Hoewel bedoeld als leermiddel, verdienen deze Essercizi of Sonates, vaak van een grote virtuositeit, door hun muzikaliteit, ook een plaats in de concertzaal. En, hoewel bedoeld oorspronkelijk voor klavecimbel, zijn ze de laatste twee decennia, door grote virtuozen, ook gegeerd op de piano. Ook door Federico Colli…

“Essercizi per gravicembalo” (oefeningen voor klavecimbel), een verzameling van dertig sonates van Domenico Scatrlatti’, werd in 1739 in Londen gepubliceerd en door de componist opgedragen aan koning Jan V van Portugal. Deze laatste riep de componist naar Lissabon om zijn dochter, Barbara van Portugal, klavecimbel te leren. De Italiaanse titel weerspiegelde die van Clavier-Übung in het Duits, wat hetzelfde betekent, die met name ook gebruikt werd voor klavierstukken van Johann Sebastian Bach.

Domenico Scarlatti (1685-1757) werd in 1720, hofcomponist van de Portugese koning João V (1689-1750) (foto) en privéleraar van João’s kinderen, met name van diens toen negenjarige dochter Maria Barbara (de Bragança) (1711-1758) (foto), die talent had voor het klavecimbelspel. Acht jaar lang, tot 1728, verbleef Scarlatti aan het Portugese hof. Voor Maria Barbara zou hij het merendeel van zijn sonates componeren die hem zijn plaats in de geschiedenis van de klaviermuziek bezorgden. Het merendeel van de sonates is dus waarschijnlijk tussen 1720 en 1757 gecomponeerd.

Van de in totaal 555 sonates werden slechts bepaalde uitgegeven. De rest bleef ongepubliceerd terwijl Scarlatti nog leefde of werd gepubliceerd zonder zijn toezicht. “Essercizi per gravicembalo” leverde een technische muzikale bijdrage en gaf vernieuwende ideeën aan collega-componisten van die tijd. Hun belangrijkste nieuwigheid waren arpeggio’s, gerepeteerde noten en gekruiste handen. De Essercizi of sonates, alle in één enkele beweging met een binaire structuur, zijn doordrenkt met de grootste originaliteit, zowel muzikaal als op het vlak van techniek en interpretatie.

Op de nieuwe cd van Federico Colli staan de Klaviersonates K144, 427, 25, 318, 431, 40, 30, 35, 466, 531, 63, 64, 279, 118, 87 en 95. Voor zijn tweede volume van Scarlatti-sonates nam Federico Colli de dubbelsonate KK 63 en KK 64 als uitgangspunt. Dit zijn twee dansen, de eerste vol levendigheid, de tweede in mineur. Vanuit het concept dat een dergelijke oppositie nodig is om echt schoonheid te ervaren, heeft Colli zijn eigen persoonlijke dubbele sonates gecreëerd, door die sonates te combineren die contrasterende tempi, dynamiek, karakter of gevoel bezitten. Net als het eerste volume werd ook deze cd opgenomen op een Steinway Model D, in Potton Hall in Suffolk.

De virtuositeit van Colli transformeert de fijne glans en schittering van het klavecimbel in een wervelende, pianistische ervaring. Het eerste Scarlatti volume van de jonge Italiaanse pianist was in 2018, Recording of the Year. Deze tweede heeft eveneens alle brio, verbeeldingskracht en durf van zijn voorganger. Het programma is opnieuw doordacht en coherent gestructureerd en de invloed van zowel Spaanse dans als Italiaanse opera komt door zijn prachtige, verleidelijke klank, net zo levendig over als voorheen. In deze 16 klaviersonates van Scarlatti verwerpt Colli het traditioneel paarsgewijze op basis van de toonaarden. Hij focust daarentegen op contrast, waardoor het unieke van elk werk op schitterende wijze wordt belicht. Met een kristalhelder en veerkrachtig touché, perfecte articulatie, een ronde, fluwelen toon en een warme frasering, weet Federico Colli deze schitterende klaviermuziek tot leven te brengen met subtiele emotionele schakeringen en alle andere, mogelijke eigenschappen van intelligent, doordacht pianospel. Dit is een fantastische release van één van de meest sprankelende en persoonlijke pianisten van de jonge generatie.

Federico Colli, geboren in Brescia in 1988, studeerde aan het Conservatorium van Milaan, de Imola Internationale Piano Academie en het Salzburgs Mozarteum bij Sergio Marengoni, Konstantin Bogino, Boris Petrushansky en Pavel Gililov. In 2011 ontving hij als erkenning voor zijn artistieke prestaties, een ‘Grosso d’Argento’ van de burgemeester van zijn geboortestad. In 2014 werd Federico door International Piano Magazine uit 30 pianisten geselecteerd als één van de pianisten die de komende jaren waarschijnlijk het wereldtoneel zullen domineren. Federico Colli kwam voor het eerst op de voorgrond na het winnen van het Salzburg Mozart Concours in 2011 en de Internationale Piano Wedstrijd in Leeds in 2012.

Sindsdien treedt hij op met het Mariinsky Orchestra, St. Petersburg Philharmonic, Accademia Nazionale di Santa Cecilia, RAI National Symphony, Royal Scottish National, RTÉ National Symphony, Royal Liverpool Philharmonic, Wiener Kammerorchester, Philharmonia Orchestra en de BBC Philharmonic; op locaties zoals het Wiener Musikverein en Konzerthaus, Royal Albert Hall, Berlin Konzerthaus, Munich Herkulessaal, Tokyo’s Bunka Kaikan, Hamburg Laeiszhalle, Beethovenhalle in Bonn, Elbphilharmonie, Barbican Hall, Kumho Art Center in Seoul, Teatro Municipal in Rio de Janeiro, Dublin National Concert Hall, Auditorium Parco della Musica in Rome, Royal Festival Hall en de Mariinsky Concert Hall in St. Petersburg. Federico concerteerde met dirigenten als Valery Gergiev, Yuri Temirkanov, Vladimir Ashkenazy, Vasily Petrenko, Juraj Valčuha, Thomas Søndergård, Alan Buribayev, Joji Hattori, Jasper Kaspszyk, Ed Spanjaard, Roman Kofman, Alpesh Chauhan, Sir Mark Elder, Dennis Russel Davies, Ion Marin en John Axelrod.

Domenico Scarlatti Sonatas, Vol. 1 Federico Colli (piano) cd Chandos  CHAN10988Domenico Scarlatti Sonatas, Vol. 2 Federico Colli (piano) cd Chandos CHAN20134