Ter gelegenheid van de herdenking van het 250ste overlijdensjaar van Louis-Gabriel Guillemain, nodigt het ensemble “la Française” met als artistiek leider van het ensemble, de fluitist Aude Lestienne, u uit om de wereldpremière van zijn op. 17 in zijn geheel te ontdekken. Deze muziek combineerde een beheersing van de ‘affecten’, contrasten en bewegingsgevoel die kenmerkend waren voor de barok, met alle fantasie, delicatesse en verfijning van de Franse rococokunst. 
Op deze cd staat de eerste volledige opname van het tweede “Livre de sonates en quatour, oeuvre XVII”. Als “Een man vol vuur, genialiteit en levendigheid”, was Guillemain, “de snelste en meest buitengewone violist” aan het hof van Lodewijk XV. Hij liet een vrij omvangrijk oeuvre na, bestaande uit achttien instrumentale opusnummers vol opvallende schoonheid. Zijn op.17, “Conversations galantes et amusantes”, bestaat uit zes sonates in vier delen. Het zijn melodisch geïnspireerde stukken die een creatieve en complexe benadering van ritme laten zien. Samen met Telemann, Boismortier en Quentin, was Guillemain een van de barokcomponisten die het begin van dit nieuwe genre schetste: het kwartet, dat een enorme bloei zou beleven in de klassieke en romantische periode.
Guillemain werd vermoedelijk geboren in Parijs, werd opgevoed door de graaf de Rochechouart en begon op jonge leeftijd viool te studeren. Hij werd vervolgens naar Italië gestuurd om zijn opleiding tot violist te voltooien bij Pugnani en Giovanni Battista Somis in Turijn. Op 24-jarige leeftijd werkte hij in Lyon, waar hij zich al snel vestigde als een van de meest gewilde artiesten. Hij werd benoemd tot eerste violist van de Acadèmie de Musique en in 1734 werd zijn op. 1, “Premier livre de sonates” voor viool en basso continuo, in Dijon gepubliceerd.
Guillemain verhuisde uiteindelijk terug naar Parijs, waar hij in 1737 musicus ordinaire van de koning werd. Zijn carrière vorderde snel, en tegen het begin van de jaren 1740, behoorde de componist tot de best betaalde musici aan het hof. Hij trad regelmatig op in privéconcerten voor het koninklijk paar en bleef zijn muziek uitgeven. Medecomponist Louis-Claude Daquin prees Guillemain in zijn “Lettre sur les hommes célèbres” uit 1752: “Wanneer men spreekt over een man vol vuur, genialiteit en leven, moet men denken aan de heer Guillemain, musicus van de koning; hij is misschien wel de meest buitengewone en behendige violist die je kan horen spelen. Er zijn geen moeilijkheden die hem kunnen stoppen en hij kan stukken componeren die zijn rivalen soms in verlegenheid brengen. Onder de grote meesters is deze gevierde kunstenaar een van de meest productieve. Zijn werken zijn vol ontroerende schoonheid.”
Het privéleven van Guillemain was echter onrustig. Hij was blijkbaar een zware drinker, vooral in zijn latere jaren, en hij had ook voortdurend schulden vanwege te veel en te dure aankopen. Hij stierf in Chaville, een kleine nederzetting nabij Parijs, in 1770. Sommige verslagen van toen beschreven zijn dood als een bloedige zelfmoord, waarbij de componist zichzelf veertien keer met een mes stak. De drinkgewoonte en het feit dat Guillemain werd begraven, kunnen er weliswaar op wijzen dat hij een natuurlijke dood stierf.
Na hun cd uit 2018, gewijd aan de musici van de Régence periode, “Pour la Duchesse du Maine” (foto), zetten de musici van het Ensemble “la Française” hun verkenning van de Franse kamermuziek van de 18de eeuw verder. Kenmerkend voor de “rocaille” -stijl, en zeker beïnvloed door de Telemann-kwartetten van 1730, typeert hun ondertitel “galante en amusante gesprekken”, de muziek wonderwel.
Ze zetten twee solo-instrumenten, traverso en viool, op het voorplan, ondersteund door een basso continuo op viola da gamba of cello en klavecimbel, en gaan een dialoog aan in een mengeling van virtuoze bedwelming en sonore fantasie, vol energie en lichtheid. Het beminnelijk karakter van de muziek verbergt een vaardige schriftuur die voortdurend beroep doet op de doorgewinterde techniek van de instrumentalisten. Deze dansante sonates klinken aangenaam, onderhoudend, hedonistisch, en heimelijk getint met een vleugje melancholie. Maar op geen enkel moment dragen ze enig spoor van het temperament van hun componist, omschreven als “donker, melancholisch, verlegen, misantropisch en waarschijnlijk alcoholisch”. In elk geval zijn ze geen voorbode van zijn “gewelddadige” dood, “doorboord door veertien steekwonden, die hij zichzelf zou hebben toegediend in een vlaag van waanzin”, wat bewijst dat de meest woeste persoonlijkheid, meest delicate en beschaafde muziek kon componeren. Warm aanbevolen.
“Docere, Delectare, Movere”. Gedragen door deze stelregel van Cicero, wil het Frans ensemble zijn kennis en smaak voor rococo overbrengen, soms controversieel maar fascinerend. De gevoeligheid, de gratie en de fantasie van deze stroming die aan het einde van de Franse barok verscheen, verleidden het kamermuziekensemble onder leiding van fluitist en architect Aude Lestienne. Sinds 2013 verkent “la Française” deze periode en ontwikkelt ze eigenaardige en gewaagde programma’s rond vergeten werken of componisten, maar ook multidisciplinaire programma’s rond en met literatuur, dans of zelfs architectuur als inspiratiebron. Het ensemble speelt regelmatig op gerenommeerde festivals en werd in 2018 geselecteerd voor résidences Jeunes ensembles in de Cité de la Voix in Vézelay.
De uitvoerders zijn Aude Lestienne (traverso) (foto), Shiho Ono (viool), Myriam Ropars (basse de viole), Jean-Baptiste Valfré (cello) en Kazuya Gunji (klavecimbel). De cd werd opgenomen in de chapelle de l’hôpital de Fourvière in Lyon.
Louis-Gabriel Guillemain Second livre de sonates en quatour, Oeuvre XVII Ensemble la Française cd Musica Ficta MF8034