Het prestigieus Allard Pierson museum stelde met twee Duitse partnermusea, een prachtige tentoonstelling samen over de de vrouwen in de art nouveau, verleidelijke, halfnaakte nimfen, boze en in zichzelf gekeerde heksen, pin-upgirls of schikgodinnen. In de tentoonstelling en in het boek figureren naast godinnen, ook nimfen, engelen en feeën als juwelen en beeldhouwwerken, tekeningen en tijdschriften, als reclamemateriaal en in allerlei soorten magnifieke siervoorwerpen van zilver, glas of keramiek. 
Vloeiende lijnen en florale motieven waren belangrijke kenmerken van deze stijlbeweging die tussen 1890 en 1910 in heel Europa én daarbuiten de toon zette. Maar, minstens zo typerend waren ook de beeldschone vrouwen die werden afgebeeld. Vaak ging het daarbij om goddelijke verschijningen, ontleend aan de Klassieke Oudheid, Byzantijnse iconen, middeleeuwse legenden en eigentijdse muzen.
Voor vrouwen bestonden er kunstmatige tweedelingen, heilige of heks, maagd of verleidster. Dit was typerend voor het eerste decennium van de 20ste eeuw, waarin massaconsumptie, reclame, visuele uitingen en psychologische onzekerheid hoogtij vierden. En het leek verdacht veel op de tijd waarin wij nu leven. De positie van de vrouw was weliswaar in beweging, maar de emancipatiebewegingen waren eigenlijk pas net op gang gekomen. De vrouw werd weliswaar in de veranderende visuele cultuur rond 1900, als dusdanig ingezet, maar in de art nouveau of Jugendstil, kregen vrouwen als makers nog maar weinig kansen.
In het boek zijn vrouwen te zien in werk van Alphonse Mucha, Gustav Klimt, Aubrey Beardsley en René Lalique. Daarnaast is er aandacht voor vrouwelijke kunstenaars als Loïe Fuller, Sarah Bernhardt, Wilhelmina Drupsteen, Käthe Buchler en Sylvia Pankhurst. Behalve de strijd om vrouwenrechten komen ook de ontwikkelingen op het gebied van toegepaste kunst aan bod. Godinnen van de art nouveau werpt nieuw licht op een tijdperk zonder weerga en kijkt naar de rol van de vrouw in de kunst die toen de dienst uitmaakte. Geïdealiseerd in de beeldende kunst, verleidelijk in tijdschriften en op reclameposters.
Het Allard Pierson Museum is een archeologiemuseum in Nederland, gevestigd in het pand Oude Turfmarkt 127 te Amsterdam. Het museum is een onderdeel van de Universiteit van Amsterdam, en behoort met zijn omvangrijke en gevarieerde verzameling tot de voornaamste oudheidkundige musea in Nederland. Het museum is vernoemd naar Allard Pierson (1831-1896), die van 1877 tot 1895, verbonden was aan de Amsterdamse Gemeente Universiteit (de latere Universiteit van Amsterdam) als hoogleraar in de Kunstgeschiedenis, esthetica en Moderne Letteren.
In ‘Godinnen van de art nouveau’ presenteert het Allard Pierson een groot aantal boekbanden, boekillustraties, affiches en feministische literatuur uit de eigen papieren collecties en uit de collecties afkomstig van het Theater Instituut Nederland die door het Allard Pierson worden beheerd. Het overzicht wordt verrijkt met bruiklenen uit talloze Nederlandse musea en particuliere collecties. Veel toegepaste kunst komt bovendien in bruikleen van het Badisches Landesmuseum in Karlsruhe.
In de tentoonstelling ‘Godinnen van de art nouveau’ wordt die fascinatie voor vrouwelijk schoon in de context van maatschappelijke ontwikkelingen geplaatst. Wat vooral opvalt is dat de vrouwen met hun weelderige haarlokken en transparante gewaden, niet alleen het uiterlijk hadden van een godin, maar ook als godin dienden. Bijna altijd stonden ze voor iets dat groter was dan zijzelf en gaven ze ontwerpen een symbolische betekenis. Vaak belichaamden ze hogere idealen, menselijke gevoelens of tijdloze deugden.
Naast werken van Alphonse Mucha, Gustav Klimt, Aubrey Beardsley, René Lalique en Henri de Toulouse-Lautrec, zijn er talloze objecten van andere bekende ontwerpers te zien, met speciale aandacht voor vrouwelijke kunstenaars. Fotografie en film maken eveneens deel uit van de expositie. Zo is er een filmregistratie te zien van de revolutionaire Serpentine Dance van Loïe Fuller (foto), de danseres die een grote inspiratiebron was voor de kunstenaars van de art nouveau.
Ontdek o.a. het wandtapijt, “The Pilgrim in the Garden” naar een ontwerp van Edward Burne-Jones, Paul Börner, plastiek “Erwachen” (“Ontwaken”), Alphonse Mucha, omslag voor het tijdschrift “La plume” in Parijs, Charles Robert Sykes, mascotte “The Spirit of Ecstacy” voor Rolls-Royce Ltd., Derby, Koloman Moser, omslag voor het tijdschrift “Ver sacrum” in Wenen, François-Raoul Larche, tafellamp “Loïe Fuller, La Danseuse”, Eugène Grasset, kalender “Les Mois” voor het warenhuis “La Belle Jardinière” in Parijs, Alphonse Mucha, buste “La Nature”, Aubrey Beardsley, illustratie “The Peacock Skirt” (De pauwenrok) voor Salome: A Tragedy in One Act van Oscar Wilde, Sophie Burger-Hartmann, “Herbstzeitlose” (“Herfststijlloos”), en Philippe Wolfers, hanger “Orchidée ailée” (Gevleugelde orchidee), uit een particuliere collectie in Terhulpen bij Brussel. Een ander bijzonder werk is van de visual artist en software developer, Matthias Oostrik. Hij maakte samen met de danseres Suzan Tunca, een installatie over de thematiek van de tentoonstelling.
Het boek bevat tal van prachtige foto’s bij 7 heel interessante essays, gevolgd door de catalogus. De essays zijn “Godinnen van de art nouveau, de vrouw als instrument van verleiding in de veranderende beeldcultuur rond 1900” (Prof. dr. W.M.H. Hupperetz, sinds 200, de directeur van het Allard Pierson), “De nieuwe vrouw in de art nouveau, emancipatie en dubbele boodschappen” (Ruth E. Iskin), “De grafische revolutie: vrouwbeelden in de jugendstil” (Laurence Danguy), “Het feminisme van Wilhelmina Drucker en de strijd voor vrouwenkiesrecht” (Ulla Jansz), “False-colored eyes: de iconografie van de femme fatale” (Sander Bink), “Vrouwenkleding in beweging (Els de Baan), en “Juwelen tot kunst verheven: style guirlande versus art nouveau” (Martijn Akkerman).
Het catalogus gedeelte bestaat uit de teksten “art nouveau in de collecties van het Allard Pierson” (Wim Hupperetz, Hans van Keulen en Marike van Roon), “Vrouwen in Karlsruhe rond 1900: maatschappelijke vernieuwing in een liberale residentie” (Joanna Flawia Figiel), en “Jugenstillcollecties in Braunschweig, het Braunschweigisches Landesmuseum en het museum für Photographie Braunschweig” (Gaby Kuper, Heike Pöppelmann en Barbara Hofmann-Johnson).
De tentoonstelling werd samengesteld door gastcurator dr. Yvonne Brentjens en kwam tot stand in samenwerking met het Badisches Landesmuseum in Karlsruhe en het Braunschweigisches Landesmuseum in Braunschweig. ‘Godinnen van de art nouveau’ is mogelijk gemaakt dankzij ondersteuning van het Mondriaanfonds, het dr. Hendrik Muller’s Vaderlandsch Fonds, het De Gijselaar-Hintzenfonds, het Amsterdams Universiteitsfonds en de Vrienden van het Allard Pierson. Deze gezamenlijke uitgave is gepubliceerd bij de tentoonstelling “Godinnen van de art nouveau” in Amsterdam (18 december 2020 t/m 21 maart 2021), Karlsruhe (23 oktober 2021 t/m 24 april 2022) en Braunschweig (13 oktober 2022 t/m 9 april 2023). Niet te missen!
Godinnen van de Art Nouveau 200 bladz. geïllustreerd Reeks: Allard Pierson Museum Nummer 8 Uitg. Wbooks ISBN 9789462584044