De in Wenen geboren Carl Czerny (1791-1857) wordt het meest herinnerd voor zijn honderden en honderden pedagogische studies. Maar in zijn verbluffend oeuvre, zijn opus nummers gaan tot 861!, is er veel meer muziek dan louter techniek, wat onthult dat Czerny een belangrijke componist was. Zijn werken vormden nl. een schakel tussen Beethoven (zijn leraar) en Liszt (zijn leerling), tussen het klassiek en het romantisch tijdperk. De stukken die hier zijn opgenomen, alle voor de eerste keer, weerspiegelen de schittering van zijn eigen spel en waren bedoeld voor de Biedermeyer salons in Wenen.
Op de cd staan L’Écho des Alpes Suisses, Livre 2 No. 1, Introduction & Variations brillantes sur l’air suisse Alles liebt/Tout aime, Op. 428 (publ. 1838), Impromptu brilliant sur un thème national suisse, Op. 429 (publ. 1838) en Impromptu sentimental sur le thème O nume benefico’ de lopéra La gazza ladra, de Rossini, Op. 523 (publ. 1839), Élégantine ou Rondeau brilliant, Op. 136, No. 2 (publ. 1827), en de Fantaisie sur des mélodies de Beethoven, Op. 752 (publ. 1844).
Czerny’s pianowerk is gigantisch. Hij componeerde in alle genres, gevarieerde melodieën, dansen, allegro’s, caprices, fantasieën, impromptu’s, sonates, nocturnes, polonaises, preludes, duo’s voor vier handen (verenigd onder de titel ‘Chiron musical’), scherzi gewijd aan Chopin, vierhandige fantasieën geïnspireerd op de romans van Walter Scott, studies, en drie collecties getiteld ‘Décameron musical’. De meeste van deze werken zijn over het algemeen niet origineel, maar ze zijn briljant en gevarieerd en vertegenwoordigen de vruchten van een wonderbaarlijke natuurlijke faciliteit.
De “Fantaisie sur des Mélodies de Beethoven” heeft een misleidende titel gekregen. De oorspronkelijke titel was “Fantasie über ein bisher unbekanntes Lied von Ludwig van Beethoven”. Czerny componeerde zijn wel 17 minuten durende Fantasie op één enkele melodie, nl. de melodie van Beethovens lied, “Gedenke mein!”, WoO 130, uit 1804-1805, opgedragen aan Prins Galitzin. De dichter van Beethovens “Gedenke mein” is onbekend. Begin 1805 presenteerde Beethoven aan gravin Josephine Brunsvik von Deym (foto), met wie hij een romantische relatie cultiveerde, twee liederen, “Gedenke mein” en “An die Hoffnung”, op. 32. Beethoven nam de liederen van haar terug nadat hun relatie was verdampt. In het lied smeekt de verteller zijn geliefde om aan hem te denken terwijl ze gescheiden zijn, en merkt op dat “de pijn om uit elkaar te zijn gezoet wordt door hoop.”
Beethoven toonzette de tekst van “Gedenke mein” in twee verschillende helften. De eerste bestaat uit de eerste regel, “Gedenke mein, ich denke dein!” (Denk aan mij, ik denk aan jou), vier keer gezongen, gepaard aan elkaar, waarbij elk paar een muzikale periode vormt. De tweede helft begint in een nieuwe toonsoort met een nieuwe begeleiding. Hier vormen de tweede en derde regel een eenheid die wordt herhaald. Het lied eindigt dubbelzinnig, rustig en stil, met een herhaald “Ach !, ach!”
Van de vijf werken die hier zijn opgenomen, is het enige originele werk, dat wil zeggen, het enige dat het thematisch materiaal niet uit andere bronnen haalde, de ‘Elégantine, ou Rondeau Brillant’, op. 136. Czerny’s op. 136 “Hommage aux Dames”, bestaat uit drie afzonderlijke bewegingen, waarvan het hier opgenomen ‘Elégantine, de eerste is. De andere bewegingen zijn een ‘Rondeau Polonaise’ voor piano, vier handen en de derde, een ‘Rondo-concertant voor cello en piano. Alle drie werden afzonderlijk gepubliceerd in 1827, onder de verzamelnaam ‘Hommage aux Dames, Répertoire des nouvelles Compositions brillantes’. In dit Rondo brillant horen we het typisch Biedermeier-gevoel.
Hoewel Rossini’s opera ‘La gazza ladra’ voor het eerst werd opgevoerd in 1817, verscheen Czerny’s ‘Impromptu sentimemtal’ op het thema ‘O Nume benefico’ op. 523, pas in 1839. Tegen de tijd dat dit werk werd geschreven, was Czerny reeds geleidelijk afgestapt van zijn vaste formule van thema en variaties. In plaats daarvan gaf hij de voorkeur aan titels als ‘Impromptu’ of ‘Fantaisie’, waardoor hij meer gelegenheid kreeg om zijn materiaal op verschillende manieren te ontwikkelen, in plaats van zich te moeten houden aan de meer gestructureerde vorm van een thema’s met variaties.
De twee opusnummers 428 en 429 werden waarschijnlijk tegelijkertijd gecomponeerd. Beide werden in 1838 als opeenvolgende delen van een reeks getiteld ‘Schweizerische Alpenklänge’ uitgebracht door de obscure Zwitserse uitgever Ernst Knop uit Bazel, die ook componist en een verzamelaar van volksliederen was. De ‘Introduction & Variations brillantes’ op.428, is gebaseerd op de Zwitserse melodie ‘Alles liebt’, op een tekst van de Duitse schrijver en kunsthistoricus Wilhelm Gottlieb Becker (foto).
De tweede van de twee Zwitsers geïnspireerde werken, de ‘Impromtu brillant sur un thème national Suisse”’ op. 429, is gecomponeerd op ‘Der Heerdenreihen’ van Ferdinand Fürchtegott Huber (1791-1863) (foto), een bekende componist en arrangeur van volksliederen. Hier opent Czerny met een ander ‘ranz des vaches’-motief en, na de meer formele variatiestructuur te hebben verlaten, kon hij het thematisch materiaal met minder beperkingen ontwikkelen, waarbij hij de terugkeer van het rustiger hoofdthema doorspekte met verschillende uitgebreide, virtuoze passages, eindigend met een korte Presto-coda.
Jingshu Zhao, één van de vele uitstekende, jonge pianisten uit China, werd in 1991 in Wuhan geboren. Haar talent werd voor het eerst duidelijk toen ze op driejarige leeftijd piano begon te spelen. Ze studeerde af aan het Shanghai Conservatory of Music bij Keng Zhou en Baili Fang, behaalde haar Masters-diploma aan het San Francisco Conservatory of Music, waar ze studeerde bij Jon Nakamatsu en Mack McCray, en haar Doctor in Musical Arts-diploma piano bij Joseph Banowetz aan de University of North Texas. Na het winnen van een aantal prijzen op nationale wedstrijden in China in 2010-11, heeft ze sindsdien uitvoerig opgetreden in zowel de Volksrepubliek China als in de Verenigde Staten.
Carl Czerny Piano Music Volume One Jingshu Zhao cd Toccata Classics TOCC0020
https://www.stretto.be/2018/08/09/pianotrios-van-carl-czerny-op-het-label-naxos-topniveau/