De vijf magnifieke Pianoconcerti van Ludwig van Beethoven maakten in zekere zin zo’n 20 jaar deel uit van zijn leven, een periode waarin hij o.a. als een jonge musicus uit Bonn, verschillende herzieningen maakte van zijn eerste concerto, dat hij componeerde als springplank naar zijn Weens succes, en dat uiteindelijk nummer 2 werd. Beethovens eerste twee Pianoconcerti deelden reeds een overvloed aan lyrische en virtuoze kwaliteiten. Ludwig van Beethoven componeerde verschillende concerti tijdens zijn tienerjaren. In 1784 componeerde hij als 13-jarige, een Pianoconcerto waarvan tegenwoordig slechts één handschrift in de Staatsbibliotheek van Berlijn wordt bewaard. Het is bekend onder de naam “0. Piano Concerto”. Het handschrift van het Pianoconcerto nr. 0 is geen voltooide partituur, omdat het de orkestratie mist. Beethoven heeft weliswaar bij de eerste twee bewegingen aantekeningen gemaakt, welk instrument, welke partij heeft. Het Concerto werd in 1888 door Guido Adler bij Artaria in Wenen ontdekt. De pianopartij van een compleet concerto in Es uit 1784, is echter de enige die overleefde. Het concerto dat we kennen als nr. 2, omdat het, het tweede was dat werd gepubliceerd, was eigenlijk het eerste van de vijf. Hoewel Beethoven (foto) er al in 1787 ideeën voor begon te schetsen, verscheen de definitieve versie pas 22 jaar later. Het werk was voltooid in 1792, maar hij was er niet tevreden mee. Hij herschreef twee bewegingen in 1795, voltooide een andere versie in 1798, reviseerde dat in 1801, en stuurde het uiteindelijk naar de uitgevers. Zijn ‘officiële’ cadenza voor het eerste deel (tot dan toe hadden hij en anderen hun eigen cadensen geïmproviseerd), volgde in 1809. Je kan trouwens horen hoe die cadenza, niet verrassend, veel geavanceerder en romantischer van stijl is.Nog voor hij zijn 1ste Pianoconcert componeerde, had Beethoven (foto) al een grote reputatie verworven als een geniale improvisator aan het klavier met een origineel en fantasierijk muzikaal intellect en een grote emotionele kracht. In het Eerste concerto worden al deze facetten getoond. Luister bv. naar de zelfverzekerde opening in contrast met de zachte charme van het tweede thema, de Mozartiaanse gratie van het Largo en de Rondo-finale. Beethoven was zich er terdege van bewust dat zijn volgend Pianoconcerto (nr. 3), een enorme vooruitgang was ten opzichte van de eerdere twee en onthield het van onmiddellijke publicatie. Zoals hij zei: “Muzikaal beleid vereist dat je de beste concerti een tijdje voor jezelf houdt”. In het eerste concerto, opgedragen aan Anna Luise Barbara (“Babette”) Fürstin Odescalchi, geb. Gräfin von Keglevics (foto), worden al deze facetten getoond.De expressieve en harmonisch rijkdom van het pianoconcert nr. 2 in Bes, op. 19, gecomponeerd nog vóór het Concerto nr. 1, toont duidelijk de ontwikkeling van de jonge Beethoven als een autonome Weense classicist. Het Concerto nr. 1 in C is expansief en rijk georkestreerd met een sublieme, zachte langzame beweging, en een finale vol inventieve humor. Het Concerto nr. 2 in Bes combineert energie met elegantie, met poëtische inhoud in de langzame beweging en eigenzinnige humor in de finale.Igor Levit (°1987) begon op driejarige leeftijd met piano spelen en had reeds als kind zijn eerste successen op het concertpodium in zijn geboortestad Nizhny Novgorod. Zijn familie verhuisde in 1995 naar Hannover. Van 1999 tot 2000 studeerde hij aan het Mozarteum in Salzburg bij Hans Leygraf en van 2000 tot 2010 aan de Hochschule für Musik, Theater und Medien Hannover bij Karl-Heinz Kämmerling, Matti Raekallio en Bernd Goetzke. Levit speelde ondertussen in de grootste concertzalen en belangrijkste muziekfestivals over de hele wereld. Tijdens zijn studie won hij verschillende internationale prijzen, waaronder de tweede prijs op de Internationale Maria Callas Grand Prix, Athene (2004), de eerste prijs op de 9e Hamamatsu International Piano Academy Competition in Hamamatsu (2004), de tweede prijs op de Kissinger Klavierolymp (2004), de zilveren medaille en drie andere prijzen op de Arthur Rubinstein International Piano Master Competition in Tel Aviv (2005), en de Luitpold Prize voor jonge artiesten op het Festival Kissinger Sommer in Bad Kissingen (2009). In oktober 2011 verscheen hij in een 45-minuten durende documentaire op 3sat over zijn liefde voor de muziek van Franz Liszt. Hij was een BBC Radio 3 New Generation Artist van 2011 tot 2013. Hij ontving de Beethoven Ring in 2017. En in 2018 ontving hij de Gilmore Artist Award die om de vier jaar wordt toegekend aan een concertpianist. (Genomineerden voor de Gilmore Award weten niet dat ze in overweging zijn, maar worden in de loop van de tijd beoordeeld door middel van live optredens en opnames.) Hij werd benoemd tot hoogleraar aan de Hochschule für Musik, Theater und Medien Hannover (Hanover University of Music, Drama en media) vanaf het wintersemester 2019/2020.Xiaohan Wang begon zijn muzikale opleiding aan de Beijing Central Conservatory of Music Middle School, waar hij studeerde bij Jin Aiping, Li Qifang en Zhou Guangren. Hij studeerde bij Arie Vardi en Matti Raekallio in Hannover, waar hij zijn doctoraat behaalde aan de Hochschule für Musik und Theater. Wang is een Steinway-artiest en ereprofessor en is voorzitter van Pre-College Piano Studies en hoogleraar kamermuziek in postdoctorale studies aan de Tianjin Juilliard School. Hij heeft ook de titel van vooraanstaand hoogleraar piano aan het China Conservatory of Music. Hij is Prijswinnaar van de Van Cliburn International Piano Competition (Texas), de ARD International Music Competition (München) en de Beethoven International Piano Competition (Bonn), is artistiek leider van de Arthur Rubinstein International Junior Piano Competition en de Singapore International Piano Competition.Helmut Müller-Brühl (foto), geboren in Brühl bij Keulen in 1933, studeerde eerst filosofie en theologie in Bonn, en daarna viool en altviool bij Ernst Nippes in Keulen en Wolfgang Schneiderhan in Luzern. In 1958 was hij de oprichter van de Brühler Schlosskonzerte. In 1960 richtte hij het Keulse Solisten Ensemble op en in 1964 volgde hij Erich Kraak op als chef-dirigent van het Keulse Kamerorkest, dat hij tot 2008 dirigeerde. In 1976 richtte hij de Capella Clementina op als de barokke versie van het Keuls Kamerorkest, en het festival “Lindauer Frühling“ aan de Bodensee. In 1988 startte hij de abonnementsreeks “Das Meisterwerk” van het Filharmonisch Orkest van Keulen. Hij overleed in 2012 op 78-jarige leeftijd en werd begraven in het Südfriedhof Brühl. Hij wijdde zich voornamelijk aan het repertoire van de barok en de Weense klassiek en maakte met zijn ensembles tal van opnames. De opname van deze Beethoven cd met het Keuls Kamerorkest en de beide pianisten, gebeurde in 2007.Hermann Abendroth (1883-1956) (foto) richtte dit orkest op in 1921 en hun eerste concerten werden geleid door hem op het Rijnkamermuziekfestival en door Otto Klemperer in de kastelen Augustusburg en Falkenlust in Brühl. De grotendeels vergeten Abendroth was vanaf 1905 dirigent in Lübeck en vanaf 1911 in Essen. Hij was van 1915 tot 1934 dirigent van het Gürzenich Orchester en werd directeur van het Keuls Conservatorium. Als opvolger van Bruno Walter, dirigeerde hij tot het eind van de oorlog, het beroemd Gewandhausorchester in Leipzig. Abendroth werd vervolgens dirigent van de Staatskapelle in Weimar en dirigeerde tot aan zijn overlijden de Radio Symfonie Orkesten van Leipzig en Berlijn. Na de overname door Erich Kraak, verhuisde het Keuls Kamerorkest in 1926 naar Leverkusen en in 1964 ging de leiding naar Helmut Muller-Bruhl. Hij begon een samenwerking met internationale artiesten en nam ze mee op tournees. Sindsdien hebben ze televisie- en radio-optredens gemaakt, talloze opnames gemaakt en door Azië, Europa en Noord- en Zuid-Amerika getoerd. Onder de naam “Capella Clementina”, speelden ze van 1976 tot 1987 op historische instrumenten. Nu gebruiken ze weer hun oorspronkelijke naam, het Keuls Kamerorkest, en spelen ze de stukken, afgestemd op de historische standaard en praktijk, op moderne instrumenten.Igor Levit Xiaohan Wang Ludwig Beethoven Piano Concertos Nos. 1 & 2 Kölner Kammerorchester Helmut Müller-Brühl cd Naxos 8551447