Ze was de dochter van, ze las en citeerde als kind al Shakespeare en Goethe, groeide op met de revolutie, schreef boeken, pamfletten en artikels, vertaalde Flauberts Madame Bovary, vocht voor gelijkheid tussen man en vrouw in de fabriek, de keuken en tussen de lakens; leidde betogingen en stakingen van dok- en gaswerkers, was voor haar vader researcher en secretaresse tegelijk, en voltooide samen met Friedrich Engels Het kapitaal. Op haar 43ste pleegde ze in duistere omstandigheden, zelfmoord…Nadat ze elkaar al vanaf hun jeugd hadden gekend en zeven jaar verloofd waren geweest, trouwden in juni 1843, Jenny von Westphalen (foto) en de 4 jaar jongere Karl Marx, in de Pauluskerk in Bad Kreuznach. Jenny von Westphalen, de dochter van de grootgrondbezitter, Ludwig von Westphalen, later ambtenaar van het Koninkrijk Pruisen in Salzwedel in Saksen-Anhalt en Trier, schonk het leven aan zeven kinderen. Alleen haar dochters Jenny (1844-1883), Laura (1845-1911) en Eleanor (1855-1898) (foto’s) bereikten de volwassen leeftijd. Eleanor volgde haar vaders voetsporen en ging in de politiek. Met haar internationaal gelauwerde “Eleanor Marx. Een leven”, geeft Rachel Holmes ook hun jongste dochter de plek in de geschiedenisboeken die ze verdient. ‘Dit boek’, aldus The Daily Telegraph, ‘is zo goed geschreven, met een zeldzame combinatie van tempo, enthousiasme en eruditie, dat je je als lezer een dagelijkse bezoeker van het huishouden van Marx waant.’Eleanor Marx (1855-98) (foto) was een uitzonderlijke vrouw. Ze maakte de eerste Engelse vertaling van “Mme Bovary” van Flaubert en ze vertaalde en was de pionier van het theater van Henrik Ibsen. Ze was de eerste vrouw die leiding gaf aan de vakbonden van Engelse havenarbeiders en gasarbeiders en jarenlang werkte ze onvermoeibaar voor haar vader, Karl Marx. Later bewerkte ze veel van zijn belangrijkste politieke werken en legde ze de basis voor zijn biografie. Maar het belangrijkste van haar prestaties was haar baanbrekend feminisme. Voor haar was seksuele gelijkheid een noodzakelijke voorwaarde voor een rechtvaardige samenleving.Kracht puttend uit haar familie en hun brede kring, onder wie Friedrich Engels en Wilhelm Liebknecht, trok Eleanor Marx de wereld in om een verschil te maken – haar favoriete motto: ‘Ga je gang!’ Met haar beste vrienden, onder wie Olive Schreiner, Havelock Ellis, George Bernard Shaw, Will Thorne en William Morris, bevond ze zich in het epicentrum van het Engels socialisme. Ze was ook de enige Marx die haar Joods-zijn claimde. Marx identificeerde zich sterk met haar Joodse afkomst en verklaarde trots “Ik ben een Jodin”, in een ommekeer van haar grootouders van vaderskant, het verlaten van het jodendom en de bekering tot het christendom. Haar interesse in haar Joodse afkomst werd aangewakkerd door haar interacties met arbeiders uit de Joodse arbeidersklasse die betrokken waren bij sociale rechtvaardigheidsstrijd in het Londense East End, evenals door de Dreyfus-affaire in Frankrijk. Haar vroegste Joodse betrokkenheid was in oktober 1890, toen ze een bijeenkomst bijwoonde van een groep Joodse socialistische arbeiders in Londen om te protesteren tegen antisemitische vervolging in het tsaristische Rusland. Ze leerde Jiddisch en gaf soms lezingen in de taal.In 1885 hielp ze bij de organisatie van het Internationaal Socialistisch Congres in Parijs. Het jaar daarop toerde ze door de Verenigde Staten, samen met Aveling en de Duitse socialist Wilhelm Liebknecht , om geld in te zamelen voor de Sociaal-Democratische Partij van Duitsland. Maar, haar leven bevatte een diepe droefheid: ze hield van een trouweloze en oneerlijke man, de academicus, acteur en toekomstige toneelschrijver Edward Aveling. Maar ondanks het ongeluk dat hij haar bracht, wankelde Eleanor Marx nooit in haar politieke leven, onophoudelijk campagne voerend en organiserend tot haar vroegtijdige einde, dat – met zijn brieven, erfenissen, geheimen en verborgen vaderschap – gedeeltelijk leest als een roman, en deels als de moderne tragedie die het was.Holmes gaat ook uitgebreid in op de discrepantie tussen Eleanor Marx die een militante feministe is in de publieke sfeer, opkomt voor de rechten van vrouwen in het algemeen en van uitgebuite vrouwelijke arbeiders in het bijzonder, en assertief de confrontatie aangaat met elke seksistische houding die ze tegenkwam in de socialistische en vakbondsbeweging – en haar privéleven waar ze niet uit een ongelukkige 14-jarige relatie met de oplichter Edward Aveling kon komen, die haar bedroog, haar geld stal en haar uiteindelijk tot zelfmoord dreef of haar feitelijk vermoordde…Rachel Holmes is teruggegaan naar originele bronnen om het verhaal te vertellen van de vrouw die meer dan enig ander deed om de Engelse politiek in de 19de eeuw te transformeren, en die niet bang was om met haar tegenstellingen te leven. “Eleanor Marx: A Life” werd oorspronkelijk in 2014, uitgegeven door Bloomsbury Publishing. Het werd in het Nederlands vertaald door Jan Reyniers en uitgeverij EPO.Rachel Holmes is een cultuurhistoricus wiens werk nauwgezet biografisch onderzoek combineert met het vermogen om de levens en tijden van haar 19e-eeuwse onderwerpen tot leven te brengen. Haar bijzondere interesse gaat uit naar medische en genderkwesties (ongetwijfeld gestimuleerd door haar vriendschap met wijlen Roy Porter), en ze verbindt haar onderwerpen met actuele debatten en wijst op hun hedendaagse relevantie. Geboren in Zuid-Afrika – een land waarvan de bewogen geschiedenis in haar boeken te vinden is – was Holmes Director of Literature bij het South Bank Centre in Londen en is zij nog steeds een frequente omroepster en journalist. Ze is betrokken geweest bij de HIV/AIDS Treatment Action Campaign (TAC) in Zuid-Afrika, een vitale publieke kwestie van blijvend belang. Rachel Holmes was samen met Lisa Appignanesi en Susie Orbach redacteur van de veelbesproken Fifty Shades of Feminism (2013). Ze was mede-opdrachtgever van Sixty Six Books: 21st Century Writers Speak to the King James Bible (2011) met Josie Rourke en Chris Haydon. Holmes is curator van de nieuwe serie Impossible Conversations talks in het Donmar Warehouse in Londen en is ook de auteur van The Hottentot Venus: The life and death of Saartjie Baartman (2008) en The Secret Life of Dr James Barry (2007). In 2010 ontving ze een prijs voor cultureel leiderschap van de Arts Council als een van de Fifty Women to Watch van Groot-Brittannië. Rachel Holmes werkt sinds 2000 met en voor literatuurfestivals van de British Council en internationale programma’s. Sinds 2012 is ze de Britse voorzitter van het Iraq Literature Festival.Rachel Holmes Eleanor Marx, een leven 575 bladz. uitg. Epo EAN 9789462672796

https://www.stretto.be/2017/05/28/karl-marx-grootheid-en-illusie/