“Johann Gottlieb Goldberg, Complete Trio Sonatas” door Ludus Instrumentalis o.l.v. Evgeny Sviridov, op het label Ricercar. Een ontdekking!

Johann Gottlieb Goldberg (1727-1756), geboren in Danzig (Gdańsk), was één van de geheimzinnigste personages uit de muziekgeschiedenis. Volgens de overlevering zou hij het wonderkind geweest zijn voor wie Johann Sebastian Bach zijn beroemde Goldberg Variaties componeerde. Het verhaal gaat nl. dat de veertienjarige Goldberg die variaties speelde voor de aan slapeloosheid leidende graaf Von Keyserlingk, om hem wat op te vrolijken, maar in de geschiedenisboeken ontbreekt van hem echter ieder spoor.Johann Gottlieb Goldberg was de zoon van een instrumentenbouwer. In Danzig kreeg hij als kind muziekles van de componist, organist en Kapellmeester van de plaatselijke Marienkirche, Johann Balthasar Christian Freislich (1687-1764), en van de organist van de toen calvinistische St. Elizabethkerk, Johann Jeremias Du Grain (ca.1700–1759), een gewezen leerling van Telemann.Graaf Hermann Carl von Keyserlingk (1696-1764) (foto), de ambassadeur van de Russische tsaar in het keurvorstendom Saksen, schijnt de 10-jarige Goldberg rond 1737, te hebben ontdekt en in dienst genomen te hebben als privé-klavecinist. Tijdens zijn frequent verblijf in Dresden aan het Kursächsische Hof (van 1733 tot ca. 1745), leerde Keyserlingk nl. Johann Sebastian Bach kennen. In 1742 ontstonden door de band tussen Keyserlingk, Friedrich II, Bach en Johann Gottlieb Goldberg, de meesterlijke “Goldbergvariaties”. Goldberg bleef tot omstreeks 1745 in dienst van Von Keyserlingk. Over de volgende vijf jaren bestaat echter geen duidelijkheid. Vanaf 1751 was Goldberg “Kammermusikus” in de privékapel van het paleis, Brühlsche Terrasse”, van de kunstminnende, Saksische staatsman, Graaf Heinrich von Brühl (1700-1763) (foto’s) en zijn gemalin, Maria Anna Franziska Gräfin von Kolowrat-Krakowsky (1717-1762), de dochter van Freiin von Stein, de Oberhofmeisterin van de Saksische keurvorstin en Poolse koningin, Maria Josepha von Sachsen. Goldberg overleed in 1756 in Dresden, nog maar 29 jaar oud, aan tuberculose.Als er één leerling van Johann Sebastian Bach is wiens naam bij vrijwel iedere muziekliefhebber bekend is, dan is het ongetwijfeld die van Johann Gottlieb Goldberg. Maar, weinigen zullen daarentegen, misschien met uitzondering van de Triosonate in C BWV 1037, die ooit aan Bach werd toegeschreven, zijn eigen muzikale scheppingen kennen, wat verbazingwekkend is gezien de uitstekende kwaliteiten ervan. Het ensemble Ludus Instrumentalis presenteert hier alle Triosonates van de componist die helaas veel te vroeg overleed. Het is de grote verdienste van het schitterend ensemble, “Ludus Instrumentalis”, deze compleet onbekende pareltjes weer aan de oppervlakte te brengen. Warm aanbevolen.En, lees voor de gelegenheid misschien eens de roman, “Goldberg”, van Bert Natter. Bert Natter schetst in zijn roman nl. een ingenieus en levendig beeld van Goldberg. In zijn roman scheert Bert Natter langs de smalle grens van geschiedschrijving en verbeelding. Hij neemt de lezer mee op reis door de straten van het 18de-eeuwse Dresden, op dat moment het centrum van Europa op het gebied van kunst en cultuur, en slaagt er met verve in om de muzikale schim genaamd Goldberg, tot leven te wekken.Evgeny Sviridov (foto), geboren in 1989 in Sint-Petersburg, kreeg zijn eerste opleiding aan het conservatorium van Sint-Petersburg. Nog tijdens zijn studie, was hij al laureaat van grote internationale wedstrijden zoals de Menuhin Competition in Cardiff en de Paganini Wedstrijd in Genua in 2008. In 2010 nam hij deel aan een Bach Wedstrijd in Leipzig en behaalde daar de eerste prijs. Deze prijs overtuigde hem om zich op de authentieke uitvoering te richten en barokmuziek grondig te bestuderen. In 2016 ontving hij een eerste prijs en publieksprijs op het “Concours Corneille” in Rouen, en in 2017, won hij de Internationale Wedstrijd,  “Musica Antiqua” in Brugge. Evgeny bespeelt een unieke, originele barokviool van Januarius Gagliano (Napels, 1732), hem ter beschikking gesteld door de Stichting “Jumpstart Jr” in Amsterdam.Het ensemble, “Ludus Instrumentalis” is gevestigd in Keulen, maar werd in 2014 opgericht in St-Petersburg. De leden zijn Evgeny Sviridov en Anna Dmitrieva, viool, de cellist Davit Melkonyan, Stanislav Gres, klavecimbel, Corina Golomoz, altviool, en Elisaveta (Liza) Solovey, theorbe.

Tracklist:

Trio Sonata in C major for two violins and b.c.

Trio Sonata in A minor, DürG 11

Trio Sonata in G minor, DürG12

Trio Sonata in B flat major, DürG 10

Prelude and Fugue in G minor, Dür G 5

Sonata for 2 violins, viola & continuo in C minor

Johann Gottlieb Goldberg Complete Trio Sonatas Ludus Instrumentalis, Evgeny Sviridov cd Ricercar RIC 426Bert Natter Goldberg 628 bladz. uitg. Thomas Rap ISBN 978 94 004 0358 1