Uitgeroepen tot beste non-fictieboek van het jaar door The Spectator, New Statesman, History Today en The Financial Times, vertelt “De gezonken verzameling van Ferdinand Columbus”, het ongelofelijk verhaal van de buitenechtelijke zoon van Christoffel Columbus, Hernando (Ferdinand) (1488-1539), die de prestaties en bekendheid van zijn vader wilde evenaren door alle kennis ter wereld te verzamelen…Op het hoogtepunt van het tijdperk der ontdekkingsreizen, zeilde Hernando (Ferdinand) Colón (foto) met zijn vader Christopher Columbus op zijn laatste reis naar de Nieuwe Wereld, een reis die eindigde in rampspoed, bloedige muiterij en schipbreuk. Fernando was een bemanningslid tijdens de vierde reis van zijn vader naar de Nieuwe Wereld. Nadat de nieuwe gouverneur van Hispaniola, Nicolás de Ovando, in februari 1502, met dertig schepen de oceaan was overgestoken, mocht Columbus nl. met vier karvelen vertrekken op een nieuwe expeditie. Behalve zijn broer Bartolomeo vergezelde ook zijn dertienjarige zoon Ferdinand hem op deze laatste tocht. Na het overlijden van zijn vader vergezelde Fernando zijn oudere halfbroer, Diego (1479/1480-1526), op een nieuwe overtocht.

De achttienjarige Hernando probeerde nl. de campagne van zijn vader voort te zetten en te overtreffen om de grenzen van de bekende wereld te verkennen door een bibliotheek te bouwen, die alles zou verzamelen dat ooit was gedrukt, een enorme verzameling, georganiseerd door samenvattingen en catalogi, de allereerste database voor de exploderende diversiteit van geschreven materiaal terwijl de drukpers zich in heel Europa verspreidde. Hij redigeerde een woordenboek en een geografische encyclopedie van Spanje, hielp wereldkaarten ontwerpen en schreef de eerste biografie van zijn vader. Hernando reisde veel en vergaarde obsessief zijn collectie op basis van de baanbrekende overtuiging dat een bibliotheek met universele kennis alle boeken, in alle talen en over alle onderwerpen zou moeten bevatten, zelfs materiaal dat vaak werd afgewezen, ballads, erotica, folders, almanakken, populaire afbeeldingen, romances en fabels. Het verlies van een deel van zijn collectie door een andere maritieme ramp in 1522, veroorzaakte de laatste strijd om dit subliem project te voltooien, een race tegen de klok om een visie van bijna onmogelijke perfectie te realiseren.Hernando was een van de eerste visionairs die het belang van de uitvinding van de drukpers begreep en zag hoe een enorme schat aan beschikbare informatie, de manier van denken en de hele maatschappij zou kunnen veranderen. Hernando reisde jarenlang door de Nieuwe Wereld en leefde een tijdje met zijn vader op een scheepswrak bij Jamaica. Hij reisde naar elke grote stad van Europa en kende de belangrijkste figuren van zijn tijd, van het Spaans koningspaar tot Erasmus, Thomas More en Albrecht Dürer. Door de eerste biografie van zijn vader te schrijven, schiep hij de legende van Columbus die honderden jaren bepaalde hoe Europeanen de wereld zagen die hij in 1492 ontdekte. Hij verzamelde ook de grootste collectie geprinte afbeeldingen en muziek uit die tijd en richtte waarschijnlijk Europa’s eerste botanische tuin op en de allergrootste privébibliotheek die er op dat moment te vinden was. De collectie is sinds 1552 gehuisvest in de kathedraal van Sevilla, maar slechts ongeveer een kwart van de boeken is bewaard gebleven. Ze vormen er nu de Biblioteca Colombina van het Institución Colombina. De catalogus van de oorspronkelijke bibliotheek, bekend als het Libro de los Epítomes (Boek der Samenvattingen), werd lange tijd verloren gewaand, maar is in 2019 teruggevonden. Het boek werd nl. aangetroffen in de verzameling manuscripten van Árni Magnússon (1663–1730), een IJslandse geleerde, die zijn boeken bij zijn dood in 1730, aan de Universiteit van Kopenhagen schonk.“Wie Ferdinands leven reconstrueert op basis van diens boeken”, schrijft Wilson-Lee, “ontdekt dat hij getuige was van veel gewichtige gebeurtenissen ten tijde van de renaissance, de Reformatie en de grote ontdekkingsreizen. Maar Ferdinands kijk op die gebeurtenissen doet denken aan die misleidende, ‘anamorfotische’ schilderijen waar zijn tijd zo verzot op was en waarin een voorstelling vanuit verschillende hoeken bekeken iets volledig anders te zien geeft. Dat komt deels doordat Ferdinands denken onophoudelijk verschoof van gebeurtenis naar systeem, van een individueel ding naar een algemeen kader waarin dat ding een plek kon worden gegeven.”Edward Wilson-Lee’s verslag van Ferdinands leven is een avontuurlijk portret van een briljante, maniakale geest, een duik in de informatierevolutie van het 16de-eeuws Europa, en een reflectie op onze eigen pogingen om orde te scheppen in de wereld van vandaag. Een werk van verbeeldingskracht, vermengd met eruditie, en van wetenschap, verlevendigd met gevoeligheid en scherpte. Een epos in 4 uitgebreide delen, dat zich ontvouwt in een onophoudelijke processie van wonderen, beproevingen en legendes. “The Catalogue of Shipwrecked Books, Young Columbus and the Quest for a Universal Library” werd vertaald door Hans van Riemsdijk. Zeker lezen!Edward Wilson-Lee studeerde Engels aan University College London en promoveerde in Oxford en Cambridge. Hij is als Engelse literatuurwetenschapper verbonden aan het Sidney Sussex College, Universiteit van Cambridge, en is een specialist in de literatuur en de geschiedenis van het boek in de vroegmoderne tijd. Hij en zijn collega José María Pérez Fernández van de Universiteit van Granada, werken aan een project om de catalogus van de bibliotheek van Columbus te digitaliseren

Edward Wilson-Lee De gezonken verzameling van Ferdinand Columbus De wonderbaarlijke reizen van vader en zoon Columbus en hun avontuurlijke zoektocht naar kennis 477 bladz. geïllustreerd uitg. Meulenhoff ISBN 9789029094665