Parijs, 2 december 1851: Louis Napoleon, zoon van Lodewijk Napoleon Bonaparte, koning van Holland en diens echtgenote Hortense de Beauharnais, en neef van de grote Napoleon Bonaparte, neemt de macht. Die ochtend vaardigde Louis Napoleon nl. na zijn derde staatsgreep, bij decreet, de ontbinding van de Nationale Vergadering uit. Frankrijk werd in de daarop volgende belangrijke periode van industrialisatie voor de Franse economie, het centrum van de wereld.
“Dies ist ein Buch über Paris und zwanzig vibrierende Jahre, in denen die Moderne erfunden wurde und der Paris-Mythos entstand. Die Leser folgen Gustave Flaubert, Charles Baudelaire, Victor Hugo, George Sand, den Brüdern Goncourt und Émile Zola in die Welt Napoleons III. Sie begegnen dem Establishment und der Bohème und entdecken unter Pomp und Plüsch eine entfesselte Wirtschatswelt, einen rainierten Jahrmarkt der Eitelkeiten und die Verwegenheit und Widersprüchlichkeit der Moderne. Das Buch erzählt von der Atmosphäre und dem Lebensgefühl, dem Sound und Echo der Jahre 1850 bis 1870 in Paris, in denen die französische Hauptstadt zur Welthauptstadt wurde.” (Op. cit. Begin van het voorwoord).
Maar, het was ook de tijd van contrasten, decadentie en rijkdom enerzijds, en onderdrukking en onmenselijke werkomstandigheden anderzijds. De laatste democraten, onder wie Alexis de Tocqueville, werden opgesloten en de republikeinse weerstand, gesteund door o.a. de journalist en politicus, Victor Schœlcher, Victor Hugo, en de arts en politicus Jean-Baptiste Baudin, werd afgeslagen door het leger. In het midden van deze turbulente tijden vochten de broers Goncourt tegen censuur en moest Victor Hugo het land verlaten. Victor Hugo, een politiek tegenstander van Napoleon III, dook enkele dagen na de staatsgreep nl. onder en vluchtte later naar België. Tot het einde van het Keizerrijk zou hij gedurende bijna 19 jaar in ballingschap leven. In Brussel schreef hij in 1852 het pamflet “Napoléon le Petit”, een aanklacht tegen Napoleon III.
Ondertussen bezocht Flaubert het bordeel, rookte Baudelaire hasj en maakte George Sand zich zorgen over het milieu. Naast baanbrekende moderne kunst en literatuur werden in het Second Empire ook een gigantisch spoorwegnet, vrachthavens, fabrieken en mijnen aangelegd, en roddelbladen en beursspeculaties gecreëerd. Haussmann legde in het oude, nog grotendeels middeleeuws Parijs, brede boulevards aan, de Krimoorlog was de eerste oorlog naar moderne normen, en het Suezkanaal veranderde de wereldhandel op een duurzame manier. Kortom, alles veranderde zo snel, tot Napoleon III. zich in 1870 liet provoceren door de “Emser Depesche”, een door de Pruisische kanselier Otto von Bismarck gemanipuleerd telegram, dat de aanleiding zou zijn voor de Frans-Duitse oorlog van 1870.
In tien hoofdstukken (bv. “1855 Spektakel und Diplomatie”, “1858 Terror und Spiel”, “1863 Gala und Bohème”, “1869 Boulevard und Spleen de Paris” of “1870 Kanonen und Barrikaden”), vertelt Walburga Hüll de belangrijkste gebeurtenissen van de periode 1851-1870, en heeft ze het over het wel en wee van beroemdheden als Offenbach, Monet, Garibaldi, Verdi en Wagner, Manet, Zola, Baudelaire, Rimbaud en Courbet. Daarnaast bespreekt ze de stad Parijs, de bohème, de twee Parijse Wereldtentoonstellingen, mode, luxe, exotisme en amusement, de cultus rond opium, de femme fatale en het Japonisme, Suez, het Salon des Refusés, de commune opstand, en de weerspiegeling van dit alles in Zola’s “Rougon-Macquart”. Een schitterend, cultuurhistorisch overzicht dat de politieke en artistieke essentie, op een degelijk onderbouwde maar aangenaam vertellende en vlot lezende wijze, koppelt aan anekdotiek. Niet te missen!
Walburga Hülk, geboren in 1953, is professor Romaanse literatuur aan de Universiteit van Siegen. Eerder gaf ze les in Freiburg en Gießen en was ze gastprofessor aan de Universiteit van Californië in Berkeley, Valenciennes en Parijs. Beschouwd als een 19de-eeuwse experte in Frankrijk, heeft ze grondig de Franse literatuur en kunst bestudeerd. Walburga Hülk woont in Münster.
Walburga Hülk Der Rausch der Jahre, Als Paris die Moderne erfand Duits 416 bladz. geïllustreerd Uitg. Hoffmann und Campe ISBN 978-3-455-00637-7