Door de reactie van Frankrijk en Engeland op de inval in Polen door nazi-Duitsland in augustus 1939, raakte de wereld verwikkeld in de meest destructieve oorlog uit de geschiedenis, de Tweede Wereldoorlog. In dit boek gaat weliswaar speciale aandacht naar België.

Luc De Vos en Dave Warnier focussen eerst op de oorzaken van deze wereldbrand. Ze doorgronden de diepe wrok van het Duitse volk na het onzalig verdrag van Versailles: 300.000 hongerdoden in Duitsland, een totaal geknakte economie, annexaties van grondgebied, dé voedingsbodem voor het nationaalsocialisme. In 39-45. De Tweede Wereldoorlog staat het militair verhaal centraal: aanvallen te land, te lucht en te water, verdedigings-strategieën, afleidingsmanoeuvres, sleutelpersonen-en momenten. De hele oorlog wordt uiteengezet met o.a. veel aandacht voor de strijd in de Sovjet-Unie en Oost-Europa.

De auteurs hebben het over de opstelling achter het Albert-kanaal, de verovering van het fort van Eben-Emael, het prijsgeven van de KW-linie, de ultieme slag aan de Leie, de oorlogsinspanning vanuit het Verenigd Koninkrijk, de lange bezetting met verzet, collaboratie en bombardementen, de snelle bevrijding in september 1944, de harde gevechten voor de monding van de Schelde, de V-wapens, het Ardennenoffensief met als doel de haven van Antwerpen, de relatie van die slag met de verdeling van Europa na de Oorlog.

In dit opvallend origineel boek verneemt u bv. dat Rommel op 6 juni naar Duitsland vertrok om de verjaardag van zijn vrouw te vieren, met een paar schoenen mee als geschenk, en dat er 270.000 ton aan petroleumproducten nodig was om de eerste 42 dagen van de bevrijding mogelijk te maken. Ook leest u over de kleine paardjes van de Russen die een belangrijk verschil maakten in de strijd. Ze zochten nl. zelf hun eten bijeen en waren beter bestand tegen de koude dan de paarden van het nazi leger. Die stierven massaal door de winterkou en ontbering. Waar het concrete cijfers betreft verneemt u dat 2 % van de Belgische bevolking in het verzet zat, en dat 3 % van de Belgische bevolking collaboreerde, dat 25.000 collaborateurs en hun familie na de oorlog naar Duitsland vluchtten, dat er 5481 Belgische soldaten sneuvelden, 26.000 joden stierven of vermoord werden in België of in de kampen, en dat er 1700 soldaten stierven in de kampen als krijgsgevangenen.

Daarnaast leest u dat er in Groot-Brittannië 4 Belgen gedood werden die voor de nazi’s spioneerden, dat er 3000 mensen (militairen en burgers) het leven verloren tijdens de bevrijding van België, en 3.500.000 Belgen tijdens de eerste dagen van de oorlog naar West-Vlaanderen of Frankrijk vluchtten. In relatieve cijfers, zo gaat het verder, werden vooral Polen, de Sovjet-Unie, Duitsland en Joegoslavië̈ het hardst getroffen. Daar verdween respectievelijk ongeveer 17, 14, 10 en tussen de 6,5 en 11% van hun vooroorlogs bevolkingsaantal. Zelfs de zwaarst geschatte dodentol in China bedroeg minder dan 5% van zijn oorspronkelijke bevolking.

De officiële repressie bestudeerde 561.246 dossiers (6,4% van de Belgische bevolking). Er volgden 53.005 veroordelingen, waarvan 1247 terdoodveroordelingen. Daarvan werden er 242 uitgevoerd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden sulfamides, penicilline en allerlei vaccinaties ontwikkeld. Het ondertussen sinds lang verboden pesticide DDT werd toen als een wonderproduct beschouwd. Iemand die een buikwonde had in de Eerste Wereldoorlog had geen kans om te overleven, in de Tweede Wereldoorlog was deze kans al twee op drie. Heel wat mensenlevens werden gered dankzij het beter evacuatiesysteem.

Unieke foto’s, vaak nog niet eerder gepubliceerd, laten de harde werkelijkheid zien. 50 kaarten die speciaal voor deze publicatie werden ontwikkeld, tonen stap voor stap de militaire zetten.

Luc De Vos (°1946) is professor emeritus aan K.U. Leuven en was gewoon hoogleraar Krijgsgeschiedenis aan de Koninklijke Militaire School. Hij is dé expert militaire geschiedenis van de Lage Landen. Dave Warnier is kapitein-commandant in het Belgisch Leger. Hij is militair repetitor in de leerstoel geschiedenis aan de Koninklijke Militaire School in Brussel.

Luc De Vos Dave Warnier 39-45. De Tweede Wereldoorlog 300 bladz. geïllustreerd uitg. Sterck & De Vreese ISBN 9789056155131