Neo Rauch en Rosa Loy ontwierpen in 2018, de decors voor Wagners opera, “Lohengrin”, voor de Bayreuther Festspiele. Dirigent was toen Christian Thielemann en de regie was in handen van Yuval Sharon. Deze productie was overigens ook gepland voor 2020. De niet eerder gepubliceerde, blauwe “Lohengrin” ontwerpen van Neo Rauch en Rosa Loy, in deze bijzondere Beck uitgave, illustreren op indrukwekkende wijze het libretto van Richard Wagner, dat samen met deze afbeeldingen, leest als een modern sprookje. Het werk van Rosa Loy (foto) (°1958) uit Zwickau, kan worden omschreven als deel uitmakend van de aan de Hochschule für Grafik und Buchkunst verbonden, “Nieuwe Leipzigse School”, die teruggaat tot documenta 1977, in Kassel. Ze is gehuwd met de Duitse schilder, Neo Rauch (°1960), de wegbereider van de “Neue Leipziger Schule”, en behoort tot de vrouwelijke Duitse schilders die zich bezighouden met de kennis die door vrouwen, en de daarmee verbonden ‘mysterieschool’ en de neoromantiek, wordt overgedragen. Romantiek is één van de grote tradities van de Saksische schilderkunst. Loy integreert vrouwelijkheid en schoonheid in haar schilderijen, waardoor ze haar werken op verschillende manieren kan interpreteren. Haar figuratieve benadering maakt verhalende verwijzingen mogelijk, maar gaat verder dan eenvoudige interpretaties. Met caseïne op canvas, diverse technieken op papier en diverse printtechnieken, maakt ze gebruik van de vele associaties die opgeroepen en aangetroffen kunnen worden, in onderling verbonden systemen en conventionele soorten, visuele waarneming.
Neo Rauch (°1960) (foto) uit Leipzig, studeerde nog tijdens de DDR tijd, eerst schilderkunst bij Arno Rink (1940-2017) aan de Hochschule für Grafik und Buchkunst in Leipzig. Hij voltooide er zijn opleiding in 1990, bij Bernard Heisig (1925-2011). Van 1993 tot 1998 assisteerde hij Arno Rink aan de Academie van Leipzig, om in 2005 zelf hoogleraar te worden. Rauchs eerste expositie, waar hij de aandacht op zich wist te vestigen, was de groepstentoonstelling “Junge Künstler im Bezirk Leipzig”, in 1986, in het Lindenau-Museum in Altenburg. Andere belangrijke exposities volgden, Leipzig, 1997, in het Museum der bildende Künste (kunstprijs van de Leipziger Volkszeitung), 2000, in de Galerie für Zeitgenössische Kunst; Wolfsburg, 2006, in het Kunstmuseum Wolfsburg (retrospectieve tentoonstelling), en New York, 2007, in het Metropolitan Museum of Art. Hij vertegenwoordigde Duitsland in 2001 tijdens de Biënnale van Venetië en nam in 2004 deel aan de Biënnale van São Paulo. Het werk van Rauch bevindt zich in Duitsland o.a. in de kunstcollectie van het Neues Museum in Neurenberg. In 2002 won hij de “The Vincent van Gogh Biennal Award for Contemporary Art in Europe”. In 2013 kreeg hij een eerste Belgische solotentoonstelling in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel, “Neo Rauch. The Obsession of the Demiurge. Selected Works 1993-2012”. In 2018 was een overzicht van 25 jaar schilderkunst te zien in Museum de Fundatie in Zwolle op de tentoonstelling “Neo Rauch Dromos Schilderijen 1993-2017”.
Richard Wagners beroemde, romantische opera “Lohengrin”, vertelt het noodlottig verhaal van Elsa von Brabant en de “Zwanenridder”, Lohengrin. Loherangrin of Lohengrin werd als ‘zwanenridder’, hertog van Brabant, maar verliet zijn vrouw Elsa en zijn land, toen ze hem vroeg naar zijn naam en afkomst. Voor het kunstenaarspaar, Neo Rauch en Rosa Loy, staan twee moedige, sterke vrouwen, Elsa en haar tegenstandster, Ortrud, op de voorgrond. Ieder vecht op hun eigen manier tegen de hypocrisie van de door mannen gedomineerde, Brabantse samenleving, en beiden bevrijden zich, volgens hun innerlijke stem en hun eigen wil, van deze wereld. Hun echtgenoten, Lohengrin en Friedrich von Telramund, moeten zich overgeven aan het lot, dat de twee vrouwen hen brengen. Het opvallend magisch blauw, de atmosferische kleur tussen cyaan en violet, van de ontwerpen van Neo Rauch en Rosa Loy, werd geïnspireerd door een citaat van Friedrich Nietzsche uit 1881, “Im Lohengrin gibt es viel blaue Musik. Wagner kennt die opiatischen und narkotischen Wirkungen.”Voor de tijdloze actualiteit van dit schitterend drama uit 1850, een verhaal (“eine schicksalhafte Geschichte”), ontleend aan het Parcival/Parsifal-epos van Wolfram von Eschenbach en de middeleeuwse legenden van de Heilige Graal, (Lohengrin was één van de twee zonen van de graalkoning, Parzival en zijn vrouw, Condwiramurs, (van conduire amour), of Blanchefleur), vond het kunstenaarspaar een sterke beeldtaal waarin verschillende tijdsniveaus met elkaar verweven zijn, Brabanders in puntige kragen en sneakers voor een neoromantische, industriële architectuur of een transformatorstation, waarvan de elektrische geleiders de prachtige muziek laten doorstromen. Het boek bevat het door Richard Wagner zelf geschreven, door Rosa Loy en Neo Rauch geïllustreerd, libretto, waarna u als “Einführung”, teksten leest van Christian Thielemann, over het ontstaan, de bezetting en de handeling, de muziek en de opnamen, van de magistrale “Verführungsoper”, “Lohengrin”. Niet te missen!
Richard Wagner Lohengrin In Bildern von Rosa Loy und Neo Rauch, Mit einer Einführung von Chritian Thielemann 152 bladz. Duits geïllustreerd uitg. C. H. Beck 978-3-406-75066-3