Het label Nimbus gaf in haar reeks “Alliance”, een dubbel cd uit met mazurka’s van Chopin, gespeeld door Vladimir Feltsman. Dankzij SWR, kunnen we opnieuw genieten van zijn twee Pianoconcerti, het ene gespeeld door Hans Richter-Haaser en het andere door Nikita Magaloff, maar beide gedirigeerd door…Hans Rosbaud! Niet te missen!
Beginnend met zijn eerste gepubliceerde mazurka’s die hij componeerde toen hij vijftien jaar oud was en eindigend met zijn allerlaatste werk, een mazurka in fa klein, gecomponeerd niet lang voor zijn overlijden in Parijs in 1849, vereeuwigde Chopin tussen 1825 en 1849, deze oorspronkelijk Poolse volksdansen, de mazur uit Mazurië, de oberek uit Mazowië, de kujawiak uit de regio Koejavië, en transformeerde ze in universeel geaccepteerde en herkenbare, grote muzikale kunst.
Pianist en dirigent Vladimir Feltsman (°1952) is één van de veelzijdigste en interessantste musici van deze tijd.Zijn uitgebreid repertoire omvat muziek van de barok tot 20ste-eeuw, en als vaste gastsolist bij toonaangevende symfonieorkesten o.a. in de Verenigde Staten, speelt hij in de meest prestigieuze concertseries en op de belangrijkste muziekfestivals over de hele wereld. Feltsman geeft les aan de Mannes School of Music (in The New School) en aan de State University of New York at New Paltz (Ulster County), waar hij oprichter en directeur is van het Internationaal Zomerfestival, “Piano Summer”.
Op de dubbel cd staan 4 mazurka’s, op. 6, 5 mazurka’s, op. 7, 4 mazurka’s, op. 17, 4 mazurka’s, op. 24, 4 mazurka’s, op. 30, 4 Mazurka’s, op. 33, 4 Mazurka’s, op. 41, 3 Mazurka’s, op. 50, de Mazurka nr. 56 in B flat major, 3 Mazurka’s, op. 59, 3 Mazurka’s, op. 63, de Mazurka à ‘Emile Gaillard’ in la klein, nr. 5 en de mazurka ‘Notre Temps’ in la klein, nr. 4, 4 mazurka’s, op. 67, en de 4 mazurka’s, op. 68.
De mazurka “Notre Temps”, uit 1840, werd in 1841 gepubliceerd in het tijdschrift “Notre Temps” als één van de “Six morceaux de salon”, samen met pianowerken van Thalberg, Rosenheim, Czerny e.a. De mazurka eveneens uit 1840, “À Émile Gaillard” (foto), een jonge vriend van Chopin die bankier en kunstverzamelaar zou worden (foto Hôtel Gaillard in Parijs), werd door Schlesinger et Chabal, in 1841 gepubliceerd in hun “Album de pianistes polonais”.
De andere pianocomposities in dit album waren van de hand van Poolse pianisten/componisten, tijdgenoten van Chopin, de “Fantaisie brillante sur la romance du Saule”, op.34 van Julian Klemczyński, “L’Isolement”, op.47, “Méditation” van Anton de Kontski, 2 Polonaisen van Napoleon Orda, “Rêverie au bord de la mer”. Andante espressivo van Albert Sowinski, en een nocturne van Édouard Wolff.
Hans Rosbaud (1895-1962), een legendarische, Oostenrijkse dirigent van vooral muziek van de 20ste eeuw, werd geboren in Graz. Als kinderen traden Hans en zijn broer Paul op met hun moeder, die pianolerares was. Interessant om weten is dat broer Paul, tijdens de tweede Wereldoorlog, als wetenschapper, informatie over kernsplijting en de bouw van de V2 door de nazi’s, doorstuurde aan de Britse, buitenlandse inlichtingendienst, M16. Hans studeerde compositie bij Bernhard Sekles, en piano bij Alfred Hoehn aan het Dr. Hoch’s Konservatorium – Musikakademie in Frankfurt am Main. Rosbauds eerste professionele functie was in Mainz. In 1921 werd hij de directeur van de nieuwe Musikschule van de stad, en organiseerde en dirigeerde hij de gemeentelijke symfonieconcerten.
In 1928, werd Rosbaud chef-dirigent van het Hessicher Rundfunk Orchester in Frankfurt. Tijdens de jaren 1920 en 1930 dirigeerde hij premières van indrukwekkende composities van Arnold Schönberg (Mozes und Aaron), Béla Bartók (Tweede Pianoconcerto met Bartók als solist) en Pierre Boulez (“Le marteau sans maître”). Tijdens het nazi-bewind was zijn vrijheid om verder nieuwe muziek te dirigeren beperkt. In 1937 werd hij algemeen muziekdirecteur van de stad Münster en in 1941 kreeg Rosbaud aan het hoofd van het Orchestre Philharmonique, dezelfde positie in Straatsburg.
In 1945 werd hij door de bezettingsautoriteiten van de Verenigde Staten benoemd tot muziekdirecteur van het Filharmonisch Orkest van München. Van 1948 tot het jaar van zijn overlijden in Lugano in het kanton Ticino in Zuid-Zwitserland, was Rosbaud chef-dirigent van het Sinfonieorchester des Südwestfunks (SWR Sinfonieorchester Baden-Baden und Freiburg) in Baden-Baden. Dit orkest is in 2016 door fusie met het Radio-Sinfonieorchester Stuttgart, het SWR Symphonieorchester in Stuttgart geworden.
De Duitse pianist, Hans Richter-Haaser (1912-1980), geboren in Dresden, gaf les aan de Nordwestdeutschen Musikakademie (nu Hochschule für Musik) in Detmold en dirigeerde er de Detmolder Sinfoniker. Vanuit Detmold, Brahms stad en “Residenzstadt der Herren, Grafen und Fürsten zur Lippe”, volgde een indrukwekkende concertcarrière in Duitsland en in het buitenland, vooral in de VS. Zijn vakgebied was het klassiek en vroeg-romantisch repertoire, in het bijzonder Beethoven en Brahms. Richter-Haaser speelt op deze opname het eerste Pianoconcerto, opgenomen in april 1961.
Nikita Magaloff (1912-1992) werd geboren in St. Petersburg en kreeg les van Alexander Siloti. Na de Oktoberrevolutie verhuisde zijn familie eerst naar Finland en later naar Parijs, waar hij een leerling werd van Isidor Philipp. Vanaf 1949 woonde Magaloff in Zwitserland, waar hij les gaf aan het conservatorium van Genève. Magaloff nam er de pianoklas over van de legendarische maar zieke Dinu Lipatti, die het jaar daarop op 33-jarige leeftijd overleed. Tot zijn leerlingen behoorden Martha Argerich en Ingrid Haebler. Magaloff was niet alleen een heel gerenommeerde Chopin vertolker, maar ook een enthousiaste kamermusicus.
De focus van Chopins concerti lag nadrukkelijk op de virtuositeit van de solistische partij, terwijl de functie van het orkest herleid werd tot louter begeleiding. Dirigenten en pianisten pasten de orkestratie aan om ze zogenaamd rijker en kleurrijker te laten klinken, maar op deze opname volgden Hans Rosbaud en Nikita Magaloff nauwgezet de oorspronkelijke partituur, waarbij de toonkleuren van de piano, nadrukkelijk op de voorgrond traden. Magaloff noemde zichzelf trouwens ‘a vieux style pianist’. Hij speelt op deze opname het tweede Pianoconcerto, opgenomen in november 1951.
. Niet te missen!
Chopin Mazurki Vladimir Feltsman 2 cd Nimbus NI6386
Hans Rosbaud conducts Chopin Piano Concertos No. 1 & 2 Hans Richter-Haaser Nikita Magaloff Südwestfunk-Orchester Baden-Baden Hans Rosbaud cd SWR Music SWR19076CD
https://www.stretto.be/2017/05/13/onbekende-werken-voor-piano-en-orkest-van-chopin/