Deze indrukwekkende box bevat Moessorgski’s “Boris Godunov”, “Khovanshchina”, “Zhenitba” (“Marriage”), “Sorochinskaya yarmarka” (“The Fair of Sorochintsy”), “Salammbô”, “Mlada”, en historische extra’s, gezongen door adembenemende legendarische Russische stemmen, o.a. Feodor Chaliapin, o.l.v. legendarische Russische dirigenten, verbonden aan het al even legendarisch Bolsjojtheater in Moskou, en… André Cluytens!. Zowel de orkestraties van Nikolaj Rimski-Korsakov als van Dmitri Sjostakovitsj van “Boris Godoenov” zijn opgenomen. Niet te missen!
Modest Moessorgski (1839-1881) had toen hij op 43 jarige leeftijd in St. Petersburg overleed, een artistiek rijk, maar tragisch leven geleid, dat in armoede en alcoholverslaving eindigde. Zijn carrière als componist was nauw verbonden met een groep artiesten (Mily Balakirev, César Cui, Modest Moessorgski, Nikolai Rimsky-Korsakov en Alexander Borodin), die in de muziekwereld bekend staat als “Het Machtige Hoopje” (“Mogoetsjaja koetsjka”) of “De Vijf”, een benaming in 1867, bedacht in een artikel door de criticus, Vladimir Stasov (1824-1906). Mily Balakirev (1937-1910), de belangrijkste ideoloog en het artistiek brein van “De vijf”, verzamelde om zich heen een groep van gelijkgezinde componisten met wie hij zijn ideeën consolideerde en die hij bekendmaakte onder de vorm van Russische muziek die niet door “westerse” invloeden mocht worden “gecorrumpeerd” en die door een academische opleiding moest worden gereguleerd. 
Nadat Michail Glinka (1804-1857) met “Een leven voor de Tsaar” en “Roeslan en Ljoedmila”, in de eerste helft van de 19de eeuw, als de eerste Russische componist, de Russische opera op het voorplan had geplaatst, was Moessorgski een hoofdrolspeler in het volgen van deze trend. In overeenstemming met zijn slogan “op weg naar nieuwe horizonten!”, nam hij een radicaal en hoogst onconventioneel, artistiek standpunt in, ongeëvenaard door zijn tijdgenoten. Maar helaas, in overeenstemming met zijn karakter en zijn verslaving, deed hij het ook op een meer willekeurige wijze dan wie dan ook. Geen van zijn toneelwerken is nl. tot ons gekomen in een afgewerkte of geautoriseerde versie.
Naast 3 geplande opera’s, die nooit gerealiseerd werden, bestaat het operaoeuvre van Moessorgski nl. enkel uit 6 onvoltooide en gereviseerde werken, één originele versie van “Boris Godoenov”, en één gezamenlijk werk (“Mlada”), met Cui, Minkus, Rimsky-Korsakov, en Borodin. De opera’s zijn “Boris Godoenov” (orkestraties door Nikolaj Rimski-Korsakov en Dmitri Sjostakovitsj), naar Aleksandr Poesjkins drama over het leven van de gelijknamige tsaar, “Chovansjtsjina”, naar een idee van Vladimir Stasov (orkestratie door o.a. Nikolaj Rimski-Korsakov), “De Jaarmarkt van Sorotsjinski”, naar het gelijknamig verhaal in Deel 1 van “Avonden in een dorp bij Dikanka” van Nikolaj Gogol (bewerkt en voltooid door o.a. César Cui en Nikolai Tcherepnin), “Salammbô” (zijn eerste operaproject, 1863-1866), naar Flaubert (met verzen uit gedichten van verschillende, Russische dichters) en “Mlada”.
“Mlada”, een project, dat in 1870 werd bedacht door Stepan Gedeonov (1816-1878), de directeur van de keizerlijke theaters van Sint-Petersburg, was oorspronkelijk bedoeld als een ballet dat door Aleksandr Serov zou worden gecomponeerd met choreografie van Marius Petipa. Het project werd in 1872 herzien als een operaballet op een libretto van Victor Krilov. De compositie van de partituur, niet te verwarren met het operaballet “Mlada” uit 1890, van Nikolay Rimsky-Korsakov, (op hetzelfde libretto), werd verdeeld tussen Cesar Cui, Modest Moessorgski (4 nummers), Nikolaj Rimski-Korsakov en Aleksander Borodin, inclusief geïnterpoleerde balletmuziek van Ludwig Minkus. Het project werd echter nooit voltooid. Moessorgski’s ‘Mars van de prinsen en priesters (Marsh knyazey i zhretsov) in de 2de akte, op een Russisch volksliedje, werd later bewerkt tot het hier eveneens opgenomen orkestwerk, “The Capture of Kars” (1880). “Stsena torga” (de marktscène) en “Slavlenye Chornoboga”, een thema uit “Nacht op de kale berg”, werden verwerkt in zijn opera, “De Jaarmarkt van Sorotsjinski”. 
Voor Salammbô componeerde hij slechts 6 nummers (o.a. 2 koren). Na Rimski-Korsakov (1886) en Stravinsky (1913), (voor Sergej Diaghilev, die de opera in Parijs op de planken wilde brengen), maakte Sjostakovitsj in 1959, een nieuwe versie van “Chovansjtsjina”, Moessorgski’s opera over de Oudgelovigen, die in 1960, voor het eerst werd opgevoerd. Zijn versie benaderde het meest het origineel. De versie van Moessorgski was nl. pas in 1931 gepubliceerd.
Het label Profil Medien is onderdeel van het prestigieus huis Hänssler. Günter Hänssler werd in 1959 in Stuttgart geboren en groeide daar ook op. Terwijl hij nog op school zat, werkte hij voor de uitgeverij (Hänssler) van zijn ouders, aanvankelijk een uitgeverij van kerkmuziek in de breedste zin van het woord, later gevolgd door boeken en platen. Van jongs af aan had Hänssler contact met vooraanstaande musicologen die bij de firma Hänssler voorop liepen. Na de middelbare school deed hij een klassieke leertijd als uitgever en later specialiseerde hij zich in bedrijfskunde. Tegelijkertijd kwamen onder zijn leiding de eerste succesvolle edities op LP tot stand, waaronder een reeks kinderliedjes die alle verwachtingen overtrof. “Hänssler for Hänssler” begeleidde ook de overgang van LP naar CD, bijvoorbeeld de volledige opname van alle religieuze Bachcantates, later de hoeksteen voor de wereldwijd erkende Editie, Bach Academie, de Bach compleet op CD. Als hoofd en directeur van de afdeling fonogrammen van uitgeverij Hänssler bouwde hij consequent aan het label hänssler CLASSIC, internationaal bekend en vereerd met alle muziekprijzen die voor opnamen beschikbaar zijn. Sinds 2004 concentreert Hänssler zich op de uitbreiding van zijn nieuwe label, Profil Medien. Met dit label publiceert hij met succes edities als de Günter Wand Edition, Edition Staatskapelle Dresden en een Chopin serie.
Tracklist:
CD 1-3 Boris Godunov [Rimsky-Korsakov] (Golovanov/Reizen 1948/49)
Bonusfragmenten van Scene 6: live Bolshoi/Melik-Pashayev 1948 en Scene 7: EMI Cluytens 1962
CD 4-6 Boris Godunov [Shostakovich] (live Kirov/Yeltsin/Shtokolov 1960)
CD 7-9 Khovanshchina [Rimsky-Korsakov] (Nebolsin 1953)
Bonus Marfa’s waarzeggerij en lied Zara Dolukhanova 1953
CD 10-11 Chovanshchina [Shostakovich] (Bolshoi/Svetlanov 1959/62)
CD 12-13 The Marriage [Ippolitov-Ivanov] (Moskou Radio/Kovalev 1952)
CD 14-15 The Fair at Sorochintsy [Shebalin] (Sloveense Nationale Opera/ Hubad 1955) Bonushoogtepunten zijn N. Golovanov, G. Vinogradov, V. Makarova en S. Streltsov, en G. Zhukovskaya
CD 16 Salammbo (Act I: 2 songs Boris Christov with piano 1957, Act II/Act IV N. Rozhdestvenskaya/ V. Sacharov 1952/56)
Joshua Cantate M. Maksakova/Golovanov 1939
Intermezzo symphonique in modo classico B. Khaykin 1955
Mlada Plechtige triomfmars W. Susskind 1952
CD 17 Feodor Chaliapin in Boris Godoenov (studio-opnames 1911-1931 + live 1928 Covent Garden /Bellezza)
Modest Petrovich Mussorgsky Complete Operas and Fragments Boris Godunov Khovanshchina Zhenitba (Marriage) Sorochinskaya yarmarka (The Fair of Sorochintsy) Salammbo Mlada Extra: Joshua (lisus Navin) Intermezzo symphonique in Modo Classico Night on the Bare Mountain Solemn-Triumphal March (The capture of Kars) 1964-1963 Soloists of Bolshoi Theatre Bonus: Historical recordings 1911-1940 17 cd Profil Medien PH21002
https://www.stretto.be/2017/06/05/fenomenale-andre-cluytens/