We zoeken constant naar dingen buiten onszelf om gelukkig te worden. Maar in dit technologisch tijdperk maakt dat ons vooral druk en ongelukkig. Wat is dan het geheim van geluk?
Het boeddhisme telt wereldwijd ongeveer 415 miljoen aanhangers. Eind 19de eeuw ontstond er in het Westen belangstelling voor het boeddhisme als levenswijze, en vonden de eerste bekeringen plaats. De belangstelling groeide in de 20ste eeuw bij een groter publiek in het Westen, na het mislukken van de grote sociale utopieën zoals het marxisme. Na de Tweede Wereldoorlog verschoof het vooruitgangsideaal meer naar zelfverwerkelijking, niet alleen op materieel gebied, maar ook op het spiritueel vlak. In de jaren 1960 ontstond er mede daardoor massale belangstelling voor het boeddhisme in het westen, en ontstonden er lokale groepen van beoefenaren. Het boeddhisme was daarbij aantrekkelijk omdat het tolerant is, geen goddelijke autoriteit of goddelijk determinisme kent, en zich bij de zoektocht naar de werkelijkheid richt op zelfonderzoek.
Centraal in het boeddhisme staat de onrust van de geest, het voortdurend in beweging blijven en verlangen naar iets anders dan wat er nu is, en de manier om de geest tot rust te brengen. Centraal in de boeddhistische filosofie staat ook het begrip van causaliteit en van wederzijds afhankelijk bestaan. Niets bestaat op zichzelf, alles heeft oorzaken die het ontstaan van verschijnselen verklaren. Neem de oorzaken weg, en het verschijnsel verdwijnt ook. Door zintuiglijke ervaring ontstaat er bewustzijn. De denkende geest construeert hieruit de als concreet ervaren wereld, en geeft hier betekenis aan. Het is hier dat er verwarring ontstaat en dat begeerte en gehechtheid ontstaat. In principe worden al onze schadelijke gedachten en emoties (hechting, woede, trots) veroorzaakt door een onjuist begrip van de werkelijkheid.
De vier nobele waarheden beschrijven het lijden, de oorzaak hiervan, de mogelijkheid om er van verlost te worden, en de weg om deze verlossing te bereiken. Lijden, dukkha, betekent voor het Boeddhisme dat het leven onvolmaakt is. De grondoorzaak van dukkha is onwetendheid. Als er onwetendheid is, worden de percepties en gevoelens verkeerd begrepen, en ontstaat er verlangen. Als er verlangen is, ontstaat er gehechtheid. Als er gehechtheid is, ontstaat er wedergeboorte. De leer van de middenweg benadrukt daarbij het vermijden van het nastreven van sensueel geluk in sensueel plezier en het uitbannen van alle materiële verlangens.
De Engelse boeddhistische monnik, Gelong Thubten, schreef een even simpel als diepzinnig boek over hoe meditatie en mindfulness kunnen bijdragen aan duurzaam geluk. Geluk is volgens Thubten een keuze, een knop die je in je geest omdraait. Geluk zit in jezelf en ligt op je te wachten. Aan de hand van zijn eigen ervaringen en meditatieoefeningen neemt Thubten ons mee in zijn wereld. Met zijn warme inzichten verandert hij onze relatie met onze gedachten en emoties. Warm aanbevolen.
Gelong Thubten geeft meditatie en is gespecialiseerd in het geven van niet-religieuze mindfulness-workshops en trainingsprogramma’s voor bedrijven en organisaties. Thubten is sinds 1993 monnik in het Tibetaans boeddhistisch klooster, Kagyu Samye Ling, heeft getraind onder enkele van ’s werelds meest ervaren meditatieleraren en heeft meer dan zes jaar doorgebracht in intensieve meditatie-retraites. Gelong Thubten is altijd gefascineerd geweest door geluk. Hij werkte eerder samen met Ruby Wax aan ‘De mens. Een handleiding’.
Gelong Thubten Word gelukkig als een boeddhistische monnik 176 bladz. uit. Ten Have ISBN 9789025908218
https://www.stretto.be/2017/10/28/sjoerd-de-vries-boeddhisme-een-boeiende-en-heldere-inleiding/