In de geschiedschrijving over de Bourgondiërs in de Lage Landen is het verhaal van Margareta van Oostenrijk (1480-1530) meestal in de schaduw gebleven. Nochtans was zij voor de Nederlanden van grote betekenis. Dit is het verhaal van een uitzonderlijke vrouw die erin slaagde haar eigen accent te leggen in een Europa dat door mannen werd gedomineerd.
Haar leven was een opeenvolging van dramatische gebeurtenissen. Gedurende twintig jaar regeerde zij als regentes en landvoogdes over de Nederlanden, eerst onder het gezag van haar vader keizer Maximiliaan en nadien van haar neef Karel V. De oorlogszuchtige machtspolitiek die zij voerden strookte niet altijd met de belangen die Margareta voor de Nederlanden voor ogen had. Zij wilde vrede. Tijdens haar regeerperiode kenden de Nederlanden de overgang van het tijdperk van de Bourgondische vorsten en kwamen de Habsburgers in hun plaats.
Het huwelijk van de ouders van keizer Karel, Filips de Schone en Johanna van Castilië (foto), dat Bourgondië, de Lage Landen, Oostenrijk en Spanje met elkaar verbond, vond plaats in de Sint-Gummaruskerk in Lier en wordt daar nog steeds gevierd tijdens de Ommegang. Het huwelijk was echter niet gelukkig. Karels vader overleed jong en zijn moeder ging de geschiedenis in als Joanna de Waanzinnige. Een tragisch verhaal, dus. De toekomstige keizer werd als tweede kind geboren in de opstandige stad, Gent, en werd samen met zijn oudere zuster, Eleonora ()1498), en zijn twee jongere zusters, Isabella ()1501) en Maria ()1505), aan het Hof in Mechelen, door zijn tante, Margareta van Oostenrijk (foto), de landvoogdes van de Nederlanden, opgevoed. Al snel werd de jonge heerser overspoeld door adviseurs in een milieu van intriges en machinaties.
Mechelen beleefde, toen de stad de feitelijke hoofdplaats van Bourgondië was en Margareta van Oostenrijk er in het Hof van Savoye (foto) verbleef, zijn hoogdagen. Margareta van Oostenrijk (foto) was hertogin van Savoye, landvoogdes van de Habsburgse Nederlanden en de enige dochter van Maximiliaan I van Oostenrijk en Maria van Bourgondië. Ze was de zuster van Filips de Schone, die huwde met Johanna van Castilië (“de Waanzinnige”). Het hof van Margareta van Oostenrijk werd een centrum van kunst, cultuur en humanisme. Beroemde schilders deden het hof te Mechelen aan en muzikaal bestonden er twee hofkapellen. Daarenboven schreef Margareta zelf poëzie. Na haar overlijden benoemde Keizer Karel zijn zuster, die toen reeds 4 jaar weduwe was, Maria van Hongarije (1505-1558), als haar opvolgster als landvoogdes van de Nederlanden. Ook zij bleef trouw aan de anti-Franse, Bourgondisch-Habsburgse politiek.
In 7 delen, beschrijft Johan De Cock achtereenvolgens haar bewogen jeugdjaren, Margareta als Landvoogdes der Nederlanden, De Damesvrede van Kamerijk (Cambrai) (1529), het Hof in Mechelen van een dame met smaak, afgerond met het plaatsen van Margaretha in historisch perspectief. Bij het vredesverdrag (Damesvrede van Kamerijk), werden de Franse koning Frans I, en keizer Karel V van het Heilig Roomse Rijk, vertegenwoordigd door twee dames, Margareta van Oostenrijk (de tante van Karel V, “la bonne tante”) en Louise van Savoye (de moeder van Frans I). De Damesvrede maakte voor zeven jaar een einde aan de Italiaanse Oorlogen (1494)1559) tussen Frankrijk en de Habsburgers en de Franse leenheerschappij over o.a. de graafschappen Artesië en Vlaanderen, werd opgeheven.
De chronologie, bibliografie en het handig register, vervolledigen deze bijzonder mooie en interessante uitgave, geschreven door een auteur met een opvallende vakkennis, gedrevenheid en een vlotte pen. Dit boek geeft een unieke inkijk in de organisatie en de dagelijkse werking van de Bourgondische hofhouding en licht de sluier op over een van de grootste omkoopaffaires uit de Europese geschiedenis, de keizersverkiezing van Karel V, waarbij Margareta een actieve rol speelde. Zeker lezen.
Johan De Cock, geboren in 1947 in het Oost-Vlaamse Zottegem, studeerde Politieke en Sociale Wetenschappen aan de KULeuven. Tot 2012 was hij ambtenaar voor de overheidsdienst die de examens organiseert en de vliegvergunningen uitreikt aan de piloten in de burgerluchtvaart. Hij werkte als tekstschrijver mee aan een aantal televisieprogramma’s en schreef artikels voor tijdschriften. Naast “Margareta van Oostenrijk, parel van Bourgondië 1480-1530”, schreef hij ook “Vorsten – Van Pepijn tot Karel (uitg. Elena). De laatste jaren schrijft hij vooral kortverhalen.
Johan De Cock Margaretha van Oostenrijk, parel van Bourgondië geïllustreerd 272 bladz. Uitgeverij Elena EAN 9789463883764