“Von meiner ersten Jugend berichtet meine Mutter, dass ich auf den Klang des Waldhorns mit Lächeln, auf den Ton einer Geige mit heftigem Weinen reagierte”. Dit is de vroegste muzikale herinnering van Richard Strauss die als geen ander, zes decennia lang, een groot deel van de Duitse muziek karakteriseerde.Richard Strauss (1864-1949) werd door tal van muzikale grootheden de hemel in geprezen. Hij werd “The Emperor of music” genoemd, “Der ewig Moderne”, “Magier der Töne” en sedert Hans von Bülow muziek van de jonge Richard Strauss had gehoord, sprak hij voorstaan, omwille van beide gelijke voornamen wanneer hij Wagner bedoelde, over Richard der dritte …! (“Richard I ist Wagner, einen Richard II gibt es nicht, also ist Strauss Richard III.”). En nochtans was deze misschien wel muzikale oppergod, ondanks zijn ontegensprekelijk ‘Meisterschaft’ als dirigent en componist, een eerder ‘gewone’ mens met een bescheiden privé levenswandel.Het jaar 1918 markeerde een hoogtepunt voor de liedkunst van Richard Strauss met werken als de “Krämerspiegel” en de “Brentano-gezangen”. De onrust in Europa aan het einde van de Eerste Wereldoorlog had ook een impact op het zelfbeeld van de componist in de kunst en het leven als een “Griekse Germaan”. Het jaarboek 2018 bevat een informatief artikel over de zakelijke vaardigheden van de muzikant in de omgang met zijn uitgever Bote & Bock, evenals een ander artikel over filologisch bewijs over de sporen van de Griekse mythologie in zijn “antieke opera’s” (Hofmannsthal, Gregor). De correspondentie tussen Ferruccio Busoni en Stefan Zweig, de door Strauss zeer gewaardeerde librettist van de ‘Schweigsame Frau’, belicht de biografische en literaire horizon van Zweig, Bijdragen aan een vermeend jeugdwerk van de componist en het belang van de sopraan Leonie Rysanek als Strauss vertolkster, evenals enkele recensies en rapporten, ronden het boek af.Richard Strauss is wereldwijd een van de vijf meest succesvolle, meest uitgevoerde operacomponisten. Nu, wanneer u een vader heeft die u op het hart drukt dat naast een goede gezondheid, omgang met dames het allerbelangrijkste is in het leven, zal u begrijpen dat de jonge operacomponist uitgroeide tot de meest legendarische operacomponist van de 20ste eeuw, wiens uniek oeuvre dan ook gerust omschreven mag worden als ‘das Vermächtnis eines treuen Frauenverstehers’. Na zijn eerste opera’s ‘Der Kampf mit dem Drachen’ (1876), ‘Guntram’ (1893) en ‘Feuersnot’ (1901), kwam in 1905 de grote doorbraak met het omstreden ‘Salome’. Een opera op een bewerking van het drama van Sofocles, ‘Elektra’, was het begin van een succesvolle samenwerking met vaste librettist Hugo von Hofmannsthal. Zo begint ongeveer het succesverhaal over de, wanneer we de tweede versie van ‘Ariadne auf Naxos’ en ‘Des Esels Schatten’ er bij rekenen, 18 opera’s van Richard Strauss. Zeer succesvol tijdens zijn leven, was Strauss wereldwijd vooral gewaardeerd als operacomponist en zijn positie in de geschiedenis van de muziek is 65 jaar na zijn dood nog steeds onmiskenbaar. Hoewel het middelpunt van zijn leven in het Beierse Garmisch lag, onderhield hij talrijke bindingen met Wenen. Vooral de nauwe contacten met de dichter Hugo von Hofmannsthal (foto), de decorontwerper Alfred Roller en zijn laatste librettist Joseph Gregor verbonden hem met de oude, barokke Residenzstadt. Hij was trouwens in de periode 1919-1924 samen met Franz Schalk, directeur van de Opera van Wenen.Aangemoedigd door Brahms, begon de jonge Richard Strauss aan een rondreis door Italië. Hij bezocht verschillende steden en dorpen, waaronder Rome, Napels, Sorrento, Salerno, Bologna en het eiland Capri. Tijdens zijn reizen begon hij enkele ideeën voor een toongedicht te schetsen. De partituur werd voltooid in september 1886. Strauss toongedicht ‘Aus Italien’ kan worden omschreven als een Duitse romantische componist in Italië. Hij brengt de Germaanse stijl naar de zon en naar de geschiedenis van het land. Het resultaat was een kruising van een symfonische fantasie en een programmasymfonie in vier bewegingen.In het boek leest u o.a. eerst over het contractgeschil van Richard Strauss met de uitgever Bote & Bock en het “liedjaar”, 1918, vrouwelijke titelpersonages uit de “antieke” opera’s van Richard Strauss in de mythische metamorfoseverhalen van Ovidius, over het auteurschap van het duel toegeschreven aan Richard Strauss voor fluit, fagot en orkest, (TrV 133), de schrijver en cabarettier, Ernst von Wolzüge (1855-1934), de correspondentie tussen Stefan Zweig (foto) en Ferruccio Busoni, en de dramatische sopraan, legendarische Leonie Rysanek (1926-1998) (foto). Daarna volgen teksten over “Richard Strauss en Italië”, “Liedoptredens in New York en Londen tussen de wereldoorlogen”, “Mein lieber Taktstock“, “Clemens Krauss dirigeert Richard Strauss”, en enkele referentie-opnames heruitgegeven. Tot slot, Rapporten over het Richard Strauss Festival in Garmisch-Partenkirchen, van 22 juni tot 1 juli 2018, “Wie schön war die Prinzessin Salome!”, “Salome in de Felsenreitschule”, en als aankondigingen, de jaarlijkse algemene vergadering, 2018, Hoe word je lid van de International Richard Strauss Society?, Voordelen voor leden, en de leden van de International Richard Strauss Society 2018.Oswald Panagl werd in 1939 geboren in Wenen en is emeritus hoogleraar vergelijkende taalkunde aan de Universiteit van Salzburg en gastdocent aan de Universiteit Mozarteum Salzburg. Hij schrijft essays en verzorgt de dramaturgie voor verschillende operahuizen. Hij schreef samen met Gernot Gruber: “Richard Strauss en Hugo von Hofmannsthal. Mythos, Metamorphose, Metaphysik”, en samen met Arne Stolberg, “Julius Korngold – Atonale Götzendämmerung”.Matthew Werley werkt als muziek- en danswetenschapper aan de universiteiten van Mozarteum en Salzburg. Hij promoveerde in Oxford op de late opera’s van Richard Strauss, met bijzondere aandacht voor de band tussen Strauss en de Oostenrijkse schrijvers. Zijn onderzoeksgebied varieert van Gluck tot moderne dans en nieuwe muziek.

http://www.hollitzer.at/werke/richard-strauss-jahrbuchRichard Strauss Jarbuch 2018 Internationale Richard Strauss-Gesellschaft (Hg.) Duits 156 bladz. Engels uitg. Hollitzer Verlag ISBN 978-3-99012-820-6

https://www.stretto.be/2019/08/09/te-gast-bij-richard-strauss-in-garmisch-partenkirchen/