Alexandre Tharaud speelt Beethovens Pianosonaten Opus 109, 110 en 111 (cd + dvd) op het label Erato. Magistraal!

Voor zijn eerste cd volledig gewijd aan Beethoven, heeft Alexandre Tharaud voor de laatste drie sonates van de componist gekozen, nr. 30 in E, op 109, nr. 31 in As, op 110 en nr. 32 in do klein, op 111. Het resultaat is naar zoals de grote, Franse pianist zelf zegt: “Ik heb lang gewacht voor ik deze Everest van de Romantische muziek opnam.” Sonore, transparante transcendentie. Indrukwekkend! 

Deze formidabele meesterwerken werden gecomponeerd tussen 1820 en 1822, kort voor de 9de  symfonie, en behoren tot Beethovens ‘late periode’, een periode waarin Beethoven de wereld machtige stilistische herkenningspunten schonk als de dramatische “Hammerklavier-sonate” op. 106, de meesterlijke “Diabelli-variaties” en de bovenmenselijke “Missa solemnis” en “Grosse Fuge” op. 133 voor strijkkwartet. Het is zoals de Beethoven-experte Elisabeth Brisson, in het boekje bij de cd treffend schrijft, “Deze laatste groep sonates had een drievoudig doel, didactisch, spiritueel en promotioneel. Beethoven moest nieuwe werken blijven aanbieden aan verschillende uitgevers om de kost te verdienen, maar hij werd ook gemotiveerd door de wens om toekomstige pianisten aan te moedigen om steeds hogere hoogten na te streven, door muziek te schrijven die een verheven spiritualiteit uitstraalden.”

Alexandre Tharaud legt uit dat Beethoven met zijn laatste drie sonates zijn catalogus met pianowerken beëindigde, “maar wanneer ik de partituren open, voel ik dat zijn componeren  voor piano creatiever werd bij elke zin, alsof de componist de piano van de toekomst uitvond. Het voelt aan als een gloednieuwe Beethoven”

“Deze drie sonates zijn samen verwekt”, vervolgt hij. “Elk leidt naar de ander. In de laatste paar jaar van zijn leven richtte Beethoven zich op de essentie en maakte enkele zeer intieme standpunten die niet altijd makkelijk over te brengen zijn in de uitvoering. Tegelijkertijd hebben we in deze werken verschillende rollen, verschillende karakters en verschillende sonoriteiten. Beethoven dacht in orkestrale termen, en de piano werd de strijker, de houtblazer of de paukenist. Je kan van een moment van ongelooflijk geweld, bruusk worden meegenomen naar een intieme, kleinschalige scène, een klein duet tussen twee personages, wat bijvoorbeeld gebeurt in op. 109. En wanneer je het einde van op. 111 speelt, beleef je de enorme, intense ervaring. Met andere woorden, in de laatste pagina’s van Beethovens laatste werk, krijg je echt de indruk dat hij er niet meer is, dat hij de eerste stap heeft gezet naar een wereld die we niet kennen”

Elisabeth Brisson vat de drie laatste sonates samen als “de ultieme entree in de wereld van Beethoven, waardoor we kunnen horen en voelen hoe hij deze wereld deelde en deelt met de universele aspecten van de menselijke conditie. De experimenten van de E-Sonate brengen een gevoel over van het accepteren van iemands lot, terwijl hij volledig in het heden leeft. De As-Sonate suggereert een persoonlijke tragedie, overwonnen door de triomf van een creatieve wil. En ten slotte kunnen we dankzij de extase van de Sonate in do klein, een glimp opvangen van de eeuwigheid die we in één enkel moment ervaren”

Alexandre Tharaud voegt toe: “We moeten niet vergeten dat Beethoven deze stukken zelf nooit hoorde, dat hij ze aan de piano componeerde, maar dat hij op dat moment doof was. Zowel artiesten als luisteraars moeten dit goed onthouden. Hoe spelen we de muziek van één van de grootste componisten uit de geschiedenis, zonder te weten wat hij in zijn hoofd hoorde? Maar om deze muziek te spelen moet je de immense geest van Beethoven binnengaan. Het is een kwestie van nieuwe kleuren vinden, het soort geluiden dat je hoort als je hoge koorts hebt, geluiden van dromen en nachtmerries, buiten het kader van menselijke referentie. Ik geloof dat de late werken van Beethoven het meest opwindende is dat een publiek kan ervaren.” Dat klopt. Zeker wanneer ze uitgevoerd worden door Alexandre Tharaud. Als bonus, krijgt u er de dvd opname bij. Voor geen geld ter wereld te missen! Magistraal!

Alexandre Tharaud werd in 1968 geboren in Parijs en ontdekte de muziek dankzij zijn moeder, een danslerares, en zijn vader, eigenaar van een Citroën-garage. Zijn vader deed hem optreden als figurant in de theaters van Noord-Frankrijk, waar het gezin vaak de weekends doorbracht. Op initiatief van zijn ouders begon hij op zijn vijfde met piano bij Carmen Taccon-Devenat, een leerlinge van Marguerite Long. Hij ging op 14-jarige leeftijd naar het conservatorium van Parijs, waar hij op zijn zeventiende een eerste prijs won in de klas van Germaine Mounier. Hij perfectioneerde zich bij Théodore Paraskivesco en ontving advies van Claude Helffer, Leon Fleisher en Nikita Magaloff. In 1987 won hij de Maria-Canals Internationale Competitie in Barcelona en, een jaar later, de Città di Senigallia Competitie in Italië. In 1989 ontving hij de tweede prijs op de internationale wedstrijd in München. Zijn carrière groeide snel in Europa en vervolgens in Noord-Amerika en Japan. Na enkele jaren bij het label Harmonia Mundi, tekende Alexandre Tharaud in 2009 een exclusief contract bij Erato.

Beethoven Piano Sonatas Opus 109, 110, 111 Alexandre Tharaud cd = dvd Erato

https://www.stretto.be/2017/11/23/alexandre-tharaud-barbara/