Op 25 maart 1942 ontvingen bijna duizend joodse meisjes uit Poprad, Slowakijke, een oproep om te komen werken voor de overheid. Ze meldden zich op het station in hun beste kleren, trots dat ze zich nuttig konden maken voor hun land. In plaats daarvan werden ze naar Auschwitz gestuurd. Slechts enkelen keerden terug…‘Het eerste transport’ van Heather Macadam is het waargebeurd verhaal van 999 joodse meisjes in Auschwitz.

Op 25 maart 1942 vertrekt een trein vanuit Slowakije. Het is het eerste officiële joodse transport naar Auschwitz. Aan boord zijn geen verzetsmensen, misdadigers of krijgsgevangenen, maar 999 onschuldige joodse meisjes, voor 200 dollar per persoon verkocht door de Slowaakse overheid aan de nazi’s voor slavenarbeid. Op één voorwaarde, dat ze niet meer terugkomen. Eén enkeling daargelaten verdwenen al deze meisjes in de grauwe mist van de gruwelijke geschiedenis. Overgebleven familieleden, buren of vrienden, niemand wist wat er precies met ze gebeurd was.

Heather Dune Macadam deed twintig jaar lang onderzoek naar de verhalen van de meisjes en vrouwen op dat transport. Ze interviewde hun dochters en nichtjes, en sprak met historici, getuigen en overlevenden. Met “Het eerste transport” geeft Macadam een stem aan al die vrouwen en meisjes die door de geschiedenis werden vergeten. “Het eerste transport” is dan ook een belangrijke toevoeging aan de holocaustliteratuur en aan de vrouwengeschiedenis. Het werpt licht op dit onbekend hoofdstuk van de Tweede Wereldoorlog en is van groot belang voor de kennis van levensverhalen van vrouwen en andere gemarginaliseerde groepen in de geschiedenis.

Heather Dune Macadam, een gewezen performance artist en danseres bij de Martha Graham Contemporary Dance Company, schreef eerder over dit onderwerp. Haar boek “Rena’s Promise: A Story of Sisters in Auschwitz”, over Rena Kornreich Gelissen (1920-2006) die samen met haar zus, Danka, de gruwel van Auschwitz en Ravensbrück overleefde,  leverde haar nominaties op voor de National Book Award, de American Jewish Book Award en de National Library Association Award. Voor “999: The Extraordinary Young Women of the First Official Jewish Transport to Auschwitz”, hier vertaald door Henk Hardeman als “Het eerste transport”, ontving ze de Yad Vashem-onderscheiding (foto).

Heather Macadam deed nl. jarenlang nauwgezet onderzoek naar de meisjes van het eerste officiële Auschwitz-transport. Zo ontrukte ze hun verhaal aan de vergetelheid en bracht hun hiermee een laatste eerbetoon. Het boek, dat historisch beeldmateriaal bevat, werd uitgeroepen tot “Amazon Book of the Month January 2020” en staat in de Top-10 non-fictie in Spanje. De vertaalrechten zijn aan wel zestien landen verkocht. Een must!

Heather Dune Macadam Het eerste transport, het waargebeurde verhaal van 999 meisjes in Auschwitz  447 bladz.  Uitg. Mozaiek ISBN 9789023959106