De Bulgaarse pianiste, Dora Delyska (°1980) is een begenadigde pianiste uit Wenen, wiens kernrepertoire bestaat uit Oostenrijks-Duitse klassiekers. Voor haar nieuwe cd koos ze voor werk van de Poolse componist, Adolf Schulz-Evler (1852-1905), Béla Bartók, Debussy, Liszt en Schubert, György Ligeti, Josef Strauss en Ravel.
Volgens Dora Delyska is een wals een eenvoudige dans, een zachte beweging. Het heeft een duidelijke structuur en een duidelijk ritme. “In mijn project “Alles Walzer, einmal anders!“, vertelt ze, “heb ik geprobeerd een complex programma op te bouwen rond de eenvoud van de dans. Alle stukken zijn qua naam, ritme of geluidsbeeld, verbonden met de wals, maar elk stuk heeft een individuele structuur en creëert zijn eigen universum van emoties”. Het significant walsend ritme (¾ tijd) is de kern, dat alle composities van het begin tot het laatste stuk verenigt, wat een duidelijke muzikale lijn en een gevoel van volledigheid creëert. “De eerste associatie die je hebt met een wals en misschien wel de meest beroemde, vertelt ze, “is de Weense – zachtjes bewegend, in elegante kleding, wordt het dansend paar gedreven door de innerlijke puls van de wals”. De uitdrukking “Alles Walzer” wordt in Oostenrijk gezegd net voordat het paar de dansvloer betreedt en het begin van de wals markeert. Het is het kort moment waarop verwachting wordt omgezet in actie, wanneer stilte versmelt in hypnotiserende muziek.
Het tweede deel van de titel “einmal anders” verwijst naar de andere zijde van de wals, die op deze cd wordt weergegeven door minder bekende composities, zoals walsen van Ligeti, Bartok en Debussy. “Mijn cd”, vervolgt ze, “heeft als doel een ander perspectief van de wals te tonen en het publiek mee te nemen op een onverwachte muzikale reis, vol sterke emoties op een duidelijk ritme van verfijnde walsen voor piano”. Naast beroemde werken van Schubert, Strauss en Ravel, vinden we dan ook minder bekende stukken van Ligeti, Bartók en Debussy.
Dopra Deliyska studeerde van 2008 tot 2009 aan het Oxana Yablonskaya Piano Instituut in Castelnuovo di Garfagnana in Toscane. Sindsdien behaalde ze haar master’s degree in performance aan de Universität für Musik und darstellende Kunst in Wenen, waar ze studeerde bij Noel Flores, Jürg von Vintschger (°1934) en Stefan Vladar.
Dora Deliyska heeft zich niet alleen gevestigd als een van de toonaangevende pianisten van deze tijd, maar ook als een van de veelzijdigste en meest intrigerende. Haar artistieke projecten hebben hun eigen dramaturgie, nl. doordringende pianoliteratuur en de kunst van interpretatie met een nieuw en uniek gevoel voor perspectief. Jarenlange concertoptredens en audio- en video-opnames hebben Dora Deliyska internationale faam bezorgd bij zowel critici als publiek. Haar uitgebreid repertoire varieert van Bach tot Ligeti. Ze legt een verband tussen gevoelige piano-interpretatie, precieze virtuositeit en een onderbouwd, musicologisch argument.
Deliyska treedt regelmatig op in gerenommeerde concertzalen zoals het Musikverein en het Konzerthaus in Wenen, het Palais des Beaux-Arts (Bozar) in Brussel, het Muziekcentrum Oosterpoort in Groningen, het concertgebouw in Sofia in Bulgarije en vele andere locaties in Europa. Ze verschijnt regelmatig in Aziatische landen, waaronder China, Thailand, Vietnam en Qatar, evenals in Zuid-Amerika, waar ze ook masterclasses geeft in prestigieuze muzikale instellingen. Haar carrière als soliste werd gelanceerd met een debuut-cd met werken van Franz Liszt. Deze werd gevolgd door opnames van Liszt en Chopin. Haar Schubert-cd uit 2013 won de “Supersonic Award” van het klassieke muziektijdschrift “Pizzicato”.
Haar cd “Doppelgänger” uit 2011, met Liszt-transcripties van Schubert-liederen, werd ook enthousiast onthaald. Een recensie beschreef deze cd als “gewoon sensationeel” en verklaarde dat Deliyska “tot de beste behoort, en niet alleen op technisch niveau”. Op haar cd “Danzas” (foto) bracht de kunstenares bevriende musici samen, Luca Monti (piano), Nora Romanoff-Schwarzberg (altviool), Yury Revich en Florian Willeitner (viool), Georg Breinschmid (contrabas). Intense ritmes, dansmotieven en jazzy geluiden in werk van Greg Anderson, Bartók, Astor Piazzolla, Stravinsky en Alberto Ginastera, maakten van de cd één van de meest spectaculaire piano cd’s die de laatste tijd zijn uitgebracht. Haar cd “The B-A-C-H Project” (foto), uitgebracht in maart 2018, documenteerde voor het eerst haar succesvolle, intensieve musicologische en dramaturgische reflecties.
Het B-A-C-H-project kreeg terecht meteen internationale erkenning van critici en muziekjournalisten. Dora Deliyska heeft daarenboven talloze beurzen en prijzen ontvangen, waaronder de Dr. Wolfgang Boesch Foundation in Wenen, het Oostenrijks Federaal Ministerie van Kunst en Cultuur en de Nederlandse Labberte Foundation. Ze heeft ook de Josef Windisch Scholarship en een beurs van het Bulgaars ministerie van Cultuur ontvangen.
Dora Deliyska heeft zich al lang gevestigd in de internationale pianoscene. Haar gevoelige touché en haar lyrische interpretatiekunst worden wereldwijd gekoesterd. Samen met haar technische perfectie, brengt dit een deugd terug die lang lijkt te zijn onderschat, nl. emotionele competentie. Het resultaat is een fascinerende luisterervaring op een magnifieke cd.
Tracklist :
-15 Waltzes from 36 Original Dances (First Waltzes) D. 365 (1816-1821) (Franz Schubert)
-Soirée de Vienne. Valse caprice S. 427/6 (1846-1852) (Franz Liszt/Franz Schubert)
-Der Tanz in der Dorfschenke. Mephisto-Walzer No. 1, S. 514 (1859-1861) (Franz Liszt)
-Waltz in B-flat Major, “Wiener Kinder” (1858) (Josef Strauss)
-Arabesques on “By the Beautiful Blue Danube“ (Adolf Schulz-Evler)
-Tempo di valse (Musica Ricercata. Eleven Pieces for Piano No. 4) (1951-1953) (György Ligeti)
-14 Bagatelles Bagatelles Sz. 38/14. Valse (Béla Bartók)
-La plus que lente. Valse (1910) (Claude Debussy)
-La Valse. Poème chorégraphique arr. voor piano solo van Ravel (1919-1920) (Maurice Ravel)
Alles Walzer, einmal anders Dora Deliyska cd Challenge Classics CC 72841