De Fransman, Dominique Roques, reist al 30 jaar de wereld over, op zoek naar de allerbeste basisgeuren voor grote parfummerken. In “De geurenverzamelaar” vertelt hij op fascinerende wijze over de boeren en kwekers die, ver buiten het oog van toeristen, tussen de rozenvelden en vanilleplanten, zorgvuldig de meest pure extracten produceren. Van Calabrië tot Sri Lanka, van Peru tot Laos en van Egypte tot Madagaskar, werken ze volgens eeuwenoude tradities aan het cultiveren van hun bomen, planten en grassen. Fascinerend!
Soms opent zich een wereld waarvan je het bestaan niet vermoedde. De wereld van het parfum is er zo een. De meesten kennen wel de bekendste ingrediënten, zoals roos, patchoeli, kaneel en lavendel. Iedereen heeft zo zijn eigen voorkeur. Maar waar komen de ingrediënten vandaan? Hoe worden ze gekweekt en wie doet dat? Roques kent en spreekt de kwekers, hij vertelt aanstekelijk over de lange, bijzondere geschiedenis van hun werk en hij beschrijft op uitzonderlijke, lyrische wijze de woeste, kleurige landschappen waarin ze zijn opgegroeid en waar ze ondanks soms grote politieke omwentelingen en natuurrampen zijn gebleven. Daarbij heeft hij een scherp oog voor de grootste bedreiging die ze het hoofd moeten bieden: de klimaatcrisis, met stijgende temperaturen, ontbossing en overstromingen. Wat draagt de parfumindustrie daar eigenlijk zelf aan bij?
Parfum is ultieme, magische verfijning, geassocieerd met prestigieuze merken met krachtige marketing. Maar de ware luxe van deze geglobaliseerde industrie is een goed bewaard geheim, dat van de natuurlijke producten waaruit de mooiste geuren bestaan. Sommige parfums combineren tot 80 verschillende essences: van bloemen, fruit of schors worden ze gekweekt, geoogst en gedistilleerd met behulp van vaak ambachtelijke technieken. In het hart van dit universum zorgt de sourcer voor de betrouwbaarheid van middelen, de kwaliteit van producten en brengt hij kleine producenten en grote bedrijven met elkaar in contact.
Al dertig jaar voorziet Dominique Roques de parfumeurs van extracten van meer dan 150 grondstoffen, afkomstig uit bijna 50 landen. Gepassioneerd neemt hij ons mee op een wereldreis op zoek naar de zeldzaamste soorten, van Andalusië tot Somaliland via Bulgarije, Laos, El Salvador, Indonesië en zelfs Egypte … Een geur, een land, mensen: elk hoofdstuk vertelt het verhaal van een essentie, benadrukt de verzamelaars met voorouderlijke knowhow en de sterparfumeurs die de schoonheid van de plantages komen observeren en de extractieprocessen begrijpen. Tijdens zijn reizen beschrijft Dominique Roques de buitengewone parfumketen, krachtig maar fragiel door zijn afhankelijkheid van slecht weer, economische schommelingen en zelfs criminele circuits. En het bewijst dat goede praktijken mogelijk zijn: verbetering van de levensomstandigheden van kleine producenten, eerlijke prijzen, kwaliteit van extracten.
Zo ontmoeten we de boeren van Bangladesh, die spijkers in de parfumbomen planten om de vorming van het mysterieuze oudh-hout te versnellen, en de oogsters van Peru-balsem, die aan de takken in de leegte hangen, een brandende fakkel in hun hand. We leren dat in 1840, meer dan een eeuw na de invoer van vanille in Europa, het een 11-jarige jongen is die eindelijk het principe van bestuiving begrijpt en het vrucht laat dragen. We ontdekken de techniek van enfleurage, de maffia-circuits van patchouli, de ontvoering van de Amazone-rubberboom door de Engelsen aan het begin van de 20e eeuw, de moorden gepleegd in India voor sandelhout en de herbeplanting van hele velden op de bodem van de Australische , in de ongelooflijke regio van roze diamanten… En duizend andere anekdotes die de buitengewone caleidoscoop van de geuren van de wereld weven.
Waaruit bestaat een parfum? Op het kruispunt van parfumeurs, essences en kwekers neemt Dominique Roques ons mee over de hele wereld om kennis te maken met de geurbronnen die de neuzen vervolgens gebruiken. Na de ontwikkeling van chemische parfums, is het ook een kwestie van de onvervangbare kwaliteit van een essentie zien die afkomstig is van natuurlijke materialen zoals bomen, bloemen, schors … Een rozenessentie is samengesteld uit 150 moleculen, deze samenstelling is moeilijk te kopiëren. De rijkdom van natuurlijke producten is de complexiteit van de assemblage van deze moleculen. (Dominique Roques)
Dominique Roques maakt veel reizen, alleen of in het gezelschap van parfumeurs, om de producenten van de beste essences over de hele wereld te ontmoeten. Dit is het geval met Jacques Cavallier, afkomstig uit Grasse, de wereldhoofdstad van parfum. Zijn uitgesproken smaak voor jasmijn uit Grasse weerhoudt hem er niet van om zich bij Dominique Roques aan te sluiten om Egyptische jasmijn te ontmoeten, en later Chinese jasmijn, die zijn eigen olfactorische kwaliteiten heeft.
In het boek maakt u eerst kennis met Andalusië, de cistusroos, Haute-Provence, de lavendel, Perzië, India, Turkije en Marokko, de Bulgaarse roos, de bergamot uit Reggio, de jasmijn, van Grasse naar Egypte, de jasmijn in India, de benzoëhars uit Laos, Sri Lanka, kaneel, de vanille uit Madagaskar, Indonesië, de patchoeli. Deze worde gevolgd door Haïti, de vetiver, de perubalsem in El Salvador, Guyana, rozenhout, Venezuela, de tonkaboon, het sandelhout in India en Australië, de oudh in Bangladesh, en de wierook uit Somaliland. Als Epiloog – Reis door de alchemie, gevolgd door vaktermen – De stoffen, de technieken.
In een tijd waarin, voor het eerst sinds de oude wierookcollecties, de duurzaamheid van de parfums van de natuur niet langer vanzelfsprekend is, brengt dit levendig en subtiel boek ons dichter bij het fascinerend en magnifiek avontuur van parfum. “De geurenverzamelaar” is een uniek boek van een unieke schrijver, een reis om de wereld in tachtig geuren, waardoor je de wereld niet alleen heel anders gaat zien, maar ook de geuren om je heen anders begint te ervaren. “Cueilleur d’essences. Au sources des parfums du monde” werd vertaald door Maartje de Kort.
Dominique Roques De geurenverzamelaar, een wereldreis naar de oorsprong van het parfum 270 bladz. uitg. Balans EAN 9789463821636