“Versailles”, de sublieme, nieuwe cd van pianist Alexandre Tharaud, op het label Erato.

Geplaatst op door

Alexandre Tharaud keert terug naar zijn barokke roots en brengt hulde aan de componisten die verbonden waren aan het Hof van de Franse Koningen. Het belicht deze muzikale schatten en nodigt uit voor een uitzonderlijke reis naar het hart van de Grand Siècle.

Alexandre Tharaud werd in 1968 geboren in Parijs en ontdekte de muziek dankzij zijn moeder, een danslerares, en zijn vader, eigenaar van een Citroën-garage. Zijn vader deed hem optreden als figurant in de theaters van Noord-Frankrijk, waar het gezin vaak de weekends doorbracht. Op initiatief van zijn ouders begon hij op zijn vijfde met piano bij Carmen Taccon-Devenat, een leerlinge van Marguerite Long. Hij ging op 14-jarige leeftijd naar het conservatorium van Parijs, waar hij op zijn 17de een eerste prijs won in de klas van Germaine Mounier. Hij perfectioneerde zich bij Théodore Paraskivesco en ontving advies van Claude Helffer, Leon Fleisher en Nikita Magaloff. In 1987 won hij de Maria-Canals Internationale Competitie in Barcelona en, een jaar later, de Città di Senigallia Competitie in Italië. In 1989 ontving hij de tweede prijs op de internationale wedstrijd in München. Zijn carrière groeide snel in Europa en vervolgens in Noord-Amerika en Japan. Na enkele jaren bij het label Harmonia Mundi, tekende Alexandre Tharaud in 2009 een exclusief contract bij Erato.

Wie anders dan Alexandre Tharaud zou na een album, gewijd aan de formidabele laatste drie pianosonates van Beethoven, een cd opnemen met een recital van stukken van Lully, Rameau, François Couperin en andere componisten, geassocieerd met het Franse hof in de 17e en 18e eeuw? “Ik ben altijd aangetrokken geweest door Franse muziek uit deze periode”, legt Tharaud uit, wiens brede Erato-catalogus Bach, Scarlatti, Haydn, Mozart, Chopin, Brahms, Rachmaninov, Satie, de muziek van Jazz Age Paris en het werk van de Franse singer-songwriter Barbara omvat. “Ik zie dit album als een boeket korte stukken van verschillende componisten uit die tijd. Het is een eerbetoon aan de componisten van Versailles”. Ze waren actief tijdens het bewind van Louis XIV, Louis XV en Louis XVI en de jongste van hen, Claude Balbastre, overleed in 1799, 10 jaar na het uitbreken van de Franse revolutie.

Een aantal van de stukken (van Balbastre, Jacques Duphly en Pancrace Royer) is voor zover bekend, nooit eerder opgenomen op een moderne piano. Zoals Tharaud uitlegt, schreef Lully niet voor solo-klavier, maar zijn orkestrale “Marche pour la cérémonie des Turcs” uit “Le bourgeois gentilhomme”, is een aantal keren getranscribeerd voor piano. Voor dit album heeft Tharaud zijn eigen arrangement van het stuk gemaakt, met als doel de volle rijkdom van de sonoriteit te vangen en het dansend karakter ervan te benadrukken. Sommige van de stukken die Tharaud voor de opname overwoog, voelden onmiddellijk comfortabel aan op het klavier, andere klonken omslachtig en waren eerder ongeschikt. Het sterk versierde schrift van Jean-Henry d’Anglebert (1629-1691) kan bijvoorbeeld lastig zijn op het modern instrument, dat een zwaardere aanslag en sonoriteit heeft dan een klavecimbel uit de 17de  eeuw. Eén van de vijf werken van d’Anglebert die Tharaud selecteerde, was oorspronkelijk geschreven voor orgel (de Fuga), en hij wijst erop dat Rameau zijn klaviermuziek soms in orkestrale termen opvatte en bepaalde van zijn klavierwerken arrangeerde voor orkest.

Tharaud lanceert het programma met een werk dat hij beschrijft als “een absoluut meesterwerk”, de Prelude die het eerste boek met klavierstukken van Rameau opent. “Het is alsof je alleen bent in Versailles, de deuren opent en die enorme, imposante kamers binnengaat. De muziek begint met een eerste deel van ontwapenende, contemplatieve eenvoud en gaat dan over in een duidelijk gedefinieerde prelude die Bach had kunnen schrijven. In zekere zin vat het het hele programma in enkele minuten samen”.

Tracklist :

  1. Jean-Philippe RAMEAU (1683 – 1764): Prélude uit Premier Livre de pièces de clavecin (1706): Suite in A minor
  2. Jean-Philippe RAMEAU (1683 – 1764): Le Rappel des oiseaux from Pièces de clavecin (1724): Suite in E minor
  3. Robert DE VISÉE (1655 – 1733): Sarabande uit Livre de pièces pour la guitare (1686) Suite No.9 in D minor
  4. Jean-Philippe RAMEAU (1683 – 1764):Tambourin uit Pièces de clavessin: Suite in E minor
  5. Joseph-Nicolas-Pancrace ROYER (1705-1755): L’Aimable uit Premier livre de pièces pour clavecin (1746)
  6. Jean-Philippe RAMEAU (1683 – 1764): Gavotte et Doubles from Nouvelles Suites de pièces de clavecin (1726–7): Suite in A minor
  7. Jean-Henry D’ANGLEBERT (1629-1691): Sarabande “Dieu des Enfers” after Jean-Baptiste Lully’s La Naissance de Vénus in Pièces de clavecin
  8. Joseph-Nicolas-Pancrace ROYER (1705-1755): La Marche des Scythes uit Premier livre de pièces pour clavecin
  9. Jean-Philippe RAMEAU libretto LOUIS FUZELIER: Aria: “Viens, Hymen” (Phani) uit Les Indes galantes (Deuxième Entrée, Scène 2), met Sabine Devieilhe, sopraan.
  10. Joseph-Nicolas-Pancrace ROYER (1705-1755): Premier et Deuxième Tambourin uit Premier livre de pièces pour clavecin
  11. François COUPERIN (1668 – 1733): Les Ombres errantes from Quatrième Livre de pièces de clavecin (1730): Ordre 25ème de clavecin in E flat
  12. Jacques DUPHLY (1715-1789): Rondeau “La Pothouïn” uit Quatrième Livre de pièces de clavecin (1768)
  13. JEAN-PHILIPPE RAMEAU transcr. piano 4-hands LÉON ROQUES: Les Sauvages from Nouvelles Suites de pièces de clavecin: Suite in G (excerpt), met Justin Taylor, piano.
  14. Jean-Henry D’ANGLEBERT (1629-1691): Chaconne [from Pièces in C]
  15. Jean-Henry D’ANGLEBERT (1629-1691): Ouverture de Cadmus after Lully’s Cadmus et Hermione, in Pièces de clavecin
  16. François COUPERIN (1668 – 1733): Passacaille uit Deuxième Livre de pièces de clavecin (1717): Ordre 8ème de clavecin in B minor
  17. Jean-Henry D’ANGLEBERT (1629-1691): Fugue grave pour orgue in Pièces de clavecin
  18. Jacques DUPHLY (1715-1789): La de Belombre uit Troisième Livre de pièces de clavecin (c.1756)
  19. Jean-Baptiste LULLY (1632 – 1687) – transc. piano ALEXANDRE THARAUD: Marche pour la cérémonie des Turcs uit het comédie-ballet Le Bourgeois Gentilhomme
  20. Claude BALBASTRE (1724 – 1799): La Suzanne uit Premier Livre de pièces de clavecin (1759)
  21. Jean-Henry D’ANGLEBERT (1629-1691): Variations sur Les Folies d’Espagne in Pièces de clavecin

Versailles – Alexandre Tharaud cd Warner 190295386429