“The Ballad of Reading Gaol” is een gedicht uit 1898 van de Brits-Ierse schrijver Oscar Wilde. Schrijver Maarten Asscher, die eerder poëzie vertaalde van Albrecht Haushofer, Fernando Pessoa en Paul Valéry, maakte een nieuwe berijmde en metrische, Nederlandse vertaling en schreef als nawoord bij deze tweetalige uitgave een kleine studie over het ontstaan van het gedicht, onder de titel, ‘Hoe Oscar Wilde uit de gevangenis ontsnapte’. Het beroemdste gevangenisgedicht aller tijden, zo mag “De ballade van Reading Gaol” van Oscar Wilde (1854-1900) wel worden genoemd. De 654 regels tellende ballade is een dichterlijk eerbetoon aan de ter dood veroordeelde moordenaar Charles Thomas Wooldridge en tevens een felle aanklacht tegen de onmenselijkheid van de doodstraf en van het hele gevangenissysteem. Sinds zijn verschijning in 1898 is het werk ononderbroken in druk geweest en is het in vele talen vertaald, ook verschillende malen in het Nederlands, o.a. door Eduard Verkade, Martinus Nijhoff en A. Marja.In 1895 werd Oscar Wilde wegens homoseksuele praktijken veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf met dwangarbeid. Aanvankelijk werd hij opgesloten in Londen, maar in november 1895 werd hij wegens zijn zwakke gezondheidstoestand overgebracht naar de kleinere gevangenis (foto) in het landelijke Reading, een district in de Engelse regio South East England in het ceremonieel graafschap, Berkshire, de geboorteplaats van Kate Winslet en Kate Middleton. De te verrichten dwangarbeid was voor die tijd licht van aard. Tijdens zijn gevangenschap werd in de gevangenis van Reading, de 30-jarige militair van de Royal Horse Guards, Charles Thomas Wooldridge, opgehangen, veroordeeld voor de moord op zijn 23-jarige vrouw, Laura Ellen “Nell” Glendell. Deze gebeurtenis vormde na de vrijlating van Oscar Wilde in mei 1897, de inspiratie voor het lang gedicht dat Wilde (middels de initialen CTW), aan Wooldridge opdroeg. Het gedicht was grotendeels een aanklacht tegen de doodstraf, de toenmalige strafwetgeving en de kwalijke gevangenispraktijken. Een ander thema was het idee dat ieder mens in wezen kwaad kan aanrichten en vergeving behoeft.“And all men kill the thing they love,
By all let this be heard,
Some do it with a bitter look,
Some with a flattering word,
The coward does it with a kiss,
The brave man with a sword!”De vertaler, Maarten Asscher (°1957) (foto) is schrijver, redacteur en uitgever. Hij is de auteur van verhalenbundels, essays, columns, poëzie en non-fictie. Hij debuteerde in 1992 met de bundel essayistische verhalen, “Dodeneiland”. Nadien verschenen ruim een dozijn boeken in alle literaire genres, waaronder in 2005 een roman, “Het uur en de dag”, in 2015 een literatuurwetenschappelijk proefschrift aan de Universiteit Leiden, op een onderzoek naar gevangenschap als literaire ervaring, “Het uur van de waarheid”, en in 2018, “Toch zit het anders”, kritische beschouwingen over cultuurpolitiek en het boekenvak. In het voorjaar van 2019 verschenen de bundel “Kort geluk”, met zijn essays over geluk, levenskunst, taal, kennis, diversiteit, politiek en literatuur, en de door hem samengestelde bundel “Wat nooit eerder gebeurd is”, met Rudy Kousbroeks mooiste essays over kunst en techniek.
“Een huis in Engeland” was zijn zeventiende boek en zijn tweede roman. Zijn eerste roman, “Het uur en de dag” was binnen één jaar al aan vijf herdrukken toe. Voor hij zich fulltime aan het schrijven wijdde, was Maarten Asscher uitgever (Meulenhoff), directeur Kunsten bij het ministerie van ocw en onafhankelijk literair en academisch boekverkoper (Athenaeum Boekhandel). In 2019 ontving hij de vijfjaarlijkse J.H. Donnerprijs vanwege zijn bijzondere verdiensten voor het Nederlands boekenvak.
Oscar Wilde “De ballade van Reading Gaol” vertaling Maarten Asscher 119 bladz. uitg. Boom uitgevers Amsterdam ISBN 9789024434350