Hoewel we in de afgelopen 2000 jaar beter zijn gaan begrijpen hoe wijzelf en de wereld om ons heen in elkaar steken, weten we eigenlijk nog steeds niet zo goed hoe het precies zit. Filosofie blijkt niet iets voor suffe oude mensen met baarden, maar een middel dat ieder gesprek kan veranderen in het leukste gesprek ooit. Tjeerd van de Laar biedt nl. met ‘Kan lego denken?’ een vermakelijke introductie tot filosofen en de filosofische denkwijze.Onder ogenschijnlijk triviale vragen als Kun je met Lego iets bouwen dat denkt? En kun je met Lego iets bouwen dat een vrije wil heeft? liggen diepe gronden verborgen. In dit met humor en vaart geschreven boek gaat over de vrije wil, de grenzen van onze kennis en het eten van dieren.Het eerste hoofdstuk gaat over de vrije wil of, iets nauwkeuriger gezegd, over de vraag of en in hoeverre wij zelf kunnen bepalen wie we zijn. “Aan de hand van allerlei voorbeelden”, schrijft van de Laar, “bespreek ik in dit hoofdstuk drie verschillende filosofische antwoorden op deze vraag. Aan het eind van het hoofdstuk is duidelijk dat hoewel we er in het alledaagse leven nogal eens van uitgaan dat we zelf wel bepalen wat voor iemand we willen zijn, het eigenlijk helemaal niet zo vanzelfsprekend is of we daarover wel zoveel in de pap te brokkelen hebben.”

“In het tweede hoofdstuk”, vervolgt hij, “stel ik de vraag wat kennis is, hoe je eraan komt en waarom het belangrijk is om zulke vragen te stellen. Ook in dit hoofdstuk staan een heleboel praktische (en soms absurde) voorbeelden aan de hand waarvan ik de betrouwbaarheid van verschillende bronnen van kennis (je verstand, je zintuigen, je familie) onderzoek. Na lezing van hoofdstuk II zal je beseffen dat hoewel kennis voor mensen van groot belang is, het meestal helemaal niet zo duidelijk is of en wanneer we daadwerkelijk iets zeker weten.”

Hoofdstuk III gaat over de vraag uit wat voor spul wij – mensen – en de wereld om ons heen eigenlijk bestaan. Vertrekkend van een potje pindakaas en de kleurrijke en op het eerste gezicht tamelijk bizarre voorstellen van een aantal natuurfilosofen uit de oudheid komen we uit bij hedendaagse natuurkunde. “Vervolgens”, zo gaat van de Laar verder, “concentreer ik me op mensen. Zijn wij meer dan een lichaam? Zijn wij ingewikkelde computers? Denken wij met onze hersenen en hoe werkt dat dan?”“Tussen de hoofdstukken door zal ik telkens kort terugkomen op mijn Lego-vragen, zodat je niet uit het oog verliest hoe alle vragen in dit boek met elkaar samenhangen. In het laatste hoofdstuk, ‘Dieren eten’, laat ik zien hoe de samenhang die ik op het oog heb een rol speelt in mijn persoonlijke leven. Ik doe dat voor de onderwerpen uit de eerste drie hoofdstukken met elkaar te verbinden in een pleidooi tegen het eten van dieren, en voor het nut van boosheid. Ik hoop dat dit alles je ervan zal overtuigen dat filosofie niet alleen interessant en vermakelijk is (persoonlijk vind ik het vaak hilarisch), maar dat je er ook een leuker mens van kunt worden”.Tjeerd van de Laar heeft naar eigen zeggen zijn boek geschreven, rekening houdend met 4 overlevingsregels, “Verzin argumenten voor ideeën die volgens jou vanzelfsprekend waar zijn (je kunt deze ideeën herkennen aan je neiging om ervan te zeggen dat het ‘gewoon zo is’)”, “Als je iets niet weet geef dat dan toe”, “Als je iets niet weet en het wel wilt weten, ga dan te rade bij anderen die bereid zijn om argumenten te geven voor wat ze beweren”, en “Als je iets zeker denkt te weten, ga dan op zoek naar anderen die het niet met je eens zijn en die bereid zijn om argumenten te geven voor hun opvattingen.” Een aanrader.
Tjeerd van de Laar (°1979) (foto) uit Tilburg, is filosofiedocent in het middelbaar onderwijs. In 2007 promoveerde hij aan de Radboud Universiteit Nijmegen met het proefschrift, Explicit Science. Eerder publiceerde hij samen met Sander Voerman, het boek, ‘Vrije wil’ (Lemnisaat), met discussies over verantwoordelijkheid, zelfverwerkelijking en bewustzijn.Tjeerd van de Laar Kan lego denken? 205 bladz. uitg. Ten Have ISBN 9789025907754