Jurist Georges Frison liet voor zichzelf een art-nouveau woning bouwen aan de Lebeaustraat in Brussel. Vorige zomer verkochten de eigenaars uit Nederland het pand aan de Indiase Nupur Tron Chowdhry. Zij wil het monument helemaal laten restaureren en een deel van het huis open zetten voor exposities.
In het midden van de Lebeaustraat, naast neorenaissance en neogotische huizen, pronkt in Brussel de Art Nouveau parel van Victor Horta, het huis Frison. In 1894-1895 gebouwd in opdracht van Maurice Frison, vriend en advocaat van de architect, ontwierp Horta het huis en alle decoraties tot in de kleinste details, van de deurklinken tot de schitterende marmeren haarden, van de mozaïekvloeren tot de sierlijke trapleuning, van de wandlampen tot zelfs het traliewerk van de kelderlampen.
Nupur Tron, auteur van dit boek én eigenares, blaast sinds enkele jaren opnieuw leven in dit schitterend pand. Ze puzzelde de lusters bijeen die ze in stukken terugvond in een van de kelders, ze liet enkele door Horta ontworpen meubelstukken restaureren en oppoetsen. Gedreven zoekt ze de nodige fondsen bijeen om het gebouw en het interieur opnieuw stap voor stap in zijn volle glorie te herstellen. Horta en het huis Frison in Brussel brengt een ode aan de architect en zijn creatie.
Het Frison Hotel is een art nouveau-gebouw aan nummer 37 rue Lebeau in de Zavel, het enige huis in het historisch centrum, hartje van Brussel. Het was in 1894 dat Victor Horta dit herenhuis ontwierp voor zijn vriend Maurice Frison (foto). Het huis is gebouwd op de voormalige site van het Brussels Gerechtsgebouw, verwoest in de negentiende eeuw. Het was het tweede gebouwd Art Nouveau-huis van Victor Horta in Brussel, waarvan de bouw werd voltooid in 1895, tussen de voltooiing van het huis van Eugène Autrique, ingenieur bij Solvay, en dat van Emile Tassel, hoogleraar aan de ULB. 
Maurice Frison, geboren in 1863 en overleden in 1938, was advocaat van het hof, socialist, voorzitter van de Algemene Raad van de “Conseil Général des Hospices et Secours” (voorloper van het OCMW/ CPAS, – “centre public d’action sociale”), lid van de Belgische Arbeiderspartij, en ook lid van de “Grand Orient” en Vrijmetselarij. Hij was lid van het Legioen van Eer onder Leopold II en werd advocaat bij de Franse ambassade in België.
Met de afbraak van het Volkshuis om de hoek, is het huis Frison het laatste overgebleven huis van architect Victor Horta rond de Zavel. Het Koninklijk Instituut voor Kunstpatrimonium (KIK) begon ruim tien jaar terug een voorstudie tot restauratie van het Huis Frison, in opdracht van de gewestelijke dienst Monumenten en Landschappen, met onder meer het wegschrapen van muurelementen om bij de oorspronkelijke beschildering en muurbezetting uit te komen.
Daarop kreeg de voormalige eigenaar van het Huis Frison een restauratievergunning in 2009, maar daar bleef het bij. Vanuit Nederland verkocht hij vorig jaar in juli het pand aan de Indiase Nupur Tron Chowdhry, afkomstig van een kapitaalkrachtige familie uit Delhi en Calcutta. Zij zag het pand in maart 2017 en was meteen ‘verkocht’ voor de stijl. Als vrouw van een Spaanse diplomaat – die toen in Brussel werkte en sinds september 2017 in Irak – trok Tron met haar driejarig dochtertje het art-nouveauhuis in, met de intentie om het pand zo goed en volledig mogelijk te restaureren. Horta-expert Barbara Van Der Wee staat haar bij.
De voorstudie tot restauratie houdt de restauratie in van de wintertuin, op basis van de ontdekte originele art-nouveau motieven van Horta, de restauratie van een aantal plafonds en de reconstitutie van verdwenen elementen in de trapzaal. “Alles zal in fases gebeuren,” stelt Monumenten en Landschappen. “Mogelijk beginnen de werken met de wintertuin, met restauratie van de oorspronkelijke muurmotieven van Horta. Vervolgens zijn ook onderhoudswerken aan het dak nodig om waterinfiltraties te voorkomen. En hopelijk gaat de eigenaar voort met de voorgevel, het visitekaartje van het huis”.
Na de korte voorstelling van Art Nouveau als een nieuwe stijl, Art Nouveau in België en Arts and Crafts, een feest van vakmanschap, vervolgt Pur met typische kenmerken in het werk van Victor Horta, de gekrulde zweepslag, golvende ornamenten, gebroken lijnen en geplooide structuren, evenwicht door asymmetrie (noemt ze het Mantra van Horta’s architectuur) en de combinatie van verschillende materialen (hout of ijzer met marmer en ijzer met steen). Als intermezzzo, de ‘stapstenen’ in het leven van Victor Horta (chronologie), waarna Pur het heeft over Maurice Frison, advocaat en socialist, de ontmoeting en de vriendschap tussen Frison en Horta, de vrijmetselarij en de rol van Max Hallet. Na deze hoofdstukjes gaat het over het huis zelf. 
Eerst een korte geschiedenis van het Huis Frison, de verschillende eigenaren en de ravage van gipsplaten, en de bescherming door het Brussels hoofdstedelijk gewest, waarna de buitenkant (de gevel aan de voorkant en aan de achterkant) en de binnenkant (de kelder, de bedienden Maria en haar zus Rosa, de marmeren trap, de rookkamer en wachtkamer, de wintertuin, het kantoor, de tweede en derde verdieping en de zolder) aan bod komen. De wintertuin is nl. de absolute eyecatcher “Het sierlijke ontwerp laat het daglicht subtiel en zachtgeel binnenstromen”, lezen we. Tot slot, iets over restauratieplannen, Art Nouveau en India en de Foundation Frison Horta. De magnifieke kleurenfoto’s zijn van Denis Noe, Luc Roymans en Sophie Voituron. Magnifiek.
Nupur Tron is Indiase. Ze studeerde Design, Marketing & Merchandising en Fine Arts aan het Fashion Institute of Technology in New York. Ze ontwerpt juwelen, waarbij ze oosterse en westerse stijlen combineert.
Foto’s Nupur Tron © Bart Dewaele
Nupur Tron Victor Horta & Huis Frison Brussel 128 bladz. geïllustreerd Uitg. Sterck & De Vreese ISBN / EAN 9789056155421