In 2020 viert het wereldwijd belangrijkste festival voor klassieke muziek en podiumkunsten, de “Salzburger Festspiele”, zijn 100ste verjaardag. Het weelderig vormgegeven boek begeleidt de tentoonstelling in de Neue Residenz, georganiseerd door de Salzburger Festspiele en het Salzburger Museum. Essays en teksten in het Duits en in Engelse vertaling, bieden nieuwe perspectieven op het uniek fenomeen van de Festpiele. Daarnaast bieden de foto’s een bijzondere kijk op het Festival.
De Salzburger Festspiele, een prestigieus festival van muziek en drama, wordt elke zomer, vanaf eind juli, gehouden. Het zomerfestival werd voor de eerste keer gehouden in 1877. In 1910 werd de uitvoering ervan voor een periode van 8 jaar gestaakt. Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog in 1918 werd het festival opnieuw gestart door vijf personen die beschouwd worden als de oprichters, de schrijver en dichter Hugo von Hofmannsthal, Richard Strauss, directeur van het Salzburg Stadstheater Max Reinhardt, decorontwerper Alfred Roller en dirigent Franz Schalk. Het festival werd officieel geopend op 22 augustus 1920 met de uitvoering van Hofmannsthals toneelstuk ‘Jedermann’. De uitvoering daarvan is sindsdien een jaarlijkse traditie geworden.
In 1926 werden de stallen van de Aartsbisschop, de Felsenreitschule, omgebouwd tot operatheater, het Salzburger Festspielhaus. Het festival heeft zich een positie verworven wat betreft premières van opera’s, toneelvoorstellingen en concerten. De jaren 1934 tot 1937 waren een gouden periode voor het festival, toen de beroemde dirigenten Toscanini en Bruno Walter vaak dirigeerden. Het festival bloeide verder ten tijde van de Anschluss, de annexering van Oostenrijk door Duitsland in 1938, maar in 1943 werd het tijdelijk gestaakt. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, na de overwinning van de geallieerden, openden de Salzburger Festspiele weer de deuren. Dirigent Herbert von Karajan drukte in de naoorlogse periode een groot stempel op de Festspiele.
De tentoonstelling en het bijbehorend boek tonen en bespreken de verschillende aspecten van de Festspiele. Lees over de oprichting en de ontwikkeling, essentie en betekenis, hoogtepunten, crisissen en vernieuwingen, artiesten, de mensen die het hebben gevormd en mogelijk hebben gemaakt, locaties en tradities. U kan er als onderdeel van de tentoonstelling, overigens ook toneelmagie en artistieke projecten ervaren. Neem er een kijkje achter de schermen en ga op persoonlijke ontdekkingsreis door een speciaal ingericht festivalarchief en een filmische introductie. Bijzonder aan onze tentoonstelling is de totstandkoming ervan in dialoog met kunstenaars, instellingen en partners, experts en talrijke festivalgasten.
In 11 zalen van het door Fürsterzbischof, Wolf Dietrich von Raitenau, gebouwd Palazzo Nuovo of Neue Residenz, ontmoet u het Salzburgs Festival in een speciale dialoog met haar prestigieuze partnerinstellingen, het Joods Museum en het Theatermuseum, het Salzburgs Literatuurarchief en de Wiener Philharmoniker, evenals de kunstenaars, Werner Feiersinger, Lionel Favre, John Bock, Eva Schlegel, Yinka Shonibare en Mats Staub.
Belangrijke festivalproducties worden onder de titel, “Die Kunsthalle wird zur Bühne!”, gepresenteerd in een filminstallatie. “Jedermann” wordt gepresenteerd in gesprekken over leven en dood in een studio, en op het podium wordt een gevarieerd live programma aangeboden. De prachtige Max Gandolph-bibliotheek of Hofbibliothek (foto), gebouwd in opdracht van Erzbischof Max Gandolph von Kuenburg (1668-1687), toont belangrijke documenten. Als tijdelijk archief van de Salzburger Festspiele, presenteert het documenten, materialen, cijfers, feiten, beeld en klank, en verhalen over mensen van het festival. Tegelijkertijd wordt u uitgenodigd om de historische documenten van het archief van dichtbij te beleven.
De catalogus werd samengesteld door de curators van de tentoonstelling, Martin Hochleitner en Margarethe Lasinger. In de catalogus staan volgende essays : “Ein Kulturprojekt im Zeichen des Friedens” (Wilfried Haslauer), “Die Stadt als Bühne” (Bernhard Auinger), “Theatrum mundi – Grosses Welttheater” (Helga Rabl-Stadler, Markus Hinterhäuser, Lukas Crepaz), “Gesamtkunstwerk Fest-Spiel” (Margarethe Lasinger), “Vergemeinschaftung durch Kunst” (Aleida Assmann), “Trends in der Geschichtsschreibung über die Salzburger Festspiele seit 1945” (Oliver Rathkolb), “Der Blick von aussen” (Peter Hagmann), “Festspielgeschichte ist Rundfunkgeschichte” (Hannes Eichmann), “Jubiläumausstellungen der Salzburger Festspiele” (Helga Embacher),”100 Jahre – 100 Objecte” (Margarethe Lasinger), “Das Gedächtnis der Salzburger Festspiele” (Susanne Anders), “Grosses Welttheater – 100 Jahre Salzburger Festspiele” (Martin Hochleitner), “Salzburg ohne die Festspiele” (Kurt Luger), “100 Jahre und mehr” (Klemens Renoldner), “Es waren meine schönsten, reichsten und reifsten Jahre” (Sabine Fellner, Marcus G. Patka), “Salzburg ist exterritorial” (Hermann Beil), “Eine Lederhose für ‘Jedermann’ – Trachtendesign trifft auf Trachtentradition” (Ernestine Hutter), “Der Traum von einem Feentempel” (Norbert Mayr),”Hofmannsthal, Bernhard, Handke, Jelinek” (Manfred Mittermayer), “Staging Art” (Martin Hochleitner), en “Das Wunder Festspiele” (Helga Rabl-Stadler).
De Tentoonstelling/Landesausstellung, “Großes Welttheater – 100 Jahre Salzburger Festspiele”, loopt nog tot 31 oktober 2021 in de Neue Residenz aan de Mozartplatz 1.
Grosses Welttheater, 100 Jahre Salzburger Festspiele Duits Engels 480 bladz. geïllustreerd uitg. Residenz verlag
