“Melodies de Verlaine Debussy, Faure, Hahn”, door Werner van Mechelen (bas-bariton), Florestan Bataillie (piano) en het Desguin String Quartet, op het label Et’cetera. | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Het opmerkelijk leven van Paul Verlaine, één van de meest gelezen Franse dichters, was voor de uitvoerders de aanleiding om in 2020, een intense concertreis door Vlaanderen te maken. Zijn onsterfelijke poëzie was nl. een rijke inspiratiebron voor componisten als Claude Debussy, Gabriel Fauré en Reynaldo Hahn.Gabriel Fauré componeerde bekend geworden Liedcycli als “Mélodies de Venise” (1891) en “La Bonne Chanson” op. 61 (1892-1894), beide op tekst van Paul Verlaine, “La Chanson d’Eve” op. 95 (1906-1910), op tekst van Charles van Lerberghe en “L’Horizon Chimérique” (1921) op tekst van Jean de la Ville de Mirmont. Daarnaast componeerde hij tal van losse Mélodies die per drie uitgegeven werden. Ze weerspiegelden zijn intieme relatie tot de Franse symbolistische poëzie. Claude Debussy heeft tijdens zijn studiejaren aan het Parijse Conservatorium, tussen 1880 en 1885, een groot aantal liederen gecomponeerd die pas na zijn overlijden gepubliceerd zijn. De liedkunst van Debussy wordt chronologisch onderverdeeld in vier perioden. Tot de “Mélodies de jeunesse” (1876-1884) behoren de “Ariettes oubliées”. In de daarop volgende Wagneriaanse periode (1887-1891) componeerde Debussy “Cinq poèmes de Baudelaire”, en in zijn symbolistische periode (1891-1904), componeerde hij “Fêtes galantes”, “Proses lyriques” en “Trois Chansons de Bilitis”. Tot de liederen die hij componeerde in zijn latere periode, “Maturité” (1904-1913), behoorden de “Trois Chansons de France”, “Le Promenoir des deux amants”, “Trois Ballades de François Villon” en “Trois Poèmes de Stéphane Mallarmé”.De jonge Debussy vond in de pianopartij van het lied de gelegenheid om vrij te experimenteren en te innoveren, gestimuleerd door de poëtische dimensie die hem voedde en die hem in staat stelde te ontsnappen aan de starre muziekvormen. Nooit was een genre zo modern als een Mélodie van Debussy. De poëtisch-muzikale vervolmaking zou zijn enige voltooide opera ‘Pelléas et Mélisandé’ zijn, een meesterwerk, gecomponeerd tussen augustus 1893 en augustus 1895, op tekst van Maurice Maeterlinck. Van alle dichters die Debussy op muziek zette, bleef Verlaine, naast de Banville, degene die zijn aandacht vasthield. Aan het begin van het jaar 1882 ontdekte Debussy, ongetwijfeld dankzij Blanche Vasnier, de bundel ‘Fêtes galantes’ uit 1869 van Verlaine. In die tijd was Verlaine als dichter nog weinig bekend en had hij een twijfelachtige reputatie na zijn stormachtige affaire met Arthur Rimbaud. Debussy was, voor zover bekend, een van de eersten die geïnteresseerd was in de gedichten van Verlaine. Verleid door de sfeer van Watteau en de subtiele evocatie van de 18de eeuw, zette hij acht van de 22 gedichten van ‘Fêtes galantes’ op muziek. In januari 1882 componeerde hij ‘Fantoches’, en in het najaar, ‘En sourdine, Mandoline’ en ‘Clair de luné’, liederen die hij alle opdroeg aan Madame Vasniers.Hoewel hij sinds oktober 1899 getrouwd was met de modiste, Lily Texier, (foto) geraakte Debussy in mei 1904, hartstochtelijk verliefd op Emma Bardac, een getalenteerde amateur zangeres en vrouw van de bankier Sigismund Bardac die behoorde tot Joodse bourgeoisie in Bordeaux. De terugkeer naar Verlaine was dan ook niet toevallig. Emma hield van poëzie en vooral van het werk van Verlaine. Ze had reeds Fauré, die ooit haar minnaar was geweest, geïnspireerd tot “La Bonne Chanson”. Ook de ‘Suite Bergamasque’ ontleende in 1890, zijn titel aan de tweede zin uit het gedicht ‘Clair de lune’. In die tweede regel is op schitterende wijze een binnenrijm aangebracht, die door zijn vorm heel muzikaal aandoet.In oktober 1903 ontmoette Debussy Emma Bardac (foto), de moeder van Raoul, één van zijn leerlingen. De joodse Emma Moyse was als 19-jarige in 1881 gehuwd met de joodse, bankier en kunstverzamelaar Sigismond Bardac (1856-1916). Zij was moeder van twee kinderen (Hélène en Raoul), zag er bijzonder aantrekkelijk uit, en was intellectueel zeer ontwikkeld. Daarenboven had ze een mooie stem en speelde ze piano. Gabriel Fauré, die op Emma verliefd was, maar sedert 1883, gehuwd was met Marie Frémiet, had voor haar, in 1892-1894, zijn liedcyclus “La bonne chanson” op gedichten van Verlaine gecomponeerd. Het toeval wou dat Paul Verlaine (1844-1896) als communard, zijn 21 gedichten geschreven had in 1870 voor zijn toen 16-jarige vrouw Mathilde, die hem van zijn drankprobleem had afgeholpen maar waarin hij korte tijd later zou hervallen, door zijn contact in september 1871, met de 16-jarige dichter Arthur Rimbaud (1854-1891).Werner Van Mechelen heeft een grote voorliefde voor het liedrepertoire en brengt niet alleen de grote cycli van Schubert, Schumann en Brahms, maar ook veel werken buiten het standaardrepertoire. Pianisten met wie hij samenwerkte zijn onder meer Jozef de Beenhouwer, Lucas Blondeel, Florestan Bataillie en Eric Schneider. Florestan Bataillie is een veelgevraagd freelance artiest die o.a. concerten geeft met het Spectra Ensemble en het Symfonie Orkest van Vlaanderen. “Ons concertprogramma met zijn wonderbaarlijk mooie gedichten in 27 kleurrijke muzikale omlijstingen, uit het eind 19^de -eeuwse fin-de-siècle en later het impressionisme, ging ons zo nauw aan het hart dat we de beslissing namen om het op cd te vereeuwigen.” Een meer dan juiste beslissing, zo blijkt. Warm aanbevolen.Tracklist: