“Les p’tites Michu” is een aanstekelijke operette in drie akten op tekst van de Belgische librettist Albert Vanloo en de Franse journalist, Georges Duval. Het stuk speelt zich af in Parijs in de jaren na de Franse Revolutie, en toont de complicaties die volgen na de verwarring rond de identiteit van twee meisjes, een zogenaamde tweeling…
De Franse dirigent en componist, André Messager (1853-1929) studeerde o.a. bij Saint-Saëns en maakte naam als componist van operettes en komische opera’s. Zijn bekendste werk was de operette “Veronique”. Samen met Gabriel Fauré, componeerde hij de “Messe des pêcheurs de Villerville”. Als dirigent was Messager van 1901 tot 1906 artistiek leider van Covent Garden in Londen en van 1906 tot 1913 mededirecteur, samen met Leimistin Broussan, van de “Opéra Garnier” in Parijs. In de jaren 1908-19 was hij chef-dirigent van het “Orchestre de la Société des Concerts du Conservatoire”. In 1902 dirigeerde hij de wereldpremière van “Pelléas et Mélisande” van Debussy in de Opéra-Comique in Parijs waar hij ook een aantal jaren werkzaam was. De nog jonge Pierre Monteux leerde daar van hem het vak. In 1897 componeerde Messager, “Les p’tites Michu”.
Na een aanzienlijk succes in 1890 met zijn opéra comique “La Basoche”, had Messager echter een reeks mislukkingen. Hij besloot niet meer te componeren en trok zich met zijn vrouw, de Ierse componiste Hope Temple (foto), terug in een huisje op het Engels platteland. (“My Lady’s Bower” van Hope Temple wordt gezongen door Molly Bloom in James Joyce’s “Ulysses”). Maar, in 1897 ontving hij een libretto. Hij wist toen nog niet dat drie andere componisten het al hadden afgewezen, maar het sprak hem enorm aan. Hij begon te componeren en voltooide de partituur van “Les p’tites Michu” in drie maanden. De eerste uitvoering vond plaats in het Théâtre des Bouffes-Parisiens op 16 november 1897, met de toen beroemde Odette Dulac (foto) in één van de twee hoofdrollen. Dulac was een “artiste lyrique”, en een “chanteuse”, vergelijkbaar met Yvette Guilbert. Het was een productie van meer dan 150 voorstellingen. “Les p’tites Michu” werd een internationaal succes met producties in vier continenten, waaronder een ongewoon lang succes met wel 400! uitvoeringen in Londen, en hernieuwd succes in het “Théâtre des Folies-Dramatiques” aan de rue du Bondy (nu rue René-Boulanger in het 10e arrondissement), in hartje Parijs.
Het lichtvoetig verhaal gaat over de intriges rond de afkomst en het aanstaande huwelijk van twee meisjes, eentje van hoge komaf, de andere van meer bescheiden afkomst, die door verwarring, opgevoed zijn als tweeling. Bij dit vermakelijke verhaal componeerde André Messager muziek die even sierlijk als opgewekt was. De rechtlijnige, elegante melodieën zijn aantrekkelijk en zijn voorzien van een orkestratie en een harmonisatie, die ze een intense charme verlenen. “Les P’tites Michu” was na de première in de Bouffes-Parisiens een doorslaand succes, omdat naast de guitige muziek, de cast twee grote sterren in de titelrollen had, Alice Bonheur als Marie-Blanche en Odette Dulac als Blanche- Marie (fot). 
Veel nummers in de partituur werden al snel een ‘hit’, vooral het duet ‘Blanche-Marie et Marie-Blanche’ in de eerste akte, herhaald in de finale. Andere hoogtepunten zijn het Trio “Michu! Michu! Michu!” (Blanche-Marie, Marie-Blanche, Gaston) en het ensemble “Voici papa, maman Gâteau” (Blanche-Marie en Marie-Blanche) in de eerste akte, het kwartet “Entre là” (Blanche-Marie, Marie-Blanche en de Michus), en het gebed “St-Nicolas” (Blanche-Marie en Marie-Blanche) in de 2de akte. In de 3de akte zijn het de Romance “Vois-tu, je m’en veux” van Blanche-Marie, het duet “Rassurez-vous Monsieur Gaston” (Blanche-Marie, Gaston) en het Sextet ” Assieds-toi là” (Blanche-Marie, Marie-Blanche, de Michus, Aristide en Gaston). Messager componeerde daarnaast een guitige ouverture, drie koren (in de akten twee en drie), en voorzag bepaalde tekstgedeelten als gesproken dialogen.
Na een reeks van meer dan 150 uitvoeringen, toerde het werk door de provincies en werd vervolgens buiten Frankrijk opgevoerd als “The Little Michus” in “Daly’s Theatre” in Londen (Engelse adaptatie van Henry Hamilton), of “Die kleinen Michu” in Berlijn, Keulen en Wenen, en eindigde zijn carrière meer dan twintig jaar later, in 1907, op Broadway. Voor de productie in Londen bedacht en introduceerde de komische acteur, George Graves (foto), “Gazeka”, een fabeldier (Papuan Devil-Pig). Kinderen kregen op de matinée voorstellingen tijdens de Kerstvakantie, een exemplaar van dit “Unique Toy of the Season”, en Perrier gebruikte het toen in hun reclame (foto). De Australische première van “The Little Michus” vond plaats in juni 1906 in “Her Majesty’s Theatre” in Sydney en de operette werd voor het eerst opgevoerd in Nieuw-Zeeland in 1908.
Het verhaal :
In 1793 overlijdt de vrouw van de markies des Ifs tijdens de bevalling in het kraambed. De markies, die vlucht om te ontsnappen aan arrestatie door de revolutionairen, vertrouwt het jong meisje toe aan de Michus en betaalt de familie een som geld waarmee ze een welvarende kaaswinkel kunnen openen in Les Hales in Paijs. De Michus hebben weliswaar ook een eigen dochter. Tijdens het baden van de twee baby’s, kan de bariton Michu echter niet meer zeggen welke baby wie is.
“Le jardin de l’institution Herpin en 1810”. De meisjes, de sopranen Blanche-Marie en Marie-Blanche, samen opgegroeid als een tweeling, gaan ondertussen naar school onder het streng gezag van de mezzo, Mlle. Herpin. De tenor, Aristide, de commis van Michu, is verliefd op een van de meisjes, maar weet niet precies op wie van de twee. De markies des Ifs, nu generaal (bas), stuurt zijn ordonnans, de tenor Bagnolet om zijn dochter, Irène, wiens hand hij heeft beloofd aan Gaston Rigaud (bariton), een officier die zijn leven heeft gered. Het blijkt weliswaar dat Gaston Mlle Herpins neef is. Terwijl hij zijn tante bezoekt, ontmoeten de meisjes de knappe officie en zijn beiden betoverd. De Michus schamen zich omdat ze niet kunnen onderscheiden, wie van de twee meisjes, de dochter van de generaal is.
In de 2de akte “Chez le Général des Ifs”, wachten de generaal en zijn gasten op de komst van zijn dochter. Wanneer de Michus arriveren, is de generaal ongeduldig omdat hij wil weten welk meisje zijn dochter is en wie met de luitenant zal trouwen. Wetend dat haar zus gecharmeerd is door Gaston, besluit Blanche-Marie een offer te brengen en identificeert haar zus als de dochter van de generaal.
In de derde akte “La boutique des Michu”, verloochent Blanche-Marie met pijn in het hart, zichzelf, door te beslissen toch met Aristide te trouwen, hoewel ze hem buitengewoon oninteressant vindt. Aan de andere kant, en tot verbazing van haar verloofde en de markies, gaat Marie-Blanche bij elke gelegenheid in de winkel helpen. Ze beseft dat ze fout was. Haar zuster houdt van Gaston en zij wil gerust het eenvoudig leven van de winkel en het huwelijk met Aristide verkiezen. Op de dag van de dubbele bruiloft zoekt Marie-Blanche naar een portret van de vrouw van de markies. Haar idee is om Blanche-Marie te kleden als de overleden Marchionesse. De gelijkenis is zo verbluffend dat de markies/generaal gelooft zijn vrouw te zien. Blanche-Marie moet dus wel zijn dochter zijn. De twee stellen worden aan elkaar gekoppeld en “Eind goed, al goed”. “Marie-Blanche épousera Aristide et Blanche-Marie sera heureuse avec Gaston”. Madame Michu verbiedt haar man weliswaar om de twee jonge vrouwen naar hun aanstaande echtgenoten te brengen. “Raak ze niet aan, anders verwar je ze opnieuw!” Een heuse, leuke ontdekking. Warm aanbevolen. Veel plezier.
In het bijbehorend boek leest u de essays “La genèse des “P’tites Michu” van Christophe Mirambeau, “L’œuvre, page à page” van Alexandre Dratwicki, “Les P’tites Michu” dans la presse parisienne” van Étienne Jardin, en “Repères biographiques” van André Messager. Een heerlijke plot met heerlijke belle époque muziek, gezongen door Violette Polchi (Marie-Blanche), Anne-Aurore Cochet (Blanche-Marie), Caroline Meng (Mlle Herpin), Philippe Estèphe (Gaston), Boris Grappe (Général des Ifs), Damien Bigourdan (Monsieur Michu), Marie Lenormand (Madame Michu), Artavazd Sargsyan (Aristide) en Romain Dayez (Bagnolet). Het Chœur d’Angers Nantes Opéra staat o.l.v. Xavier Ribes en het Orchestre National des Pays de la Loire wordt gedirigeerd door Pierre Dumoussaud. (Regie, Rémy Barché, kostuums van Oria Steenkiste). Deze productie met coupures werd opgenomen in het Théâtre Graslin in Nantes. Heerlijk! Warm aanbevolen.
André Messager Les P’tites Michu Orchestre National des Pays de la Loire Chœur d’Angers Nantes Opera Pierre Dumoussaud boek+2 cd Palazzetto Bru Zane BZ1034
