De Franse klavecinist, Bertrand Cuiller, begon in 2018 met de opname van de “Pièces de clavecin” van François Couperins (1668-1733). Op het eerste deel getiteld “François Couperin L’Alchimiste, un petit théâtre du monde” staan werken van Couperin die betrekking hebben op de wereld van het Frans theater. Deel twee, “Les Années de jeunesse”, is gericht op de jonge François Couperin.
Op deel 2 van zijn Couperin-cyclus schildert Bertrand Cuiller een portret van de jonge François die op 17-jarige leeftijd organist werd van de Saint-Gervais-kerk in Parijs, een prestigieuze functie die leidde tot zijn benoeming als organist van de koninklijke kapel en klavecimbel leraar van de kinderen van de koning. De periode werd gekenmerkt door zijn grotere, stilistische volwassenheid met alliteraties, dubbele betekenissen en parodieën, vrij geïnspireerd door de raadselachtige wereld van het theater.
Deze functie was voor hem een opstap naar de functie van hofcomponist van Lodewijk XIV. Op het hoogtepunt van zijn carrière werd François Couperin trouwens beschouwd als een klavecimbel- en orgelcomponist en leraar, die zijn gelijke niet had. Ook internationaal was hij bekend. Bach nam zelfs zijn “Les Bergeries” (6è ordre, tweede boek) op in zijn “Notenbüchlein für Anna-Magdalena Bach”. Zijn klavecimbelboeken met in totaal ruim 240 stukken, verschenen vanaf 1713. Couperin rangschikte zijn stukken volgens toonaard en noemde zijn ordening, “Ordres”. Het “Premier Livre de Clavecin” uit 1713 werd gecomponeerd in de lijn van de toen gangbare klavecimbelstijl in Frankrijk. Vanaf het tweede boek waren de composities veel typischer en duidelijker ‘Couperin’, sterk individuele karakterstukken met een zeer sterke melodie. Het derde klavecimbelboek verscheen in 1722, met daar in opgenomen de vier “Concerts royaux”. “Les goûts réünis ou Nouveaux concerts” kwamen in 1724 uit, doorgenummerd van vijf tot veertien, als het vervolg op de “Concerts royaux”.
Op deze uitgave staan naast de Premier en Second Ordre uit het 1ste boek, ook Couperins twee orgelmissen, “Messe propre pour les couvents de religieux et religieuses” en “Messe à l’usage ordinaire des Paroisses”, die de componist eveneens op jonge leeftijd componeerde. Beide missen worden hier uitgevoerd door de organist Jean-Luc Ho (foto) op de historische orgels van Notre Dame de Juvigny (1663) en van Jean Boizard (1714) in de abbaye Saint-Michel-en-Thiérache, samen met het barokensemble, Les Melanges.
Bertrand Cuillers welbespraakte lezingen op het klavecimbel van Philippe Humeau, een kopie van een klavecimbel van Antoine Vater uit 1738, gecombineerd met de expertise van zijn gast, Jean-Luc Ho in de twee orgelmissen, onthullen de oneindige diversiteit aan klanken die de vrucht was van Couperins unieke verbeelding. De welsprekende uitvoeringen van beide vooraanstaande musici laten alle diversiteit en kleur van deze unieke werken horen.
Bertrand Cuiller (°1978) leerde vanaf achtjarige leeftijd klavecimbel spelen bij zijn moeder, de klaveciniste, Jocelyne Cuiller (°1944), een gewezen leerlinge van Samson François en Huguette Dreyfus. Tijdens zijn studie aan het conservatorium van Nantes, waar hij ook hoorn leerde bij Marcel Ollé, begon hij samen te werken met de gewezen leerling van Gustav Leonhardt, Pierre Hantaï, bij wie hij vele jaren studeerde. Op zijn zeventiende ging hij naar het Nationaal Conservatorium voor Muziek en Dans in Parijs in de klas van Christophe Rousset, en naar het Nationaal Conservatorium voor Muziek en Dans in Lyon in de hoornklas van Michel Garcin-Marrou. Bij deze laatste studeerde hij ook natuurhoorn aan het CNSM in Parijs en vervolmaakte zijn hoornstudie bij André Cazalet. Nog als student, won hij in 1998 de derde prijs op de internationale klavecimbelwedstrijd in Brugge en studeerde vervolgens af aan het Conservatorium met unanieme vermelding, klavecimbel- en basso-continuo.
François Couperin L’Alchimiste, Les Années de jeunesse 2 Bertrand Cuiller clavecin/harpsichord Jean-Luc Ho, orgue/organ Les Meslanges 3 cd harmonia mundi HMM902377.79