In zijn toegankelijk en verhelderend “Spinoza en de weg naar het geluk” laat de Franse bestsellerauteur, Frédéric Lenoir zien welke verrassende levenslessen er te trekken zijn uit het uitzonderlijke leven en denken van de 17de-eeuwse filosoof Spinoza. Spinoza was niet alleen een revolutionair denker, maar bovenal een filosoof van de levenskunst en de blijheid. Zijn filosofie kan ons helpen betekenis te vinden in het leven, en misschien zelfs geluk.
In zijn boek “Over geluk” (uitg. Ten Have) nam Frédéric Lenoir u mee op een filosofische ontdekkingsreis. Lenoir gaf geen kant-en-klare recepten voor geluk, maar zocht antwoord op vragen als, Is geluk iets puur subjectiefs? Hangt het van onze genen of van toeval af? Moet je iets nastreven? Kun je aan geluk werken? En kunnen geluk en lijden samengaan? In het reisgezelschap van Lenoir bevonden zich grote denkers uit Oost en West, zoals de Boeddha, Epicurus, Zhuangzi, Montaigne, Spinoza en Etty Hillesum. In zijn nieuw boek heeft hij het expliciet over Spinoza.
Spinoza wijdde zijn hele leven aan de filosofie. Vanwege zijn radicale ideeën, waarin hij de bestaande opvattingen over God en moraal op zijn kop zette, wordt hij vaak gezien als voorloper van de Verlichting en moderne democratieën. Maar zijn belangrijkste missie was waarschijnlijk toch het ontdekken van het ware goede, om een manier van leven te vinden die leidt tot ‘een eeuwige en volmaakte blijdschap’.
Dat geluk, stelt Spinoza, vinden we niet door te streven naar roem of bezit, maar door op een eenvoudige manier te leven, op basis van eerlijkheid, lankmoedigheid en matiging. De rede en onze levenservaringen kunnen ons daarbij helpen. Lenoir laat overtuigend en op uiterst boeiende wijze zien dat deze inzichten van Spinoza tijdloos zijn en nog altijd toepasbaar. Dat is het ‘wonder’ Spinoza.
In Deel I, “Politiek en religieus revolutionair”, bespreekt Frédéric Lenoir, de filosofische bekering van Spinoza, en stelt hij hem voor als een gekwelde mens en een vrijdenker. Daarnaast heeft hij het over Spinoza’s kritische lezing van de Bijbel, Spinoza en Christus, Verraad van het jodendom? en Spinoza als voorloper van de Verlichting. In Deel II, “Meester der wijsheid”, gaat het over de Ethica, (God, Over aard en oorsprong van de geest, Over oorsprong en aard der aandoeningen, Over de menselijke knechtschap of de macht der aandoeningen, en Over de macht van het verstand of de menselijke vrijheid een weg naar volmaakte blijdschap), de God van Spinoza, kracht, volmaaktheid en blijdschap bij het begrijpen van de gevoelens die ons bewegen, en over het verlangen te cultiveren, voorbij goed en kwaad, tot vrijheid, eeuwigheid en liefde. 
Volgens Spinoza was God immers niet de schepper van de wereld, maar de wereld een onderdeel van het goddelijke. Spinoza vond tevens dat de aanwezigheid van God niet bewezen wordt door wonderen, maar door de orde in de natuur. Als conclusie, grootsheid en grenzen van het spinozisme, en als nawoord, een briefwisseling met de Franse filosoof, Spinoza kenner en gewezen protegé van Sartre, Robert Misrahi (°1926) (foto). Noten en een bibliografie vervolledigen dit interessant en inspirerend boek. Warm aanbevolen.
Frédéric Lenoir (°1962), filosoof, socioloog en godsdiensthistoricus, schreef verschillende internationale bestsellers. Hij werkt als onderzoeker aan de Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales in Parijs en is hoofdredacteur van Le Monde des Religions. Hij schreef vele essays en historische romans in veel talen vertaald. In het Nederlands taalgebied brak hij door met zijn ‘Handleiding voor een evenwichtig feest en een kalm gemoed, God?’ en ‘De wereldziel’.
Frédéric Lenoir Spinoza en de weg naar het geluk, een filosofie van de eenvoud 224 bladz. Uitg. Balans ISBN 9789463821087
https://www.stretto.be/2017/11/12/ethica-van-spinoza-door-martin-van-buuren/