Gedurende zijn hele leven werd Philipp Scharwenka (1847–1917) overschaduwd door zijn jongere broer Franz Xaver Scharwenka (1850–1924), die een wereldwijde carrière als pianovirtuoos genoot. Alleen achteraf is te begrijpen dat Philipp als componist eigenlijk superieur was aan zijn broer. Dit wordt gedemonstreerd door deze zeldzame opname van zijn werken voor viool, altviool en piano.
Als componist, pianist en pedagoog was de Pruisische Philipp Scharwenka (18471917) (foto) één van de meest gerespecteerde musici van zijn tijd, hoewel zijn ster kort na zijn overlijden vervaagde. Zijn muziek was conservatiever en klassieker dan die van zijn pianist-componist-broer. Deze eerste aflevering van een overzicht van zijn pianomuziek is bedoeld om deze aantrekkelijke werken voor het eerst in meer dan een eeuw opnieuw aan het publiek te laten horen. Ze worden hier gespeeld door de Portugese pianist-componist Luís Pipa, professor piano- en kamermuziek aan de Universiteit van Minho, in de buurt van Porto, in navolging van zijn goed ontvangen Toccata Classics-cd met muziek van zijn landgenoot José Vianna da Motta.
Philipp Scharwenka van Pools-Tsjechische afkomst uit Szamotuły, toen Samter, bij Poznań, toen Posen. Het Großherzogtum Posen (Wielkie Księstwo Poznańskie) was een deel van het koninkrijk Pruisen dat ontstond uit de door Pruisen geannexeerde gebieden tijdens de Poolse Delingen en formeel erkend werd tijdens de napoleontische oorlogen in 1815 en na de onderhandelingen van het Congres van Wenen. Philipp Scharwenka was de broer van de meer bekendere componist en muziekpedagoog, Xaver Scharwenka (1850-1924). Hij kreeg zijn eerste muzieklessen in zijn geboortestad en nadat hij in 1865 het gymnasium had voltooid, studeerde hij met zijn broer, muziektheorie bij Richard Wüerst (1824-1881) en Heinrich Dorn (1804-1892) aan de Neuen Akademie der Tonkunst in Berlijn. Richard Wüerst was een leerling van Mendelssohn geweest en Dorn van Carl Zelter. Dorn was daarenboven ook de leraar geweest van Robert en Clara Schumann.
(Philipp Scharwenka)
(Xaver Scharwenka)
In 1868 werd Scharwenka docent theorie en compositie en in 1874 trad hij met een symfonie en een ouverture naar voren als componist. Bij het door zijn broer opgericht Scharwenka-Konservatorium nam hij in 1881 de leiding van de theorie- en compositieafdeling en in 1892 nam hij in Berlijn de leiding op zich van het daar gevestigd conservatorium. In 1893 werd de pianoschool van Karl Klindworth met het Scharwenka-Konservatorium samengevoegd tot het Klindworth-Scharwenka-conservatorium waarvan Scharwenka directeur werd. Tot zijn overlijden in 1917 vervulde hij deze functie. Onder de leerlingen aan dit instituut waren Oskar Fried en Otto Klemperer.
Philipp Scharwenka zag zichzelf eerst als componist en daarna als muziekleraar. Tijdens zijn leven genoten zijn composities dan ook aanzien. Hij componeerde drie symfonieën, symfonische gedichten, een vioolconcert en verscheidene solo-pianowerken. In tegenstelling tot het werk van zijn broer is Scharwenka’s muziek duisterder, introverter en somberder en in zijn orkestwerken werd hij beïnvloed door Liszt en Wagner. Tijdens zijn leven werd Scharwenka’s muziek regelmatig uitgevoerd, bv. zijn orkestwerken door vooraanstaande dirigenten als Arthur Nikisch en Anton Seidel. Naast componist was Philipp actief en bekend als cartoonist (foto).
Aan de broers Philipp en Xaver is in Bad Saarow in de Duitse deelstaat Brandenburg (Landkreis Oder-Spree.) het Scharwenka Kulturforum (foto’s) gewijd, een cultureel centrum, archief en museum waar aandacht wordt besteed aan hun werk en leven. Het is gevestigd in het Scharwenka Haus dat van 1910 tot 1911 werd gebouwd door Xaver Scharwenka. Hij noemde het zijn Musenhütte. Het huis is gebouwd met Amerikaans pitchpinehout en is erkend als cultureel erfgoed. 
Het centrum herbergt het archief dat de beide broers hebben nagelaten en in 2014 werd hier het museum geopend. In de presentatie is er uitgebreid aandacht voor het werk en leven van beide musici. Een van de bijzondere stukken is een reproductie-piano die muziek afspeelt zonder dat er een hand van een pianist aan te pas komt. Verder worden er exposities gehouden over de geschiedenis van Saarow en de muziekgeschiedenis uit de 18de – en 19de eeuw.
Op de Capriccio cd met kamermuziek ontdekt u het Trio voor viool, altviool en piano op.121 (1913), de Sonate voor viool en piano op.106 (1899), het Duo voor viool en altviool met begeleiding van piano op.105 (1898) en de Vier Konzertstücke voor viool en piano op.104 (1898). De uitvoerders zijn Laurent Albrecht Breuninger (viool), Lise Berthaud (altviool) en Oliver Triendl (piano). Deze cd werd opgenomen in de Jesus-Christus-Kirche in Berlijn. Op de Toccata cd met pianomuziek staan de “Romantische Episoden”, op. 65, 6 “Tonbilder in kleinen Rahmen”, op. 69 en “Für die Jugend”, op. 71.
Luis Pipa (foto’s) werd in 1960 geboren in Figueira da Foz in Portugal, het geliefd toeristisch centrum met een van de breedste stranden van Europa, aan de Atlantische Oceaan. Hij studeerde aan de Conservatoria van Braga en Porto, de Academie voor Muziek en Dramatische Kunsten van Wenen en de Universiteiten van Reading en Leeds, waar hij de graden van Master of Music in Performance Studies en PhD in Performance behaalde. Zijn pianoleraressen waren Maria Teresa Xavier, Helena Sá e Costa, Noel Flores en Laura O ‘Gorman, en hij kwam ook in contact met zijn jonge protégé, Sequeira Costa (°1929), Jörg Demus en Marian Ribicky in Parijs.
Philipp Scharwenka Chamber Music Laurent Albrecht Breuninger (violin), Lise Berthaud (viola), Oliver Triendl (piano) cd Capriccio C5391
Philipp Scharwenka Piano Music, Volume One , 6 “Tonbilder in kleinen Rahmen”, op. 69 “Romantische Episoden”, op. 65 “Für die Jugend”, op. 71. First recordings Luís Pipa cd Toccata Classics TOCC0521