Ierse doedelzakken die op de schoot wordt gehouden terwijl de lucht met de elleboog wordt aangepompt door middel van een balg), van het Ierse nummer ‘Don Oiche u’d I mBeithil’ (That Night in Bethlehem) als inleiding op een vocale versie, gearrangeerd door Sorrell en gezongen in het Engels door de bariton Jeffrey Strauss, ondersteund door Apollo’s Singers. Het deel wordt afgesloten met de spetterende carol ‘Nowell Sing We, Both All and Some’, die de drie belangrijkste solisten plus Molly Netter en het hele refrein terugbrengt. Deel 3, “Caroling Across the Waters” bevat twee kerstliederen over schepen om de Atlantische Oceaan mee over te steken. Het begint met een medley, gearrangeerd door fluitiste Kathie Stewart, die de spelers en het kinderkoor, “Apollo’s Musettes”, doorheen een aantal kerstliederen stuurt, waaronder ‘I Saw Three Ships’. Ze gaan verder in een medley die begint met de ‘Yorkshire Carol’. De ‘Somerset Wassail’ wordt humoristisch gebracht, met de toevoeging van enkele goed gesmeerde stemmen van volwassen zangers. Het afsluitend ‘Kentucky Wassail’ transformeert de vorige carol tot een Appalachiaanse uitstraling met helderdere harmonieën.

Het volgend deel is “Christmas Morning in Appalachia”, en opent a capella met de Southern Appalachian folk hymne ‘Bright Morning Stars’, door Tina Bergman met adembenemende harmonie-ondersteuning van Powell en Hauck. Sorrell en Powell hebben samen ‘Christ Child’s Lullaby’  gearrangeerd, waarbij Schotse originele bronnen en de appalachiaanse transformatie vermengd werden. Het horen van deze tedere ballade in Powells met leven en licht gevulde stem bij de langzaam opbloeiende begeleiding, is één van de hoogtepunten van deze fantastische opname. Tina Bergmann vervolgt met een medley gemaakt met Schiffer, van enkele liederen op dulcimer (foto). Het pikant volksinstrument wordt gespeeld met zowel voortreffelijke vaardigheid als gedurfde overgave.

Treble Michael Temesi is samen met “Apollo’s Musettes” charmant in de hymne ‘Jesus Born in Beth’ny’. Het deel wordt afgesloten met een paar krachtige hymnen, uit het rijk repertoire van de Appalachen kerkmuziek, ook wel bekend als “Sacred Harp hymns”, naar een prominente, oude hymne. Gezongen met alleen tapdansen als begeleiding, zijn de grimmige, gewaagde harmonieën opwindend. Het volgende deel 5 is “Wanderers Under the Sky”, gericht op het politiek onderwerp van immigranten. Sorrell verenigt Powell en Hauck in een expressieve mix van ‘Joseph & Mary’ en ‘I Wonder as I Wander’, waarna ze zelf een solo-moment heeft om een ​​medley te spelen van traditionele, Schotse dansen (Reels), ‘The Gravel Walk’ en ‘Over the Isles to America’ op het klavecimbel.

Het programma wordt afgesloten met een “Christmas Barn Dance”, die Ian Crane op doedelzak en Brian Bigley laat horen op fluit bij aanstekelijk klompdansen. Na nog een medley op “Cold Frosty Morning”, “Old Christmas” en “Breakin’ Up Christmas”, eindigt de cd met een tedere bonustrack. Powell en Hauck brengen finaal ‘The Parting Glass’ en laten de laatste cadans onopgelost. Een fantastische cd die enkel met superlatieven omschreven kan worden. Mag u voor geen geld ter wereld missen!

TRACKLIST :

I. CHRISTMAS EVE AT THE CROSSROADS

Christmas Eve Reel (trad. Irish) / Christmas In America (trad. New England) / Old Christmas Eve (trad. Appalachian) – arr. J. Sorrell

II.CELTIC MEMORIES: Christmas Eve in Old Ireland

The Truth Sent from Above – (trad. British Isles) – lyrics & arrangement by J. Sorrell

Sheep under the snow / Apples in Winter / Little Christmas Reel (trad. Irish) – arr. R. Schiffer & S.P. Gilmore

Blow, Northern Wind – Medieval English Lyric, arr. B. Kay

Don Oiche úd I mBeithil (That Night in Bethlehem)That Night in Bethlehem (Don Oiche úd i mBeithil) (trad. Gaelic) – arr. J. Sorrell

Nowell Sing We, Both All and Some (Medieval English) – arr. J. Sorrell

III. CAROLING ACROSS THE WATERS

Innesheer / Ships in Full Sail + I Saw Three Ships / New Christmas Reel (trad. Irish) – arr. K. Stewart

Yorkshire Carol / Somerset Wassail (trad. British Isles) / Kentucky Wassail (trad. Appalachian) – arr. J. Sorrell

IV. CHRISTMAS MORNING IN APPALACHIA

Bright Morning Stars (Southern folk hymn)

Christ Child’s Lullaby (Talladh Chriosta) (trad. Scottish & Appalachian) – arr. J. Sorrell & A. Powell

Frost & Snow / 28th of January / Dominion Reel (trad. Old-Time) – arr. R. Schiffer & T. Bergmann

Jesus Born in Beth’ny (trad. Appalachian) – arr. J. Sorrell

Star in the East | The Shepherd’s Star – Shape-Note Hymn from The Southern Harmony, 1835

V. WANDERERS UNDER THE SKY

Joseph & Mary (trad. British carol) / I Wonder as I Wander (trad. Appalachian – J. J. Niles) – arr. J. Sorrell

The Gravel Walk / Over the Isles to America (trad. Scottish reel)

VI. CHRISTMAS BARN DANCE

Hop High Ladies / June Apple Reel (trad. Appalachian)

Cold Frosty Morning / Old Christmas / Breakin’ Up Christmas (trad. Old-Time) – arr. R. Schiffer, J. Sorrell,

Bergmann

Bonus Track: The Parting Glass (trad. Scottish/Irish)

De cd werd opgenomen in de First Baptist Church, Cleveland Heights, Ohio met als Recording Producers, Jeannette Sorrell en Erica Brenner en Recording and Mastering Engineer, Daniel Shores. Subliem!

Christmas on Sugarloaf Mountain Apollo’s Fire Jeannette Sorrell cd Avie AV2396