“Koninklijk blauw, Het mooiste Delfts aardewerk van Willem en Mary”, alweer een prachtuitgave Waanders en de kunst.

Delfts blauw, de hele wereld kent het iconisch aardewerk. Dit boek brengt het verhaal van bijzondere topstukken die voor de eerste keer zijn samengebracht. Zo kunt u kennismaken met de tijd waarin het beroemd koningspaar Willem en Mary, het mooiste Delfts blauw ooit lieten maken. Op de tentoonstelling en in het boek, werd het allermooiste Delfts aardewerk bijeengebracht. Het boek en de tentoonstelling richt zich op de periode 1689-1702, waarin stadhouder Willem III en Mary II Stuart ook koning en koningin waren van Engeland, Schotland en Ierland. “Koninklijk Blauw” laat lezers en bezoekers kennismaken met de culturele rijkdom die volgde uit deze Nederlands-Britse verbintenis in de 17de eeuw.   Van metershoge bloempiramides tot tuinvazen en confiturenschalen, in de late 17de eeuw, werd bij de plateelbakkerijen in Delft, het mooiste tinglazuur aardewerk van Europa gemaakt. Het gebruik van glazuur met het element tin is een van de belangrijkste kenmerken van Delfts aardewerk. Door het hele voorwerp te bedekken met dit glazuur, dat wit kleurt na het bakken, konden de Delftse bakkers Chinees porselein zo dicht mogelijk benaderen. De techniek haalden ze bij pottenbakkers die Antwerpen hadden verlaten na de inval van de Spanjaarden. De bloeiperiode van Delfts aardewerk viel samen met de regeerperiode van Willem III (1650-1702) en Mary II Stuart (1662-1695). Zij verzamelden naast Chinees porselein, het fraai, verfijnd keramiek uit Delft. Mary liet dit zelfs in opdracht maken bij plateelbakkerij, “De Grieksche A”. Veel andere Europese vorstenhuizen volgden Mary’s voorbeeld en bestelden gepersonaliseerd aardewerk in Delft.De grootmoeder van Mary, Amalia van Solms (foto), maakte in haar interieurs al veelvuldig gebruik van porselein. Ook Mary was een fervent verzamelaar en in elk van de acht paleizen waarover ze in de Republiek beschikte, waren porseleinen objecten te vinden. Ze bewonderde de imitaties die de Delftse plateelbakkerijen van het Chinese blauwwitte porselein maakten, omdat ze erin slaagden de vormen, kleuren en decoraties van het porselein te evenaren. Op Paleis Het Loo zijn fragmenten van de vroegste door Mary verzamelde blauwwitte keramiek bewaard gebleven. Mary heeft waarschijnlijk ook een rol gespeeld bij het ontstaan en ontwikkelen van uitzonderlijke stukken Delfts aardewerk. Decoraties met kronen, het wapen van Oranje-Nassau en de monogrammen van Willem en Mary, gaven het Delfts aardewerk na de kroning als Koning en Koningin van Engeland, Schotland en Ierland, vorstelijke status. In dit representatief ‘koninklijke blauw’, is de invloed van hofontwerper, Daniël Marot (1660/61-1752), dan ook duidelijk te herkennen.Twee pronkstukken uit de eigen collectie van Kunstmuseum Den Haag krijgen in de tentoonstelling een centrale plek, twee Delfts Blauwe bloemenvazen in de vorm van Willem III en Mary II. De vazen waren veertig jaar van elkaar gescheiden en maakten allebei deel uit van een andere privécollectie. In 2015 zijn de vazen in het museum weer met elkaar verenigd, mede mogelijk gemaakt met steun van hun Vriendenvereniging. In “Koninklijk Blauw” staan ze symbool voor de belangrijke rol die het paar heeft gespeeld voor de bekendheid van het Delfts Blauw. De opdrachten die door plateelbakkerij ‘De Grieksche A’ aantoonbaar voor Mary als koningin zijn gemaakt, behoren tot het Nederlands cultureel erfgoed, dat internationaal bekend is. Het vindt bovendien nog altijd navolging in eigentijdse koninklijke uitingen, zoals het nieuwe staatsbanketservies ‘Blossom Panache’ in 2017, waarvan de ontwerptekening en enkele stukken, dankzij een bruikleen van de Koninklijke Verzamelingen, in de tentoonstelling worden getoond, en een installatie, geïnspireerd op wandbespanningen voor de Blauwe Salon van Paleis Huis ten Bosch in 2019.
“Koninklijk blauw, Het mooiste Delfts aardewerk van Willem en Mary” verscheen onder redactie van Suzanne Lambooy. De teksten werden geschreven door Femke Diercks, Kristin Duysters, Rense Ek,  Patricia F. Ferguson, Suzanne Klüver, Suzanne M.R.Lambooy, Sebastiaan Ostkamp, Marita Smit, Christopher Stevens en David C. Wheeler.Suzanne Lambooy is conservator toegepaste kunst in het Gemeentemuseum Den Haag. Zij is sinds 2009 werkzaam bij het museum en was betrokken bij de tentoonstelling Delftsaardewerk.nl (2009) en het onderzoeksproject “Delfts Wit. Het is niet alles blauw dat in Delft blinkt” (2013). Voorheen was zij als conservator keramiek en glas, in Paleis Het Loo, verantwoordelijk voor de jaarlijkse exposi­ties over tafelcultuur en het project ‘Delfts blauw in de paleistuinen’. Daarnaast is ze verbonden geweest aan Aronson Antiquairs, Sotheby’s Amsterdam en Christie’s Amsterdam, is ze vervangend panellid bij “Tussen Kunst & Kitsch”, maakt ze deel uit van de keuringscommissie Europese keramiek van kunstbeurs PAN Amsterdam, en is ze gastdocent aan de Design Academy Eindhoven.Koninklijk Blauw, Het mooiste Delfts aardewerk van Willem en Mary in Kunstmuseum Den Haag.

Een deel van de absolute topstukken bevindt zich echter in het buitenland en is zelden of nog nooit in Nederland te zien. Kunstmuseum Den Haag brengt daar verandering in door bijzondere topstukken voor de eerste keer samen te brengen. De inrichting van de prachtige tentoonstelling, “Koninklijk Blauw, Het mooiste Delfts aardewerk van Willem en Mary”, was reeds in volle gang, toen het Kunstmuseum vanwege de coronapandemie zijn deuren moest sluitenDit zorgde er ook voor dat topstukken uit o.a. Hampton Court Palace en het V&A in Londen, nog niet in bruikleen gegeven konden worden. Inmiddels is de tentoonstelling compleet en is het allermooiste, Delfts aardewerk bijeengebracht, een unieke kans om deze topstukken bij elkaar te zien. Zo kunnen bezoekers kennismaken met de tijd waarin het beroemd koningspaar Willem en Mary, het mooiste Delfts blauw ooit lieten maken.De tentoonstelling kwam tot stand dankzij een unieke samenwerking met Paleis Het Loo, het jachtpaleis dat Willem III en Mary II in 1685-1686 in Apeldoorn bouwden. Bij de inrichting speelden de decoratieve kunsten, waaronder keramiek, een belangrijke rol. Er zijn geen complete voorwerpen van Delfts blauw aardewerk bewaard gebleven, maar de vele in de tuinen van Het Loo opgegraven fragmenten en de op basis hiervan aangekochte voorwerpen geven een uniek inkijkje in het Delfts aardewerk dat hier ooit aanwezig was. Deze archeologische vondsten zijn zeer bijzonder omdat het het enige bewaard gebleven stadhouderlijk Delfts aardewerk van Willem en Mary wereldwijd is en het vroegste koninklijk Delfts aardewerk in Nederland. De vernieuwing en verbouwing van Paleis Het Loo biedt de mogelijkheid om deze bijzondere collectie Delfts aardewerk tijdelijk in Den Haag te tonen. In de tentoonstelling worden, naast topstukken uit Hampton Court Palace, ook de Delftse wandtegels uit de Water Gallery uit vijf musea met elkaar herenigd. Bruiklenen uit de collecties van Paleis Het Loo, het Rijksmuseum, Museum Prinsenhof Delft en vele internationale musea, brengen voor de eerste keer het Delfts aardewerk van Willem en Mary samen. Niet te missen!

De gelijknamige expositie in het Kunstmuseum Den Haag in samenwerking met Palais Het Loo, Apeldoorn en Waanders Uitgvers, Zwolle, is nog geopend tot en met 22 november a.s.Koninklijk blauw, Het mooiste Delfts aardewerk van Willem en Mary 288 bladz. geïllustreerd uitg. Waanders en de kunst ISBN 978 94 6262 292 0

https://www.stretto.be/2020/10/13/dr-pieter-biesboer-delfts-zilver-delftse-goud-en-zilversmeden-en-hun-merken-1536-1807-een-magistrale-uitgave-van-waanders-en-de-kunst/