Eva Rieger schreef hét naslagwerk over de opwindende liefde en het 30-jarig huwelijk van Minna en Richard Wagner. Boeiend en bijzonder interessant. Niet te missen!

Richard Wagner en de aantrekkelijke actrice Minna Planer ontmoetten elkaar in 1834 in Bad Lauchstädt en trouwden in 1836 in de Tragheimer Kirche in Königsberg. Minna Wagner, zeer onafhankelijk en zelfverzekerd, deelde het rusteloze leven van haar man tussen de Parijse operascène, de Dresden-barricade „Meine Heimath aber, das bist Du“, en de Zwitserse ballingschap met al zijn ups en downs, vooral aan het begin van de carrière van de wereldberoemde componist.

Minna Planer, Wagners eerste vrouw als “Mutter-Ersatz”, kende Richard al van toen hij diep in de schulden zat, toen hij van plaats naar plaats verhuisde (Magdeburg, Königsberg, Riga, Dresden, Parijs) en hals over kop in Saksen werd gedwongen te vluchten voor zijn revolutionaire gedachten waarna zij voor hem amnestie probeerde te verkrijgen. Ze was hem aanvankelijk ontrouw (ze huwden op 24 november 1836 en in mei 1837 was Minna al (korte tijd) weg met haar minnaar!), maar na verloop van tijd steunde ze hem door dik en dun. „Ohne sie fehlte ihm die Luft zum Atmen“.

De breuk kwam weliswaar toen ze te weten kwam dat Wagner haar ontrouw was, „Diese dumme Liebesintrigue“. Reeds in mei 1850 wou Wagner met (de gehuwde) Jessie Laussot vluchten naar Griekenland en Klein-Azië (de man van Jessie wilde Wagner daarom trouwens vermoorden) en wilde hij scheiden van Minna. Toen riep ze hem ter verantwoording en dat deden op de duur ook de Wesendoncks die van dit muzikaal genie verwachtten dat hij tegenover Mathilde open kaart speelde. Heeft hij niet gedaan. Minna scheidde in 1858 van Wagner en ze overleed in 1866, 57 jaar oud.

De nieuwe editie bevat de opname en herdruk van een reeks eerder onbekende, niet-gepubliceerde brieven van Minna Wagner, “Minna Wagner: Unveröffentlichte Briefe”, die nieuw licht werpen op gedeeltelijk betrokken omstandigheden. De huidige editie komt bijgevolg overeen met de huidige stand van onderzoek. In dit boek neemt Eva Rieger als gids u mee naar Riga, Londen, Parijs 1836–1842, Dresden 1842–1847 , Die Revolution und die Folgen 1848–1850 , Das Zürcher Exil 1852–1854, Zürich, Londen 1854–1856 , Der Wesendonck-Eklat 1857–1858 , Das bittere Ende 1858–1859 , Dresden, Parijs, Biebrich 1860–1862, tot… Das Ende einer Ehe 1863–1866.

De Duitse musicologe Eva Rieger (°1940) was de eerste ter wereld die binnen haar vakgebied werkte aan de sociale en culturele geschiedenis van vrouwen in de muziekcultuur. Samen met de Duits-Zwitserse Mariann Steegmann ontwikkelde Rieger het idee van een stichting voor de bevordering van vrouwen in muziek en kunst, de Mariann-Steegmann-Foundation. In 2012 werd ze benoemd tot ere-senator van de Hochschule für Musik und Theater Hamburg. Eva Rieger was een dochter van de Duitse dominee Julius Rieger en bibliothecaris Johanna Krüger Rieger, die in Londen werd geboren en in 1953 naar Berlijn verhuisde.

Eva studeerde muziekopvoeding, musicologie en Engelse taal en promoveerde in 1976 aan de Technische Universiteit van Berlijn op een proefschrift over muziekeducatie in Oost-Duitsland. Van 1978-1991 was ze academisch raadslid aan de Universiteit van Göttingen en de Universiteit van Hildesheim; vanaf 1991, hoogleraar historische muziekwetenschap (focus op de sociale geschiedenis van muziek) aan de Universiteit van Bremen, en in de periode 1988-1992 lid van de adviesraad van het tijdschrift “Feministische Studien”.

Rieger gaf lezingen in de Verenigde Staten, Canada, Japan en Europa. In 1996 was ze mede-oprichtster van de sectie “Vrouwen- en genderonderzoek” bij de Duitse Vereniging voor Muziekonderzoek. Ze sprak verschillende keren op de ‘Feminist Theory and Music’ conferentie in de VS. In 2000 werd de Mariann Steegmann Foundation opgericht door Mariann Steegmann in samenwerking met Eva Rieger. Deze stichting beheert zowel het “Mariann Steegmann Institute Art & Gender” aan de Universiteit van Bremen als het “Research Center for Music and Gender” aan de Hochschule für Musik, Theater und Medien Hannover. In 2009 was ze correspondent lid van de American Musicological Society.

Rieger was de eerste die een musicologisch onderzoek deed naar de discriminatie van vrouwen in de Duitse muziekcultuur als onderdeel van de vrouwenbeweging (vrouwen, muziek en mannenregering). Haar focus ligt op filmmuziek, muziekeducatie, het leven en werk van Richard Wagner, evenals genderonderzoek in de muziekcultuur. Haar werk pleit niet alleen voor de gelijkheid van vrouwen op alle niveaus van de muzikale cultuur, maar brengt ook hun analyses over naar de muziek zelf. wat niet onomstreden is in de traditionele muziekwetenschap. Ze heeft verschillende boeken en talloze artikelen gepubliceerd, waaronder in Die Musikforschung, Archiv für Musikwissenschaft en Feministische Studien. Haar boeken zijn gepubliceerd in Groot-Brittannië, Zweden, Japan en Zuid-Korea.

Eva Rieger Minna und Richard Wagner – Stationen einer Liebe 384 bladz. geïllustreerd Duits uitg. Olms ISBN 978-3-487-08611-8