De geprezen Litouwse dirigente, Mirga Gražinytė-Tyla, lanceert haar debuut op Deutsche Grammophon gewijd aan de muziek van Mieczysław Weinberg (1919-1996), met Gidon Kremer, het fenomenaal City of Birmingham Symphony Orchestra en Kremerata Baltica. Op de cd staan één van de vroegste composities van Weinberg, nl. de tweede symfonie voor strijkers uit 1946, en de symfonie nr. 21 “Kaddish”, voltooid in 1991, zijn angstaanjagend, muzikaal gedenkteken voor de slachtoffers van het getto van Warschau.
Kremerata Baltica speelt de Symfonie nr. 2 en het CBSO speelt de symfonie nr. 21. De vioolsolo’s in het laatste werk worden gespeeld door Gidon Kremer. Mirga Gražinytė-Tyla, sinds 2016 de muziekdirecteur van het Birmingham Symfonieorkest, is ervan overtuigd dat de luisteraars diep zullen worden beïnvloed door de werken van de componist, die niet alleen getuigen van verscheidenheid, maar ook van zijn hoge, artistieke kwaliteit.
“Naar mijn mening is Weinberg één van de belangrijkste componisten van de twintigste eeuw,” merkt Mirga op. “We hebben een enorme hoeveelheid werken van hem. Er zijn tweeëntwintig symfonieën, zeventien strijkkwartetten, zeven opera’s, muziek voor film en televisie, circus en theater. Elk van die werken heeft een ongelooflijk vermogen om te communiceren met artiesten en luisteraars.” In navolging van zijn eigen levenservaringen, onthult veel van de productie van Weinberg de invloed van enkele van de meest tragische momenten van de 20ste -eeuwse geschiedenis. 
Weinberg, geboren in 1919 in Warschau, had een muzikaal talent als pianist. Hij werd in 1939 gedwongen zijn studie af te breken toen zijn land werd binnengevallen door de nazi’s en vervolgens door Stalins Rode Leger. Zijn moeder, vader en zus werden vermoord door de nazi’s, terwijl de meeste van zijn familie ook omkwamen in de holocaust. Hij vond een tijdelijke schuilplaats in Wit-Rusland, waarna hij naar het oosten trok naar Tasjkent, toen Hitler in 1941 de Sovjet-Unie aanviel. Sjostakovitsj, onder de indruk van de Eerste symfonie, nodigde hem in 1943 uit in Moskou. Weinberg woonde daar tot zijn overlijden, 53 jaar later.
De Letse violist Gidon Kremer heeft een centrale rol gespeeld bij het promoten van de muziek van Weinberg. Hij lanceerde in januari de honderdste verjaardag van de componist op zijn tournee met zijn Kremerata Baltica-ensemble, een kamerorkest bestaande uit uitstekende jonge musici uit de Baltische staten. Toen Kremer in 2018-19 werd aangesteld als artist-in-residence van de CBSO, plaatsten hij en Mirga Gražinytė-Tyla, muziek van Weinberg op hun programma.
“Voor de eerste repetitie begon met beide orkesten, wisten we allemaal wel, dit is een experiment en we weten niet wat het zal brengen of hoe het zal werken,” herinnert Mirga Gražinytė-Tyla zich. “De strijkers van de twee orkesten begonnen met een partiële repetitie. Ik moet zeggen dat die repetitie mijn verwachtingen overtrof. Ik denk dat de symbiose heel erg sterk was, en het voelde alsof we niet alleen de noten speelden, er was ook de connectie met de Baltische staten en met onze gedeelde geschiedenis. Wij die daar woonden, voelden ons heel dicht bij het leven en het lot van Weinberg. Misschien is de belangrijkste kwaliteit van Weinbergs muziek het humanisme”, concludeert Mirga. “Die diepe waarden zijn zo duidelijk, waarden die spreken voor ieder mens. Van de werken die ik tot nu toe heb ontdekt, denk ik dat de vaardigheid van Weinberg op het niveau van Bach ligt. En de inhoud die hij via zijn muziek deelt, in elk stuk dat ik heb uitgevoerd, raakt het diepste van mijn wezen. Ik denk dat deze kwaliteiten een enorme erkenning verdienen.”
Gražinytė-Tyla zal ook doorgaan met het presenteren van muziek van haar landgenote, Raminta Šerkšnytė (°1975) (foto) met het Lithuanian National Symphony Orchestra, het Vilnius Municipal Choir en Kremerata Baltica, een project dat ze zal opvolgen met een album met werken van Britse componisten met het CBSO terwijl het orkest haar eeuwfeest viert. 
“Deutsche Grammophon maakte deel uit van mijn muzikale opvoeding”, zegt Mirga Gražinytė-Tyla. “Het is een eer om voor DG op te nemen die voor zoveel luisteraars nieuw zullen zijn. De muziek van Mieczysław Weinberg en Raminta Šerkšnytė, een rijzende ster onder Litouwse componisten, verdient het om een zo breed mogelijk publiek te bereiken. Het is heel spannend dat onze samenwerking een aantal van de muzikale avonturen zal beschrijven die het fantastisch CBSO en ik samen gaan maken en het eeuwfeest van het orkest zullen vieren met een album met monumenten van 20ste -eeuwse Britse muziek. Ik kijk uit naar deze spannende samenwerking met DG en naar de muzikale ontdekkingen die we samen kunnen doen”. 
Dr. Clemens Trautmann, President van Deutsche Grammophon, verwelkomt de ondertekening. “Mirga is een heel bijzondere muzikante, iemand wiens passie en toewijding wordt gecommuniceerd met onweerstaanbare welsprekendheid. Ze maakte een diepe indruk bij het CBSO, introduceerde nieuw repertoire en er scheen nieuw licht op de werken uit de symfonische mainstream. Ik ben er zeker van dat haar eerste opnames van DG nieuwe doelgroepen zullen bereiken en benchmarks zullen bepalen voor innovatieve programmering.” Mirga Gražinytė-Tyla, geboren in Vilnius, is een van de opwindendste, jonge dirigentes van dit moment. Na studies koordirectie en beeldende kunst in haar thuisstad aan de Nationale MK Čiurlionis School of Art, ging ze studeren aan de Universiteit voor Muziek en Podiumkunsten in Graz, voor ze haar dirigeerstudies in Bologna, Leipzig en Zürich voltooide. 
Haar doorbraak kwam in 2012 toen ze de prestigieuze Salzburg Young Conductors Award won. In 2013 werd ze benoemd tot Eerste Kapelmeester van het Bern City Theatre, en van 2015 tot 2017 was ze muziekdirecteur van het Salzburgs Landestheater. In februari 2016 haalde ze de krantenkoppen over de hele wereld nadat ze unaniem was gekozen als de nieuwe muziekdirecteur van het Symfonieorkest van de Stad Birmingham, een post die voorheen werd gehouden door Sir Simon Rattle, Sakari Oramo en Andris Nelsons. Hun partnerschap is inmiddels tot bloei gekomen. Gražinytė-Tyla wordt geprezen om haar charismatische artisticiteit en innovatieve repertoirekeuzes. Niet te missen!
MIECZYSLAW WEINBERG Symphonies NOS. 2 & 21 Mirga Grazinyte-Tyla City of Birmingham Symphony Orchestra Kremerata Baltica Gidon Kremer cd Deutsche Grammophon 0289 483 6566 1
