“Ermanno Wolf-Ferrari, Complete Overtures & Intermezzi”, door Oviedo Filarmonía o.l.v. Friedrich Haider, op het label Naxos. Magnifiek! | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Ermanno Wolf-Ferrari (1876-1948), was een Duits-Italiaans operacomponist. Ontdek op deze magnifieke cd de komische energie en levendigheid van zijn “Il segreto di Susanna”, de melodische schoonheid van zijn “Il campiello” en de overweldigende glans van zijn “I gioielli della Madonna”. Muziek met onvergelijkbare passie en lyrische expressie.In 2002 ontdekte Friedrich Haider in een tweedehandsboekwinkel in Londen, een partituur van Ermanno Wolf-Ferrari’s opera buffa, “Il segreto di Susanna”. Hij onderwierp de partituur aan herziening en zette het werk op het programma van een concert met het Münchens Radio Orkest. In 2008 bracht het cd-label “Philartis Vienna”, de eenakter “Il segreto di Susanna” uit, evenals de wereldpremière-opname van de orkestsuites van de componist. De opname van het Concerto voor viool en orkest in D op. 26 met als solist Benjamin Schmid, werd uitgebracht door Farao Classics als het begin van een “Wolf-Ferrari Edition”, een opname die bekroond werd met de Preis der deutschen Schallplattenkritik. In het Slowaaks Nationaal Theater in Bratislava, dirigeerde Haider in 2015, Wolf-Ferrari’s “I gioielli della Madonna” als de Slowaakse première.De “Generazione dell’80” was een groep Italiaanse componisten, geboren rond 1880. Zij hadden gemeen dat zij na de muziek van Verdi, nieuwe wegen zochten om de Italiaanse opera te ontwikkelen. Zij componeerden ook meer orkestmuziek dan elke generatie voor hen. De nieuwe wegen werden gezocht in een hang naar neoclassicisme, een verduidelijking van de muzikale taal en een verlangen naar vroegere muziekontwikkelingen (bv. Bach en de Byzantijnse en Renaissance-muziek). Het compositorisch oeuvre van de meeste van deze componisten was enigszins onevenwichtig, in die zin dat meesterwerken helaas afwisselden met grote mislukkingen. De groep werd ook wel eclecticisme verweten. Gunstige uitzondering was Ottorino Respighi, die door zijn orkestmuziek, grote bekendheid verwierf. De komische opera’s van Ermanno Wolf-Ferrari worden nu weliswaar steeds meer naar waarde geschat en de muziek van Ildebrando Pizzetti beleeft een heropleving. Naast Ermanno Wolf-Ferrari, behoorden tot de groep Franco Alfano, (1875-1954), Vincenzo Tommasini, (1878-1950), Ottorino Respighi, (1879-1936), Ildebrando Pizzetti, (1880-1968), Gian Francesco Malipiero, (1882-1973), Alfredo Casella, (1883-1947), Riccardo Zandonai, (1883-1944) en gedeeltelijk, Mario Castelnuovo-Tedesco (1895-1968).Wolf-Ferrari’s eerste grote successen in het theater leidden tot een artistieke heropleving van de werken van de Venetiaanse komedieschrijver, Carlo Goldoni (foto). Ze luidden ook een fundamentele vernieuwing van de opera buffa in, die de wereldwijde faam garanderen van Wolf-Ferrari. Zijn geheel nieuwe en hoogst eigenzinnige kunst, die men zou kunnen omschrijven als het begin van het neoclassicisme, bracht het 18e-eeuws Venetië weer tot leven. In de Ouverture tot “Le donne curiose” worden we geconfronteerd met een werk dat vooruitloopt op dit soort spannende, speelse toneelscenario’s, terwijl we in “I quatro rusteghi”, iets vergelijkbaars horen in de afstandelijke uitdrukking van zowel de zacht deinende prelude als in het intermezzo. De ouverture tot de eenakter “Il segreto di Susanna” biedt dan weer een ongeëvenaarde, komische energie en levendigheid. Zijn melodische gelukzaligheid en drang naar vrijheid drukken een liefde voor het leven zelf uit, grillig, uitbundig en gelukzalig tegelijk. Het laat ook, weliswaar op humoristische wijze, de contrapuntist in Wolf-Ferrari horen, wanneer vier thema’s in minder dan drie minuten geïntroduceerd worden en aan het einde alle vier samen klinken.“I gioielli della Madonna” (‘De juwelen van de Madonna’) is een uitzondering in de productie van Wolf-Ferrari. Ook dit werk veroverde in een mum van tijd het wereldtoneel na zijn première in Berlijn in 1911. Verrassend genoeg waagde Wolf-Ferrari zich hier op het terrein van verisme, terwijl hij die stijl voorheen altijd verwierp. Het meest verrassende was dat hij in staat was om er een geheel nieuwe impact aan te geven. In het “Festa popolare” bv. brengt een groot orkest ons in het hol van de Camorristi, en leidt de kleurrijke drukte tot het thema van de hofmakerij van hun leider, Raffaele, aan zijn geliefde Maliella tijdens de processie voor het feest van de Madonna. Hij heeft haar nl. het meest ondenkbare beloofd, het stelen van de juwelen van de Madonna om haar te winnen… Het Intermezzo, waarvan de grote, meeslepende melodie eerder aanvoelt als een uiting van existentiële vroomheid, is zeer bekend geworden. De Serenata is een instrumentale versie van een ander lied van Raffaele. Nu staat hij onder Maliella’s balkon om haar hart te veroveren met een wals-serenade. De Danza Napolitana voert terug naar het hol van de Camorristi, waar een steeds wilder wordende dans, een orgiastische scène ontketent.“L’amore medico” brengt u terug naar de klanken van vrolijkheid en melancholie. Niettemin is er nu een grotere verfijning van zijn muzikaal idioom. In het Intermezzo van de opera bezingt de cellosolo het hartstochtelijk verlangen. “Il campiello” (‘Het pleintje’) is een juweeltje. De titel verwijst naar een klein Venetiaans pleintje waar de mensen die in de omliggende huizen wonen elkaar ontmoeten om te roddelen. Wolf-Ferrari putte hier opnieuw uit een toneelstuk van Carlo Goldoni om misschien wel zijn ontroerendste muziek te schrijven als ode aan de stad waar hij werd geboren. De Prelude stijgt op uit de diepten van de snaren tot een halo van klank, die niet alleen een zonsopgang uitbeeldt, maar ook de subtiele overgang van volledige duisternis naar de eerste surrealistische lichtstralen. Deze muziek is meer dan alleen een naturalistische achtergrond. Het licht dat de hele productie van Wolf-Ferrari overspoelt, kan worden omschreven als het leidend element van zijn kunst. Wolf-Ferrari was een brenger van licht. Wanneer het hoofdthema, in zekere zin het hart van de opera, naar voren komt, introduceert het niet alleen Wolf-Ferrari als een begaafd melodicus, maar positioneert het hem ook als een componist, die diep geworteld was in alles wat Venetiaans was. Zijn moeder sprak Venetiaans dialect en hij had er altijd meer affiniteit mee dan met het Duits van zijn vader. Het beroemd geworden campiello-thema voelt als het product van spontane improvisatie. Het is alsof de muziek de luisteraar door Venetië leidt en na enkele stappen te hebben gezet, stilstaat om de tijdloosheid en schoonheid ervan te aanschouwen. Toen in januari 1948 zijn kist langs de kanalen van Venetië werd gedragen en naar de begraafplaats van Isola di San Michele werd gedragen, begonnen de rouwenden het campiello-thema, ‘Bondi, Venezia cara…’ te zingen.De Oviedo Filarmonia, opgericht in 1999 op initiatief van de gemeenteraad van Oviedo in Noord-Spanje, is het huisorkest van het Festival de Zarzuela en van de concertcyclus van het Oviedo Auditorium en het Luis G. Iberni pianoseizoen. Het orkest speelt ook een belangrijke rol tijdens het seizoen van de Opera van Oviedo en is betrokken bij verschillende gemeenschapsinitiatieven zoals educatieve programma’s, openluchtconcerten en zomeractiviteiten. Het speelde onder leiding van Zubin Mehta, Rinaldo Alessandrini en Alberto Zedda, en samen met solisten als Elīna Garanča, Mischa Maisky en Midori. Van 2004 tot 2011, tijdens Friedrich Haiders ambtstermijn als chef-dirigent, maakte het orkest zowel nationaal als internationaal naam met tournees in Japan en concerten in Madrid en Parijs. In 2004 werd Haider chef-dirigent van de Oviedo Filarmonia, een functie die hij tot 2011 bekleedde met twee contractverlengingen. Hij speelde 30 concertprogramma’s met het orkest en gaf gastoptredens in Madrid, Tokyo (Bunka Kaikan Hall) en Parijs (Théâtre des Champs-Élysées). Voor het label Naxos nam hij met het orkest “Otello” van Verdi en enkele werken van Ermanno Wolf-Ferrari op. In 2011 werd Haider bekroond met de “Gouden Medaille van het Auditorium Principe Felipe” voor zijn werk. Van 2011 tot 2017 versterkte het orkest onder leiding van Marzio Conti zijn aanwezigheid in de stad Oviedo en trok het een nieuw publiek aan met diverse projecten. De huidige chef-dirigent is Lucas Macias, en de vaste gastdirigent is Ivan Lopez-Reynoso. Sinds 2003 is de Oviedo Filarmonia lid van de Spaanse Vereniging van Symfonieorkesten (AEOS).De Oostenrijkse dirigent en pianist, Friedrich Haider (°1961), studeerde aan de Anton Bruckner Private University Linz (piano bij Martha Picker en directie bij Leopold Mayer), de University of Music and Performing Arts Wenen (directie bij Karl Österreicher) en de International Summer Academy of Fine Arts Salzburg (master lessen door Milan Horvat). Zijn theaterdebuut vond plaats in juli 1984, in Klagenfurt, met Johann Strauss’ “Wiener Blut”. In de concertzaal stelde hij zich in datzelfde jaar voor het eerst voor op het podium met het Weens Kamerorkest. Na verschillende functies als assistent ontwikkelde hij een repertoire bij voornamelijk kleinere operahuizen, dat vandaag meer dan 60 titels omvat en de meest uiteenlopende onderwerpen en stijlen combineert. Haider wijdde zich herhaaldelijk aan het Italiaans belcanto, waarbij hij vooral persoonlijk succes boekte met zijn ontdekking van “Roberto Devereux” van Donizetti. Na zijn succesvol debuut in 2002 bij de Weense Staatsopera, dirigeerde hij daar gedurende zeven seizoenen repertoire-uitvoeringen, waaronder driemaal de traditionele oudejaarsvoorstelling van “Die Fledermaus”. In 2006 maakte hij zijn debuut bij de Metropolitan Opera in New York met Verdi’s “Rigoletto” en in 2011, aanvaardde hij zijn eerste uitnodiging voor de Staatsoper Unter den Linden met Mozarts “Die Entführung aus dem Serail”.Tracklist: