Anton Rubinstein (1829-1894) componeerde tussen 1850 en 1874, vijf pianoconcerti. Twee nooit gepubliceerde, nu verloren gegane pianoconcerti werden in 1849 gecomponeerd en een derde concerto werd herzien en gepubliceerd als het Octet, Op. 9. Ontdek op deze cd twee van zijn heel bijzondere Pianoconcerti uit 1854 en 1864.
De Pianoconcerti van Rubinstein waren populair in de late 19de – en vroege 20ste eeuw en werden niet alleen uitgevoerd door de componist zelf, maar door toen heel bekende musici als Hans von Bülow, Ferruccio Busoni, Anna Essipova en de eigen broer van de componist, Nikolai (foto). Josef Lhévinne koos ervoor om zijn debuut in de Verenigde Staten te maken in 1919 met het Vijfde Concerto, en Josef Hofmann, zelf een leerling van Rubinstein, bleef tot ver in de jaren 1940 regelmatig zowel het Derde als het Vierde Concert uitvoeren. Het vierde stond zelfs ooit in het repertoire van zowel Rachmaninov als Paderewski. Rubinsteins derde en vierde concerto zijn groots van opzet en bruisen van passie, genialiteit en poëzie. Ondanks incidentele excessen, twijfelt de luisteraar nooit op grote schaal aan romantische intensiteit. Beide werken hadden onmiskenbaar veel invloed op Tsjaikofski’s pianoconcerti.
Het Derde Concerto werd gecomponeerd in 1853-1854. Het werd in 1857 voor het eerst uitgevoerd door Rubinstein zelf met de London Philharmonic, en een jaar later gepubliceerd. Rubinstein vertelt dat hij een droom had waarin de piano (in een kerk!) vraagt om geaccepteerd te worden als een gelijkwaardig instrument van het orkest. Het wordt afgewezen door de andere instrumenten en vervolgens uit de kerk gegooid. Het Derde Concerto is veruit de meest vernieuwende van de vijf concerti. In dit concerto worden nl. op grote schaal, cyclische en thematische herhalingsprocedures gebruikt.
Het is daarom wellicht niet toevallig dat het werk wordt opgedragen aan Ignaz Moscheles (foto), die zelf een vroege pionier was in het gebruik van dergelijke toen revolutionaire compositorische technieken. Moscheles (1794-1870) was een van de grootste pianovirtuozen van zijn tijd en wordt beschouwd als de grootste pianist na Johann Nepomuk Hummel en vóór Chopin en Liszt.
Het Vierde Concerto, met zijn ideale balans tussen piano en orkest, is het populairste concerto van Rubinstein en het is het concerto waar de componist de meeste zorg aan besteedde. Oorspronkelijk gecomponeerd in 1864, werd het herzien en gepubliceerd in 1872.
Grigorios Zamparas kreeg lovende kritieken voor zijn veelzijdige carrière als solist op recitals en met orkest, en als kamermusicus in Griekenland, Bulgarije, Tsjechië, voormalig Joegoslavië, Rusland en de VS. Hij is een frequente gast op talloze festivals over de hele wereld. Hij wordt hier vergezeld door de Bulgarica Philharmonia o.l.v. Jon Ceander Mitchell.
Jon Ceander Mitchell (°1949), geboren in Chicago, onderwees gedurende zeven jaar muziek op de openbare scholen van Puerto Rico en Illinois voor hij aan een succesvolle academische carrière begon. Mitchell werd Professor of Music and Chair, Department of Performing Arts at University of Massachusetts Boston en heeft ondertussen meer dan zeventig publicaties op zijn naam, waaronder vijf boeken. Zijn specialiteiten zijn onder andere Gustav Holst, Beethoven, Ralph Vaughan Williams en Anton Rubinstein. Hij schreef o.a. “The Braunschweig Scores: Felix Weingartner and Erich Leinsdorf on Beethoven’s First Four Symphonies” en “A Comprehensive Biography of Composer Gustav Holst with Correspondence and Diary Excerpts”.
Rubinstein Piano Concertos Nos. 3 & 4 Grigorios Zamparas (piano) Bulgarica Philharmonia, Jon Ceander Mitchell cd Centaur CRC3032