Henry Purcell en de meerderheid van de Britten waren dol op Queen Mary, die samen met William, King James op de troon verving toen hij naar het continent vluchtte. Londense muzikanten slaakten een collectieve zucht van verlichting bij de Glorious Revolution en Purcell componeerde zes meesterlijke Odes ter ere van de verjaardag van de nieuwe koningin. Een uitstekende, nieuwe opname van The King’s Consort brengt een vocaal en instrumentaal ensemble van wereldklasse samen in een glorieus programma van drie van Purcells meesterlijke Royal Odes.De machtsovername in 1688-1689 door de Nederlandse stadhouder, Willem III van Oranje-Nassau en zijn gemalin Maria Stuart II, als koning en koningin van Engeland, Schotland en Ierland, ging de geschiedenis in als de “Glorious Revolution”. De muziek hernam geleidelijk haar plaats in de rituelen en genoegens van het koninkrijk en het was Henry Purcell die Engeland opnieuw een stem gaf, waardig aan zijn glorieuze wedergeboorte en grandioze ambities.Al meer dan drie decennia staat King’s Consort wereldwijd bekend om zijn schitterende uitvoeringen van de muziek van Henry Purcell. In 1988 namen ze hun eerste cd van Purcells odes op. Deze baanbrekende reeks van de complete odes (waarvan de meeste toen nog grotendeels onbekend waren) werd gevolgd door soortgelijke series van de religieuze muziek en de wereldlijke liederen, en veranderde in de muziekwereld perceptie van Purcell. Sindsdien is er nauwelijks een jaar geweest waarin de odes niet in de concertprogramma’s van TKC zijn verschenen, dit is muziek die door de aderen van het ensemble loopt. Purcells odes beslaan bijna zijn hele periode als gevestigde componist en laten hem op zijn best zien. Een glorieuze opeenvolging van ouvertures, refreinen, aria’s en heerlijke ritornelli tonen een verbazingwekkende verbeeldingskracht en vindingrijkheid, maar nooit ver onder de oppervlakte ligt het gevoel van melancholie, van vervagende glorie, het kenmerk van Purcells grootste muziek.Henry Purcell (1659-1695) (foto) profileerde zich vooral als een componist van vocale muziek. Hij componeerde odes, ‘welcome songs’, anthems, liederen voor huiselijk gebruik, zowel religieus als wereldlijk, éénstemmig en meerstemmig, en toneelmuziek. Purcell werd een populair componist van welkomstliederen voor vorstelijke personen en van lofzangen of odes, waarvan de eerste, “Welcome, Viceregent of the Mighty King”, reeds in 1680 componeerd. Hij componeerde in 1685 ook een ode voor de kroning van James II, “My Heart is Inditing”, en bespeelde het orgel tijdens de kroning van Willem en Mary in 1689.Op de cd staan twee Odes gecomponeerd voor Queen Mary en één voor King James II., alle gecomponeerd tussen 1685 en 1691, “Now does the glorious day appear” Z332, “Welcome, welcome, glorious morn”, Z338 en “Why, why are all the Muses mute?”, Z343. De uitvoerders zijn Carolyn Sampson (sopraan), Emily Owen (sopraan), Hugh Cutting (contratenor), Iestyn Davies (contratenor), Charles Daniels (tenor), David de Winter (tenor), Matthew Brook (bas) en Edward Grint (bas), en King’s Consort o.l.v. Robert King.“Now does the glorious day appear” was Purcells eerste Ode die werd gecomponeerd om de verjaardag van koningin Mary te vieren (30 april 1689). De tekst van Thomas Shadwell werd door Purcell behoorlijk aangepast, zelfs in die mate dat hij de laatste vijftien regels weg liet. Purcell beperkte de orkestrale bezetting tot een strijkersensemble, maar voegde een ‘derde viool’ (eigenlijk een kleine altviool) toe en voorzag zo de partituur van een vijfstemmige orkestrale textuur. Deze rijke textuur is meteen duidelijk in de ouverture in Franse stijl. De tenorsolo ‘This does our fertile isle’ is ingesteld op wat een van Purcells kortste grondbassen moet zijn, op slechts twee tonen, maar een die desalniettemin effectief is, vooral in zijn transformatie tot een orkestraal ritornello. Maar het hoogtepunt van het werk is de alt-solo ‘By beauteous softness’, op een weemoedig zuchtende grondbas van vier maten, een van Purcells meest verrukkelijke solo’s, vooral met zijn stil extatische zanglijn op ‘She with such sweetness’, de laatste frase van de stem wordt overlapt met een voortreffelijk vijfstemmig ritornello voor de strijkers van smeltende schoonheid.“Strike the Viol, touch the lute” voor de contratenor, werd afzonderlijk gepubliceerd in “Orpheus Britannicus”, een verzameling Songs en Ayres (Lute airs naar het voorbeeld van het Franse “air de cour”) in twee volumes, postuum uitgegeven in Londen in 1698 en 1702. In het voorwoord van het eerste volume schreef de drukker/muziekuitgever, Henry Playford, over Purcells vaardigheid om Engelse teksten te toonzetten. De eerste publicatie van een aria uit Purcells opera “Dido en Aeneas”, de aria “Ah! Belinda”, verscheen overigens ook in “Orpheus Britannicus”.Naast de gebruikelijke strijkers vereist “Welcome, welcome, glorious morn” uit 1691, ook hobo’s en trompetten, waarvan de aanwezigheid direct voelbaar is vanaf het begin. Het daarop volgende gedeelte gaat in dezelfde geest verder, met trompetten, hobo’s en strijkers die elkaar beantwoorden. In de latere Odes is er een meer geïntegreerde stijl van compositie, met secties die met meer vrijheid in elkaar overlopen, en de opening laat dit zien als de tenorsolist, hobo’s en tenslotte het refrein, samenkomen. Het duet ‘At thy return the joyful Earth’ leidt tot een glorieus instrumentaal ritornello voor het refrein terugkeert, dit keer met toevoeging van twee kleine duetten. Voor het duet ‘Welcome as when three happy Kingdoms strove’ verandert de sfeer naar een meer intieme stijl, maar Purcell bedacht opnieuw een effectieve opbouw naar “the loudest song of Fame”.

“Why, why are all the Muses mute?”, de eerste Welcome Song die Purcell componeerde voor King James II, (foto) werd waarschijnlijk uitgevoerd op 14 oktober 1685 in Whitehall, kort nadat het hof was teruggekeerd uit Windsor. Er was wat te vieren, aangezien de opstand van James Crofts (Scott),1ste Hertog van Monmouth, was onderdrukt.Een uitstekend team van solisten en een voortreffelijk instrumentaal ensemble leveren uitstekende bijdragen. De opname is gemaakt in de onlangs gerestaureerde Fairfield Halls, waarvan de warme, heldere akoestiek perfect is voor deze muziek. De uitgebreide presentatie omvat een 48 pagina’s full colour boekje met een substantiële tekst in drie talen, samen met de gezongen teksten en sessiefoto’s. Een videodocumentaire die tijdens de sessies is opgenomen, staat op het YouTube-kanaal VivatMusicLive. Niet te missen!Purcell Royal Odes The King’s Consort Carolyn Sampson Emily Owens Iestyn Davies Hugh Cutting Charles Daniels David de winter Matthew Brook Edward Grint Robert King cd Vivat VIVAT121