Na het opnemen van de complete motetten gecomponeerd door de voorouders van Johann Sebastian Bach (RIC 347), presenteert Vox Luminis nu hun geestelijke concerten en religieuze cantaten, waarin de instrumenten, met name de strijkers, een vooraanstaande rol spelen.
De Bachs, de Erfurter Linie en de Arnstädter Linie, waren een muzikaal bijzonder getalenteerde familie. In Thüringen werd de naam Bach zelfs synoniem voor musicus. De familie Bach domineerde voor meer dan een eeuw danig het muzikaal leven in Erfurt, dat zelfs in 1793, alle stadpijpers, “Bache” werden genoemd. Alleen al in de kerkboeken van de Kaufmannskirche zijn meer dan 60 kinderdopen, bruiloften en begrafenissen binnen de familie geregistreerd.
Hoewel de grote Sebastian Bach in Eisenach werd geboren, lag de oorsprong van de familie in Wechmar, in de huidige Duitse deelstaat Thüringen. Johann Ambrosius Bach, geboren in 1645 in Erfurt en overleden in 1695 in Eisenach, werd exact op zijn 50ste verjaardag op 24 februari, in 1695, begraven. Hij was componist, violist en altviolist en tevens ‘hausmann’ (stadsmuzikant). Tegelijkertijd was hij werkzaam aan het hertogelijk hof van Sachsen-Eisenach in het stadspaleis in Eisenach. In oktober 1671 legde hij een proefspel af in de Georgenkirche in Eisenach waarop hij tot organist van die kerk werd benoemd.
Sebastians moeder heette Maria Elisabeth Lämmerhirt. Slechts drie van de zes zonen binnen het gezin Bach-Lämmerhirt bereikten de volwassen leeftijd, Johann Christoph, Johann Jacob en Johann Sebastian. Alle drie werden musici en spelers van verschillende instrumenten. Johann Sebastian noemde Johann Christoph terecht een ‘diepzinnige’ componist. Pas vele jaren na zijn overlijden in 1750, kreeg Sebastian eerst in de 19de eeuw, de naam en beroemdheid zoals we die nu kennen. Deze Bach wordt nu beschouwd als de grootste componist van zijn tijd.
Heinrich Bach (1615-1692) was de broer van de grootvader van Sebastian Bach en zelf grootvader van Maria Barbara Bach, de eerste vrouw van Sebastian. Heinrich Bach was de stamvader van de Arnstadt-lijn van de familie. In 1635 werd Heinrich lid van de door zijn broer Johann geleide Erfurter Ratsmusikanten-Compagnie in Erfurt, waar hij tot 1641 lid van bleef. In 1641 werd hij organist van de Liebfrauen- und Oberkirche in Arnstadt, een functie die hij tot zijn dood (meer dan 50 jaar later!) zou vervullen. In 1642 trouwde hij met Eva Hoffmann, dochter van de stadspijper van Suhl, Johannes Christoph Hoffmann. Naast organist was Heinrich Bach ook componist. Naast enkele koralen voor orgel is het enige werk dat van Heinrich Bach bewaard is gebleven de hier opgenomen cantate “Ich danke dir, Gott”, waarvan de tekst gebaseerd is op psalm 139 vers 14. De cantate kenmerkt zich verder door een typisch 17de -eeuwse bezetting, een vijfstemmig strijkersensemble met twee altviolen, en vijf vocalisten met twee sopranen.
Johann Michael Bach (1648-1694), de “Gehrener Bach“, was de zoon van Heinrich Bach. Hij was de vader van Maria Barbara Bach (1684-1720), en dus de schoonvader van Sebastian. Johann Michael werd, evenals zijn broer Johann Christoph, (1642-1703), in de familie Bach zeer gewaardeerd omwille van zijn bijzondere, muzikale kwaliteiten. Johann Michael was instrumentbouwer en stadsorganist in Gehra.
In de cantate voor het Feest van de heilige Michaël de Aartsengel van Johann Christoph Bach, worden trompetten en trommels toegevoegd om de strijd van de aartsengelen in de hemel op te roepen. Om hun programma af te ronden, presenteert Vox Luminis de cantate “Christ lag in Todesbanden” van Johann Sebastian Bach, in de oorspronkelijke versie daterend uit zijn periode in Arnstadt (1703-1708), met overvloedige elementen die zijn muziek verbonden met de muziek van zijn voorouders. “Christ lag in Todesbanden” wordt dan ook met overtuiging en flair uitgevoerd door Vox Luminis.
Op de cd staan de cantaten “Die Furcht des Herren Kantate zu einem Ratswechsel”, “Herr, wende dich und sei mir gnädig Dialogue” en “Es erhub sich ein Streit Kantate zum Michaelissonntag” van Johann Christoph Bach, “Ich danke dir, Gott Kantate zum 17. Sonntag nach Trinitatis” van Heinrich Bach, “Herr, der König freuet sich” en “Ach, bleib bei uns, Herr Jesu Christ” van Johann Michael Bach, en de Cantate BWV4 ‘Christ lag in Todesbanden’ van Johann Sebastian Bach. De uitvoerders zijn Philippe Froeliger, Daniel Elgersma, Kristen Witmer, Robert Buckland, Sebastian Myrus, Jan Kullmann, Stefanie True, Victoria Cassano, Zsuzsi Tóthen en Vox Luminis o.l.v. Lionel Meunier. Dit is niet alleen een cd met zo maar pre-Bach’ werken, maar met op zich, heel mooie muziek om van te genieten.
BACH Heinrich Johann Christoph Johann Michael Johann Sebastian Kantaten Vox Luminis Lionel Meunier cd Ricercar RIC401